PIT-owania czas
Przed nami kolejna, trzynasta już kampania składania PITów. I choc podatków płacić nikt nie lubi... w urzędach pojawia się coraz więcej osób, które poszukują informacji nt. rozliczenia podatku dochodowego. Oto krótki informator przygotowany przez Izbę Skarbową w Białymstoku, który daje odpowiedź na najczęściej zadawane pytania ...przez tych którzy nie chcą ale muszą rozliczyć się z fiskusem.
Formularze nowe i stare
Rozliczając się za 2004 rok niektórzy podatnicy będą mieli możliwość po raz pierwszy zetknąć się z formularzem PIT-38, w którym będą wykazywać m.in. przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych (dotyczy to np. nabywców akcji banku PKO BP, którzy je już sprzedali), pożyczonych papierów wartościowych, pochodnych instrumentów finansowych, udziałów w spółkach mających osobowość prawną. Opodatkowany został dochód. Dochodów z giełdy nie będzie się łączyło z innymi dochodami.
Obok nowego formularza PIT-38 nadal będą funkcjonować dwa podstawowe, znane już wszystkim, typy formularzy: PIT-36 dla podatników prowadzących działalność gospodarczą, samodzielnie opłacający zaliczki na podatek i tych, którzy są zobowiązani doliczyć do swoich dochodów dochody małoletnich dzieci oraz PIT-37 dla podatników otrzymujących wynagrodzenie za pracę, pracujących na zlecenia, emerytów i rencistów. W tych formularzach nie ma większych zmian.
Pojawił się za to nowy formularz zeznania PIT-36L (oznaczony kolorem żółtym) przeznaczony dla osób osiągających dochód opodatkowany jednolitą stawką podatku 19 proc.
Nadal będą funkcjonowały formularze: PIT/D przeznaczony do wykazywania ulg mieszkaniowych i PIT/O na pozostałe ulgi.
Ulgi które znikną
W rozliczeniu za rok 2004 zabraknie wielu ulg podatkowych. Od dochodu nie będzie już można odliczyć: składek na rzecz organizacji, do których przynależność podatnika jest obowiązkowa (art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych-dalej jako ust. o pdf), dokonanych w roku podatkowym zwrotów nienależnie pobranych emerytur i rent oraz zasiłków z ubezpieczenia społecznego (art. 26 ust. 1 pkt 4 ust. o pdf) i kwoty równej funduszowi wynagrodzeń przysługujących osobom pozbawionym wolności i zatrudnionych u podatnika innego niż przywięzienny zakład pracy (art. 26 ust. 1 pkt 10 ust. o pdf).
Zostały także zlikwidowane odliczenia od podatku z tytułu: dojazdu dzieci do szkół, odpłatnego dokształcania i doskonalenia zawodowego, odpłatnego kształcenia w szkołach wyższych oraz zakupu przyrządów i pomocy naukowych, programów komputerowych, wydawnictw fachowych bezpośrednio związanych z wykonywanym zawodem i wykonywaną pracą. Wszystkie te ulgi były zapisane w art. 27a ust. o pdf.
Likwidacji uległa także tak zwana ulga uczniowska. Prawo do korzystania z tej ulgi, aż do jej wyczerpania, będą mieli jedynie ci podatnicy, którzy nabyli do niej prawo przed dniem 1 stycznia 2004r., a także podatnicy którzy przed tym dniem zawarli z uczniami lub szkołami umowy oraz rozpoczęli praktyczna naukę zawodu lub szkolenie w celu przygotowania zawodowego nie później niż w roku szkolnym 2003/2004 (prawa nabyte).
Ulgi z których można skorzystać
Nadal będzie można odliczyć od dochodu osiągniętego w 2004r. wydatki na cele rehabilitacyjne ponoszone przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub przez podatnika, na którego utrzymaniu jest taka osoba (art. 26 ust. 6 pkt 6 ust. o pdf). Katalog tych wydatków zawarto w art. 26 ust. 7a ust. o pdf.
Niektóre z wydatków na cele rehabilitacyjne mają ograniczenia kwotowe np. odliczenia z tytułu opłacenia przewodników osób niewidomych, utrzymania przez osoby niewidome psa przewodnika, czy używania samochodu osobowego przez osobę niepełnosprawną, nie mogą przekraczać w roku podatkowym po 2280zł na każde z tych odliczeń.
Ustawodawca ograniczył częściowo zakres stosowania tej ulgi - od 1 stycznia 2004r. nie będzie można odliczyć wydatków poniesionych na zakup sprzętu gospodarstwa domowego, nawet wtedy, gdy ułatwia on wykonywanie czynności życiowych.
