Niedokrwistość w chorobie nowotworowej
Niedokrwistość (anemia) oznacza niedobór krwinek czerwonych, a tym samym obniżenie poziomu stężenia hemoglobiny poniżej wartości prawidłowych. Stopień nasilenia niedoboru ustala się na pod¬stawie stężenia hemoglobiny. Za średnie wartości prawidłowe dla kobiet uzna¬je się stężenie hemoglobiny w granicach od 12 do 16 g/dl. Za średnie wartości prawidłowe dla mężczyzn uznaje się stężenie hemoglobiny w granicach od 14 do 18 g/dl.
Niedokrwistość rozpoznaje się, gdy poziom he¬moglobiny jest niższy niż 11 g/dl.
Niedokrwistość to najczęstszy objaw towarzy¬szący nowotworom złośliwym. Może występować we wczesnym stadium nowotworu lub pojawiać się dopiero w bardziej zaawansowanym okresie choroby. Stanowi istotny kliniczny problem dla około 20-60% chorych na raka.
Przyczyną niedokrwistości w nowotworze złośli¬wym jest: krwawienie, naciekanie szpiku, hemoliza (nisz¬czenie krwinek czerwonych) lub zaburzenia wchłaniania żelaza. Chemioterapia, radioterapia czy kombinacja tych metod leczenia może także przyczynić się do wystąpienia lub pogłębienia już istniejącej niedokrwistości.
Kiedy objawy niedokrwistości występują w trak¬cie leczenia często lekarz zmuszony jest do przerwania lub zaprzestania terapii. Tym samym zmniejszają się szansę na wyleczenie chorego. Dlatego obecność i sto¬pień nasilenia niedokrwistości jest tak ważny i wpływa na sposób i intensywność stosowanego leczenia.
Niedokrwistość powoduje również zmniejszenie aktywności życiowej pacjentów. W konsekwencji pogar¬sza się jego jakość życia.
Objawy niedokrwistości to:
- obniżona tolerancja wysiłku,
- bóle i zawroty głowy,
- zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego - nudności i zaparcia,
- zmiany hormonalne (zaburzenia miesiączkowania),
- utrata libido,
- obniżenie nastroju,
- trudności w koncentracji uwagi,
- drażliwość,
- brak motywacji,
- nierówne bicie serca.
Niedokrwistość ma ogromny wpływ na realizację leczenia m.in. u:
- chłonniaków nieziarnicznych - 50% - 60%
- raka płuc - 50% - 60%
- raka jajnika - 50% - 60%
- szpiczaka mnogiego - 60% - 90%
- raka jelita grubego -10% - 20%
- raka piersi
- raka gruczołu krokowego
Rozpoznanie i leczenie niedokrwistości we wczesnej postaci ma ogromny wpływ na utrzymanie właściwego rytmu chemioterapii i radioterapii.
Zaprzestanie leczenia, opóźnione podawanie kolejnych kursów chemioterapii, obniżenie dawek leków, przerwy w napromieniowaniu zmniejszają szansę na trwałe wyleczenie.
W poprzednich latach jedną z podstawowych metod leczenia niedokrwistości było tzw. przetaczanie krwi (transfuzja).
Niestety tego typu działania są obarczone dużym ryzykiem powikłań takich jak:
- zakażenie wirusem HBS, HBC, CMV, HIV,
- reakcjami przetoczeniowymi, (wysokie gorączki przez
kilka dni)
- immunizacją chorego,
- niewydolnością krążenia,
- dostarczeniem zbyt dużej ilości żelaza.
Trzeba także pamiętać, że podana krew ma określoną długość życia, dodatkowo skróconą o czas przechowywania krwi. Efekt terapeutyczny jest więc stosunkowo krótki.
Na dzień dzisiejszy jedynym bezpośrednim wskaźnikiem przetoczenia krwi pacjentom onkologicz¬nym jest: wstrząs hypowalemiczny lub objawy niedo¬krwistości tak nasilone, że ich zniwelowanie może być uzyskane jedynie tylko dzięki tej metodzie.
Obecnie do zmniejszenia niedokrwistości sto¬suje się czynniki stymulujące wytwarzanie czerwonych krwinek. Są to substancje, które w naturalny sposób regulują w organizmie poziom hemoglobiny. Efekt terapeutyczny jest dłuższy, ale pozbawiony wymienio¬nych wcześniej powikłań.
W tej chwili na rynku dostępne są 3 preparaty stymulujące produkcję czerwonych krwinek, które mogą być stosowane z różną częstotliwością. Należy przy tym pamiętać, że musimy koniecznie przyjmować także pre¬paraty żelaza, a leczenie należy kontynuować jedynie na zalecenie i pod ścisłą kontrolą lekarza prowadzącego.
W razie występowania wymienionych objawów w różnym stopniu należy zgłosić się do lekarza prowa¬dzącego, gdyż mogą to być pierwsze symptomy wystę¬powania niedokrwistości.
