Księga Pamiątkowa
„Księga Pamiątkowa” jest próbą prezentacji dokonań Muzeum w Łomży w okresie 60 lecia. Należy jednak pamiętać, że tradycję muzealnictwa łomżyńskiego są dużo dłuższe. 110 lat temu , 10 września 1898 roku, otwarto „Wystawę Sztuk Pięknych”. Wtedy też zrodziła się idea utworzenia muzeum miejskiego w Łomży. Mimo zaangażowania w tę sprawę światłych obywateli miasta nie udało się niestety tego pomysłu urzeczywistnić. Kiedy, jednak w 1903 roku na łamach miejscowej prasy „Ech Płockich i Łomżyńskich’ ukazał się artykuł „O muzeach prowincjonalnych” trafił on w Łomży na sprzyjający już ku temu klimat. Autor pisał „ Zbiory muzealne mogą nam skrócić przestrzeń z setek lub tysięcy wiorst, dając do oglądania przedmioty pracy lub twory natury w jednym gmachu lub pokoju, skracają czas z setek i tysięcy lat na dnie i godziny. … Muzea mogą nauczyć analfabetów, zachęcać do nauki tych co mieli wstręt do książki, obcy język mogą zrobić zrozumiałym, mogą nauczyć kochać przeszłość i czerpać naukę dla przyszłości.” Artykuł kończy się apelem „ Nie miejmy żalu do przeszłych pokoleń lecz starajmy się aby pokolenia przyszłości, nasze dzieci i wnuki nie miały do nas żalu i nie czyniły nam wyrzutów za sobkostwo, obskurantyzm i opieszałość. Zakładajmy muzea, twórzmy zbiory prowincjonalne”.
Zatem kiedy 100 lat temu powstał w Łomży Oddział Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, to jednym z pierwszych jego zadań było utworzenie muzeum. Jego idę i założenia zaprezentował, w dniu 15.05. 1910 roku na łamach gazety „Wspólna Praca” Konstanty Bzowski, prezes oddziału PTK w artykule „Muzeum Ziemi Łomżyńskiej”. Na postawione sobie pytanie „… Co komu przyjdzie z istnienia muzeum?” autor odpowiedział „ Ograniczę się więc tylko do twierdzenia, że zarówno młodzieniec jak i człowiek dojrzały, zarówno prostaczek, jak i człowiek z kulturą umysłową, zarówno człowiek poświęcający się działalności praktycznej, jak i badacz uczony, osiągną z muzeum bardzo wiele korzyści, zbogacą swój umysł i uszlachetnią serce”. Efektem tych działań było utworzenie w 1910 roku, czyli 98 lat temu, „Muzeum Ziemi Łomżyńskiej” z siedzibą w budynku Kasy Przemysłowców Łomżyńskich przy ulicy Dwornej. Działania wojenne w czasie pierwszej wojny światowej i latach następnych spowodowały całkowitą utratę tych zbiorów.
Po drugiej wojnie światowej idea utworzenia muzeum w Łomży patronowała działaniom Adama Chętnika, dla którego miało być ono kontynuacją zniszczonego w czasie wojny Muzeum Kurpiowskiego w Nowogrodzie. Tworzenie Muzeum Północno – Mazowieckiego rozpoczął już w 1946 roku, ale jego otwarcie nastąpiło 14 marca 1948 roku. Była to pierwsza tego typu placówka w ówczesnym województwie białostockim
Publikacja niniejsza, niestety w sposób wybiórczy, próbuje przedstawić dorobek i działalność naszego Muzeum w minionym 60 leciu.
Dedykowana jest ona z wyrazami wdzięczności i szacunku wszystkim, którzy przyczynili się do rozwoju Muzeum Łomży, w szczególności jego założycielowi Adamowi Chętnikowi, wszystkim pracownikom, kontynuatorom jego idei, którzy w ciągu tych wielu lat pracy wnieśli mniejszy lub większy swój wkład w działalność i rozwój Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży.
dr Jerzy Jastrzębski
Dyrektor Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży
.
.
