Nietypowe spotkanie autorskie w Łomży
Pisarka Urszula Gajdowska odwiedziła Łomżę, promując swą najnowszą powieść „Córka hrabiny. Zofia”. Był to jeden z etapów letniej trasy literackiej Poczty Polskiej, a spotkanie odbyło się w zabytkowym budynku przy Placu Pocztowym. Poza autorką uczestniczyły w nim prowadząca rozmowę Marta Nowik, również pisarka oraz dr Ewelina M. Kostrzewska, historyczka z Uniwersytetu Łódzkiego.
Spotkania autorskie odbywają się w Łomży nader regularnie, ale organizują je zwykle miejska biblioteka, oba łomżyńskie muzea, domy oraz inne instytucje kultury. Teraz dołączyła do nich również Poczta Polska, która od ubiegłego roku poszerzyła swą ofertę sprzedaży książek o spotkania z pisarzami. Było ich już około 30 na terenie kraju, a obecnie trwa wakacyjna trasa literacka, odwiedzająca mniejsze miejscowości.
W spotkaniu łomżyńskim, odbywającym się w neoklasycystycznym, zabytkowym budynku Urzędu Pocztowego nr 1, co dobrze korespondowało z akcją książki toczącej się w roku 1835, uczestniczyły Urszula Gajdowska, Marta Nowik i Ewelina M. Kostrzewska. Bohaterka spotkania jest autorką cieszących się sporym zainteresowaniem serii „Córki hrabiny”, „Dworek nad Biebrzą”, „Córki botanika” czy „W dolinie Narwi” – w ciągu ostatnich czterech lat opublikowała 19 książek, kilka kolejnych jest już w zapowiedziach, a niedawno podpisała umowę z wydawnictwem na kolejnych 10. To powieści obyczajowe, historyczne i współczesne, ale, jak podkreślała Urszula Gajdowska, z nutką romansu i kryminału.
- Moje pisanie rozpoczęło się bardzo dawno temu – wspomniała pisarka, opowiadając, jak czekała na comiesięczne dostawy książek do prowadzonego przez jej mamę punktu bibliotecznego oraz o tym, jak musiała dużo czytać i pisać, kiedy po rozpoczęciu nauki okazało się, że ma problemy z ortografią. Efektem były liczne wiersze, teksty piosenek i opowiadania, ale trafiły do szuflady. Do pisania wracała podczas kolejnych ciąż, kiedy miała więcej wolnego czasu, a obecnie zajmuje się tym już zawodowo. Wyjaśniła też czytelnikom dlaczego koncentruje się na wieku XIX („był to niezwykle ciekawy czas, połączenie tego starego świata z tym nowym”), co w pisaniu ciekawi ją najbardziej („piszę o emocjach, bo emocje są uniwersalne i to, co dotykało ludzi kiedyś, zdarza się i teraz”) oraz jaki ma wpływ na szatę graficzną swoich książek – okazało się, że jest autorką ilustracji do niektórych z nich.
Rozmowę o książkach i literaturze interesująco dopełnił drugi wątek, dotyczący życia kobiet w XIX wieku oraz ich długiej walki o równouprawnienie. Dr Ewelina M. Kostrzewska z Uniwersytetu Łódzkiego mówiła więc o różnych pomysłach na owo równouprawnienie na ziemiach polskich, roli kobiet po upadku powstania styczniowego, kiedy mężczyźni zginęli, wyemigrowali lub zostali zesłani na Sybir, a kobiety musiały zapewnić rodzinom utrzymanie, zarządzając majątkami lub pracując. Przybliżyła też działalność Zjednoczonego Koła Ziemianek oraz innych organizacji tego typu, jak wyglądało codzienne życie w ziemiańskim dworku oraz czym były zakony ukryte, spełniające ogromną rolę zwłaszcza w zaborze rosyjskim, gdzie po upadku powstania styczniowego nastąpiła kasacja zakonów habitowych.
Nie zabrakło też wątku dróg samorealizacji kobiet w wieku XIX, które poza pracą zawodową zajmowały się też działalnością społeczną i charytatywną, angażowały się w organizacjach kobiecych oraz nierzadko w działania niepodległościowe, co dało efekt po roku 1918, kiedy uzyskały pełnię praw. Środowe spotkanie było więc nie tylko spotkaniem autorskim, ale też lekcją historii, dopełnioną konkursami i pytaniami do uczestników, co również spotkało się ze sporym zainteresowaniem z ich strony.
Wojciech Chamryk