Ponadto podatnicy, na których utrzymaniu pozostają osoby niepełnosprawne mogą skorzystać z ulgi na cele rehabilitacyjne, jeśli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają kwoty 9.120zł.
W ramach powyższej ulgi można także odliczyć wydatki poniesione na leki. Obniżona została minimalna kwota, powyżej której wydatki na leki są przyjmowane do odliczenia. Od 2004r. odliczyć od dochodu można wydatki na leki, stanowiące różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100zł (w 2003r. 152zł), jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna je stosować stale lub czasowo. Zatem w tym przypadku górny limit odliczenia nie występuje.
Darowizny i odpisy
Od dochodu osiągniętego w 2004r. będzie także można odliczyć: poniesione darowizny do łącznej kwoty 350zł (art. 26 ust. 1 pkt 9 ust. o pdf) i odsetki od kredytów mieszkaniowych (art. 26b ust. o pdf).
Od podatku za 2004r. będzie można odliczyć wpłaty na rzecz organizacji pożytku publicznego do wysokości 1 proc. podatku należnego (art. 27d ust.1 ust. o pdf). Należy jednak pamiętać, że aby mieć prawo do tego odliczenia wpłaty należy dokonać w terminie od 1 stycznia 2005 r. do dnia złożenia zeznania podatkowego za rok 2004, nie później jednak niż do dnia 30 kwietnia 2005 r.
Uwaga: Należy mieć na uwadze, że nie podlegają odliczeniu od dochodu darowizny przekazane, przez osoby fizyczne na rzecz rad rodziców w szkołach i przedszkolach (publicznych i niepublicznych) na realizowane przez te organy cele oświatowe.
Od podatku można odliczyć wydatki związane z remontem i modernizacją budynku lub lokalu mieszkalnego oraz z tytułu wpłat na wyodrębniony fundusz mieszkaniowy (art. 27a ust. 14 i art. 45 ust. 3a pkt 1 ust. o pdf, w brzmieniu obowiązującym w 2003r.).
Zlikwidowano ulgę na remont i modernizację, ale...
Ulga na remont i modernizację została w 2004r. zlikwidowana, jednak ustawodawca przewidział zachowanie praw nabytych. Zagwarantował on mianowicie, możliwość odliczania wydatków na te cele ponoszonych do końca 2005r. Zatem jeśli podatnik nie skorzystał z ulgi na remont i modernizację w 2003r. będzie mógł z niej skorzystać w latach 2004-2005.
Podstawowym warunkiem jest przekroczenie minimalnej kwoty wydatków wynoszącej 567zł. Odliczyć można jednak maksymalnie od wykazanego w zeznaniu rocznym podatku: w przypadku remontu mieszkania 4.725zł (wydatek 24.684,21zł), remontu budynku 5.670zł (wydatek 29.842,10zł). Odliczenia powyższe można powiększyć o koszt założenia instalacji gazowej 945zł (wydatek 4.973,21zł).
Podatnicy, którzy ze względu na zbyt mały podatek nie będą mogli odliczyć w danym roku całej kwoty przysługującej im ulgi, zachowują prawo do jej odliczenia od podatku w latach następnych, aż do całkowitego jej wyczerpania.
Rozliczenie małżonków
Nowością w zeznaniach podatkowych za 2004 r. jest to, że z preferencji w postaci wspólnego rozliczenia dochodów małżonków mogą skorzystać owdowiali podatnicy, którzy zawarli związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a ich małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego lub w roku następnym, ale przed dniem złożenia wspólnego zeznania podatkowego (art. 6a ust. o pdf).
Preferencyjny sposób opodatkowania łącznych dochodów małżonków nie jest jednak możliwy w sytuacji gdy jeden z małżonków był opodatkowany w sposób zryczałtowany, chyba że ryczałtem objęte były wyłącznie dochody z tytułu najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, a umowy te nie zostały zawarte w ramach działalności gospodarczej.
Co nas czeka w przyszłym roku?
Najważniejsze zmiany w zeznaniu rocznym za 2005 r.:
Podatek wynikający z zeznania będzie można pomniejszyć o darowizny/wpłaty na rzecz organizacji pożytku publicznego, jeżeli podatnik dokonał ich w okresie od 1 maja do 31 grudnia 2005 r. lub od 1 stycznia 2006 r. do dnia złożenia zeznania za 2005 r., nie później jednak niż do 30 kwietnia 2006 r.
W 2005 r. pojawia się nowa ulga. Od osiągniętego dochodu będzie można odliczyć wydatki poniesione przez podatnika z tytułu użytkowania sieci Internetowej w lokalu lub budynku, będącym miejscem zamieszkania podatnika, w maksymalnej wysokości 760 zł (art. 26 ust. 1 pkt 6a ust. pdf). Ważne! Podstawą odliczenia będzie wystawiona faktura VAT.