Specjalnie dla pacjentów onkologicznych uru¬chomiono infolinię na temat niedokrwistości towarzy¬szącej chorobom nowotworowym.
Dzwoniąc pod numer 080 153 53 53 można zasię¬gnąć fachowej, specjalistycznej informacji od onkologa i hematologa.
lek. med. Dariusz M. Kowalski
Centrum Onkologii Instytut Marii Skłodowskiej- Curie Warszawa.
Niedokrwistość to najczęstszy objaw towarzy¬szący nowotworom złośliwym. Może występować we wczesnym stadium nowotworu lub pojawiać się dopiero w bardziej zaawansowanym okresie choroby. Stanowi istotny kliniczny problem dla około 20-60% chorych na raka.
Przyczyną niedokrwistości w nowotworze złośli¬wym jest: krwawienie, naciekanie szpiku, hemoliza (nisz¬czenie krwinek czerwonych) lub zaburzenia wchłaniania żelaza. Chemioterapia, radioterapia czy kombinacja tych metod leczenia może także przyczynić się do wystąpienia lub pogłębienia już istniejącej niedokrwistości.
Kiedy objawy niedokrwistości występują w trak¬cie leczenia często lekarz zmuszony jest do przerwania lub zaprzestania terapii. Tym samym zmniejszają się szansę na wyleczenie chorego. Dlatego obecność i sto¬pień nasilenia niedokrwistości jest tak ważny i wpływa na sposób i intensywność stosowanego leczenia.
Niedokrwistość powoduje również zmniejszenie aktywności życiowej pacjentów. W konsekwencji pogar¬sza się jego jakość życia.
Objawy niedokrwistości to:
- obniżona tolerancja wysiłku,
- bóle i zawroty głowy,
- zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego - nudności i zaparcia,
- zmiany hormonalne (zaburzenia miesiączkowania),
- utrata libido,
- obniżenie nastroju,
- trudności w koncentracji uwagi,
- drażliwość,
- brak motywacji,
- nierówne bicie serca.
Niedokrwistość ma ogromny wpływ na realizację leczenia m.in. u:
- chłonniaków nieziarnicznych - 50% - 60%
- raka płuc - 50% - 60%
- raka jajnika - 50% - 60%
- szpiczaka mnogiego - 60% - 90%
- raka jelita grubego -10% - 20%
- raka piersi
- raka gruczołu krokowego
Rozpoznanie i leczenie niedokrwistości we wczesnej postaci ma ogromny wpływ na utrzymanie właściwego rytmu chemioterapii i radioterapii.
Zaprzestanie leczenia, opóźnione podawanie kolejnych kursów chemioterapii, obniżenie dawek leków, przerwy w napromieniowaniu zmniejszają szansę na trwałe wyleczenie.
W poprzednich latach jedną z podstawowych metod leczenia niedokrwistości było tzw. przetaczanie krwi (transfuzja).
Niestety tego typu działania są obarczone dużym ryzykiem powikłań takich jak:
- zakażenie wirusem HBS, HBC, CMV, HIV,
- reakcjami przetoczeniowymi, (wysokie gorączki przez
kilka dni)
- immunizacją chorego,
- niewydolnością krążenia,
- dostarczeniem zbyt dużej ilości żelaza.
Trzeba także pamiętać, że podana krew ma określoną długość życia, dodatkowo skróconą o czas przechowywania krwi. Efekt terapeutyczny jest więc stosunkowo krótki.
Na dzień dzisiejszy jedynym bezpośrednim wskaźnikiem przetoczenia krwi pacjentom onkologicz¬nym jest: wstrząs hypowalemiczny lub objawy niedo¬krwistości tak nasilone, że ich zniwelowanie może być uzyskane jedynie tylko dzięki tej metodzie.
Obecnie do zmniejszenia niedokrwistości sto¬suje się czynniki stymulujące wytwarzanie czerwonych krwinek. Są to substancje, które w naturalny sposób regulują w organizmie poziom hemoglobiny. Efekt terapeutyczny jest dłuższy, ale pozbawiony wymienio¬nych wcześniej powikłań.
W tej chwili na rynku dostępne są 3 preparaty stymulujące produkcję czerwonych krwinek, które mogą być stosowane z różną częstotliwością. Należy przy tym pamiętać, że musimy koniecznie przyjmować także pre¬paraty żelaza, a leczenie należy kontynuować jedynie na zalecenie i pod ścisłą kontrolą lekarza prowadzącego.
W razie występowania wymienionych objawów w różnym stopniu należy zgłosić się do lekarza prowa¬dzącego, gdyż mogą to być pierwsze symptomy wystę¬powania niedokrwistości.
Specjalnie dla pacjentów onkologicznych uru¬chomiono infolinię na temat niedokrwistości towarzy¬szącej chorobom nowotworowym.
Dzwoniąc pod numer 080 153 53 53 można zasię¬gnąć fachowej, specjalistycznej informacji od onkologa i hematologa.
lek. med. Dariusz M. Kowalski
Centrum Onkologii Instytut Marii Skłodowskiej- Curie Warszawa.
