Cegiełka
Ciekawostka sprzed pół wieku: cegiełka wydana na Jubileusz „1ooo-lecia Nowogrodu nad Narwią”. Pamiątka z czasów ustanowienia Tysiąclecia Państwa Polskiego - obchodów wymyślonych przez władzę ludową, aby zdyskredytować Millenium Chrztu Polski, które Kościół poprzedził Wielką Nowenną odprawianą w latach 1957-1966. Czy tylko na Ziemi Łomżyńskiej pośpiesznie postanowiono wtedy świętować zagadkową datę „958”? Z okazji Roku Adama Chętnika, sięgnijmy do jego rękopisu z r.1958 -reporterskiego sprawozdania „z przebiegu uroczystości”. Oto władze Łomży nakazały „świętować Tysiąclecie” przez „8 dni - od 22 do 30 czerwca”. Nowogród też musiał wykorzystać okazję do zaprezentowania się - przeznaczając na to wg Chętnika: „cały dzień (6 lipca 1958), i -jak na małą, zniszczoną wojnami mieścinę, postarał się dobrze”. Właśnie w tym roku Chętnik przeszedł na emeryturę i wrócił na stałe do Nowogrodu z W-wy, gdzie przez 7 lat tworzył Dział Bursztynu w Muzeum Ziemi. Teraz wspierany przez drugą żonę Jadwigę Nowicką, wznowił starania o odbudowę Skansenu. Miał wpływ na kształt prezentowanej cegiełki, poprzez udział w Komisji Obchodów. Znalazł wzór pieczęci Siemowita III, księcia mazowieckiego i pana na Czersku, którego w dokumentach opisano jako władcę Nowogrodu znad Narwi. (To w czasach Siemowita III, który był ojcem księcia Janusza związanego z Łomżą, nastąpiło zjednoczenie i usamodzielnienie Mazowsza!) Oryginał pieczęci z 1371 r. przechowuje AGAD -Archiwum Główne Akt Dawnych. Tak Chętnik opisywał obchody: „Ludność, także okoliczna dopisała.. władze miejscowe w komplecie, powiatowe i wojewódzkie.. trochę gości z W-wy i innych miast.. Ochoty było co nie miara, a program wystarczyłby na 3 dni, na co też miasteczko liczyło. Po połączeniu komitetów obchodowych, nowogrodzkiego z łomżyńskim - nastąpiły zmiany, skróty” Na szczęście Chętnik zauważył szansę do działań oświatowych: miał wykład, prelekcję a nawet zorganizował prywatnie wystawę „zabytków wykopaliskowych z miejsc po grodzisku i zamczysku..z robót ziemnych i pogłębiania rzek”- okazów, które zostały ocenione przez Muzeum Narodowe a także Archeologiczne w W-wie, jako z czasów Bolesława Chrobrego, a więc, jak pisał: -„pamiętających początki Polski”.