W 2005 r. będzie obowiązywał także inny limit wysokości odliczenia darowizn i będzie on wynosił maksymalnie 6 proc. dochodu uzyskanego w roku podatkowym.
Rozliczając się za 2004 rok niektórzy podatnicy będą mieli możliwość po raz pierwszy zetknąć się z formularzem PIT-38, w którym będą wykazywać m.in. przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych (dotyczy to np. nabywców akcji banku PKO BP, którzy je już sprzedali), pożyczonych papierów wartościowych, pochodnych instrumentów finansowych, udziałów w spółkach mających osobowość prawną. Opodatkowany został dochód. Dochodów z giełdy nie będzie się łączyło z innymi dochodami.
Obok nowego formularza PIT-38 nadal będą funkcjonować dwa podstawowe, znane już wszystkim, typy formularzy: PIT-36 dla podatników prowadzących działalność gospodarczą, samodzielnie opłacający zaliczki na podatek i tych, którzy są zobowiązani doliczyć do swoich dochodów dochody małoletnich dzieci oraz PIT-37 dla podatników otrzymujących wynagrodzenie za pracę, pracujących na zlecenia, emerytów i rencistów. W tych formularzach nie ma większych zmian.
Pojawił się za to nowy formularz zeznania PIT-36L (oznaczony kolorem żółtym) przeznaczony dla osób osiągających dochód opodatkowany jednolitą stawką podatku 19 proc.
Nadal będą funkcjonowały formularze: PIT/D przeznaczony do wykazywania ulg mieszkaniowych i PIT/O na pozostałe ulgi.
Ulgi które znikną
W rozliczeniu za rok 2004 zabraknie wielu ulg podatkowych. Od dochodu nie będzie już można odliczyć: składek na rzecz organizacji, do których przynależność podatnika jest obowiązkowa (art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych-dalej jako ust. o pdf), dokonanych w roku podatkowym zwrotów nienależnie pobranych emerytur i rent oraz zasiłków z ubezpieczenia społecznego (art. 26 ust. 1 pkt 4 ust. o pdf) i kwoty równej funduszowi wynagrodzeń przysługujących osobom pozbawionym wolności i zatrudnionych u podatnika innego niż przywięzienny zakład pracy (art. 26 ust. 1 pkt 10 ust. o pdf).
Zostały także zlikwidowane odliczenia od podatku z tytułu: dojazdu dzieci do szkół, odpłatnego dokształcania i doskonalenia zawodowego, odpłatnego kształcenia w szkołach wyższych oraz zakupu przyrządów i pomocy naukowych, programów komputerowych, wydawnictw fachowych bezpośrednio związanych z wykonywanym zawodem i wykonywaną pracą. Wszystkie te ulgi były zapisane w art. 27a ust. o pdf.
Likwidacji uległa także tak zwana ulga uczniowska. Prawo do korzystania z tej ulgi, aż do jej wyczerpania, będą mieli jedynie ci podatnicy, którzy nabyli do niej prawo przed dniem 1 stycznia 2004r., a także podatnicy którzy przed tym dniem zawarli z uczniami lub szkołami umowy oraz rozpoczęli praktyczna naukę zawodu lub szkolenie w celu przygotowania zawodowego nie później niż w roku szkolnym 2003/2004 (prawa nabyte).
Ulgi z których można skorzystać
Nadal będzie można odliczyć od dochodu osiągniętego w 2004r. wydatki na cele rehabilitacyjne ponoszone przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub przez podatnika, na którego utrzymaniu jest taka osoba (art. 26 ust. 6 pkt 6 ust. o pdf). Katalog tych wydatków zawarto w art. 26 ust. 7a ust. o pdf.
Niektóre z wydatków na cele rehabilitacyjne mają ograniczenia kwotowe np. odliczenia z tytułu opłacenia przewodników osób niewidomych, utrzymania przez osoby niewidome psa przewodnika, czy używania samochodu osobowego przez osobę niepełnosprawną, nie mogą przekraczać w roku podatkowym po 2280zł na każde z tych odliczeń.
Ustawodawca ograniczył częściowo zakres stosowania tej ulgi - od 1 stycznia 2004r. nie będzie można odliczyć wydatków poniesionych na zakup sprzętu gospodarstwa domowego, nawet wtedy, gdy ułatwia on wykonywanie czynności życiowych.
Ponadto podatnicy, na których utrzymaniu pozostają osoby niepełnosprawne mogą skorzystać z ulgi na cele rehabilitacyjne, jeśli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają kwoty 9.120zł.
W ramach powyższej ulgi można także odliczyć wydatki poniesione na leki. Obniżona została minimalna kwota, powyżej której wydatki na leki są przyjmowane do odliczenia. Od 2004r. odliczyć od dochodu można wydatki na leki, stanowiące różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100zł (w 2003r. 152zł), jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna je stosować stale lub czasowo. Zatem w tym przypadku górny limit odliczenia nie występuje.
Darowizny i odpisy
Od dochodu osiągniętego w 2004r. będzie także można odliczyć: poniesione darowizny do łącznej kwoty 350zł (art. 26 ust. 1 pkt 9 ust. o pdf) i odsetki od kredytów mieszkaniowych (art. 26b ust. o pdf).
Od podatku za 2004r. będzie można odliczyć wpłaty na rzecz organizacji pożytku publicznego do wysokości 1 proc. podatku należnego (art. 27d ust.1 ust. o pdf). Należy jednak pamiętać, że aby mieć prawo do tego odliczenia wpłaty należy dokonać w terminie od 1 stycznia 2005 r. do dnia złożenia zeznania podatkowego za rok 2004, nie później jednak niż do dnia 30 kwietnia 2005 r.
Uwaga: Należy mieć na uwadze, że nie podlegają odliczeniu od dochodu darowizny przekazane, przez osoby fizyczne na rzecz rad rodziców w szkołach i przedszkolach (publicznych i niepublicznych) na realizowane przez te organy cele oświatowe.
Od podatku można odliczyć wydatki związane z remontem i modernizacją budynku lub lokalu mieszkalnego oraz z tytułu wpłat na wyodrębniony fundusz mieszkaniowy (art. 27a ust. 14 i art. 45 ust. 3a pkt 1 ust. o pdf, w brzmieniu obowiązującym w 2003r.).
Zlikwidowano ulgę na remont i modernizację, ale...
Ulga na remont i modernizację została w 2004r. zlikwidowana, jednak ustawodawca przewidział zachowanie praw nabytych. Zagwarantował on mianowicie, możliwość odliczania wydatków na te cele ponoszonych do końca 2005r. Zatem jeśli podatnik nie skorzystał z ulgi na remont i modernizację w 2003r. będzie mógł z niej skorzystać w latach 2004-2005.
Podstawowym warunkiem jest przekroczenie minimalnej kwoty wydatków wynoszącej 567zł. Odliczyć można jednak maksymalnie od wykazanego w zeznaniu rocznym podatku: w przypadku remontu mieszkania 4.725zł (wydatek 24.684,21zł), remontu budynku 5.670zł (wydatek 29.842,10zł). Odliczenia powyższe można powiększyć o koszt założenia instalacji gazowej 945zł (wydatek 4.973,21zł).
Podatnicy, którzy ze względu na zbyt mały podatek nie będą mogli odliczyć w danym roku całej kwoty przysługującej im ulgi, zachowują prawo do jej odliczenia od podatku w latach następnych, aż do całkowitego jej wyczerpania.
Rozliczenie małżonków
Nowością w zeznaniach podatkowych za 2004 r. jest to, że z preferencji w postaci wspólnego rozliczenia dochodów małżonków mogą skorzystać owdowiali podatnicy, którzy zawarli związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a ich małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego lub w roku następnym, ale przed dniem złożenia wspólnego zeznania podatkowego (art. 6a ust. o pdf).
Preferencyjny sposób opodatkowania łącznych dochodów małżonków nie jest jednak możliwy w sytuacji gdy jeden z małżonków był opodatkowany w sposób zryczałtowany, chyba że ryczałtem objęte były wyłącznie dochody z tytułu najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, a umowy te nie zostały zawarte w ramach działalności gospodarczej.
Co nas czeka w przyszłym roku?
Najważniejsze zmiany w zeznaniu rocznym za 2005 r.:
Podatek wynikający z zeznania będzie można pomniejszyć o darowizny/wpłaty na rzecz organizacji pożytku publicznego, jeżeli podatnik dokonał ich w okresie od 1 maja do 31 grudnia 2005 r. lub od 1 stycznia 2006 r. do dnia złożenia zeznania za 2005 r., nie później jednak niż do 30 kwietnia 2006 r.
W 2005 r. pojawia się nowa ulga. Od osiągniętego dochodu będzie można odliczyć wydatki poniesione przez podatnika z tytułu użytkowania sieci Internetowej w lokalu lub budynku, będącym miejscem zamieszkania podatnika, w maksymalnej wysokości 760 zł (art. 26 ust. 1 pkt 6a ust. pdf). Ważne! Podstawą odliczenia będzie wystawiona faktura VAT.
W 2005 r. będzie obowiązywał także inny limit wysokości odliczenia darowizn i będzie on wynosił maksymalnie 6 proc. dochodu uzyskanego w roku podatkowym.
