PIERWSZA POMOC
Umiejętność szybkiego i sprawnego reagowania w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia uznać należy za umiejętność kluczową dla każdego człowieka. Każdy z nas może się potencjalnie znaleźć w sytuacji gdy znajomość technik udzielania pierwszej pomocy uratuje komuś życie lub zapobiegnie pogłębieniu się doznanych przez tę osobę urazów.
Zadaniem osoby udzielającej pierwszej pomocy jest utrzymanie przy życiu poszkodowanego i nie dopuszczenie do powstania dalszych powikłań do chwili przybycia karetki pogotowia ratunkowego.
PIERWSZA POMOC PRZEDMEDYCZNA W WYBRANYCH PRZYPADKACH
l. Rany
Objawy: przerwanie ciągłości tkanki (skóry, błony śluzowej).
Objawy zakażenia rany:
• pulsujący ból w ranie;
• obrzęk okolicy rany;
• zaczerwienienie wokół rany;
• wydzielina ropna;
• temperatura;
• wystąpienie czerwonych smug od rany (zapalenie naczyń chłonnych)
Bardzo niebezpieczne zakażenia rany to: tężec, zgorzel gazowa, wścieklizna.
Zaopatrzyć ranę:
1. Nałożenie jednorazowych rękawiczek (możliwość zakażenia wirusem HIV).
2. Przemycie rany - spłukać wodą- bieżącą, z dodatkiem mydła (nie stosować mydła do oka) lub solą fizjologiczną; zdezynfekować np.: 70% alkoholem etylowym, 6% wodą utlenioną betaminą lub innym środkiem antyseptycznym.
3. Osuszenie rany sterylnym gazikiem.
4. Założenie sterylnego opatrunku na ranę.
5. Po zaopatrzeniu rany umyć ręce.
2. Ciało obce w ranie
Uwaga! - ciało obce w ranie np. nóż, kawałki szkła, nie usuwamy.
Ostrożnie nakrywa się Jałową gazą ranę wraz wklinowanym w niej ciałem obcym nie poruszając go i nie zmieniając jego pozycji.
Ciało obce w:
a) oku - źdźbła kurzu, ziarna piasku albo rzęsę można łatwo usunąć: należy przepłukać oko czysta wodą. jeżeli ciało obce przywiera do oka zdejmij je zwilżonym gazikiem lub wilgotnym rożkiem tkaniny, chusteczki do nosa; Jeżeli ciało obce jest wbite to należy nałożyć opatrunek, unikając ucisku; zabandażować obydwoje oczu; zapewnić natychmiastowy kontakt z lekarzem;
b) nosie - nie podejmuj próby usunięcia;
c) uchu - nałożenie opatrunku tak, aby nie uciskał ciała obcego; przymocowanie bandażem; zapewnić natychmiastowy kontakt z lekarzem;
d) przełyku - sprowokować wymioty wkładając do ust Jego własny palec i łaskocząc nim tylną ścianę gardła (Jeżeli to nie pomoże wzywać pogotowie); nie dawaj osobie poszkodowanej Jedzenia ani picia;
e) tchawicy:
• objawy: uczucie duszenie, zasinienie powłok skórnych; przedłużony świszczący oddech jest oznaką częściowej niedrożności dróg oddechowych; zatrzymanie oddechu jest objawem całkowitego zatkania dróg oddechowych;
• pomoc: należy wywołać kaszel silnymi uderzeniami płaską dłonią(pięć ostrych klapsów) w plecy poszkodowanego między łopatkami; w czasie uderzenia głowa i tułów poszkodowanego powinny zwisać ku dołowi (ujście dróg oddechowych ma być skierowane w dół); można także przerzucić chorego przez oparcie krzesła, albo na stole opuszczając tułów ku podłodze; wezwać pomoc lekarską. 3. Krwawienie zewnętrzne Pamiętaj !!! Każda krew może być zakażone wirusem HIV.
Przed przystąpieniem do opatrywania ran:• załóż jednorazowe rękawiczki;
Po zaopatrzeniu rany: • dokładnie umyj ręce; • jeżeli miałeś kontakt z krwią poszkodowanego zgłoś ten fakt natychmiast lekarzowi.
a) Krwawienie z rany
- postępowanie:
• uciskaj ranę przez co najmniej 10 min., aby doprowadzić do powstania skrzepu;
• unieś kończynę wyżej;
• załóż sterylny opatrunek; połóż zwinięty bandaż na opatrunek zabandażuj;
• unieruchom uszkodzoną część ciała;
b) Krwawienie z nosa -
postępowanie:
• uciskaj przez gazik skrzydełka nosa;
• ucisk utrzymuj przez 10 min.;
• przechyl głowę w przód.
4. Krwawienie wewnętrzne:
a) objawy: bladość powłok skórnych; chłodna i wilgotna skóra; szybkie, słabe tętno; ból; pragnienie; niepokój, rozdrażnienie, po których może nastąpić utrata przytomności; oznaki stłuczenie; krwawienia z fizjologicznych otworów ciała.
b) postępowanie: połóż poszkodowanego, unieś i podeprzyj Jego nogi; rozluźnij części ubrania; sprawdź tętno powyżej nadgarstka, oddech; wezwij karetkę pogotowia; chroń przed zimnem.
5. Utrata przytomności:
a) Omdlenie to krótkotrwała utrata przytomności na skutek nagłego, chwilowego niedoboru tlenu w mózgu.
Postępowanie:
• połóż poszkodowanego z nogami uniesionymi powyżej poziomu klatki piersiowej;
• rozluźnij ciasne części ubrania, zdejmij okulary;
• jeżeli stan nieprzytomności się przeciąga - powyżej minuty -wezwij pogotowie.
b) Padaczka
Objawy: zwykle poszkodowany nagle upada, tracąc przytomność oraz wydając z siebie krzyk; staje się sztywny wyginając plecy; oddech może zanikać, wargi sine, twarz i szyja mogą być przekrwione; pojawiają się drgawki; występuje szczęko-ścisk, oddech może być głośny, na ustach pojawia się piana, krwawienie; może nastąpić utrata kontroli pęcherza i jelita; następnie mięśnie rozluźniają się, oddech staje się normalny, wraca przytomność; poszkodowany może być nieświadomy przebytego napadu choroby; po napadzie może zapaść w głęboki sen.
Postępowanie: rozluźnij ubranie wokół szyi, chroń głowę; nie podnoś i nie przesuwaj chorego, jeśli nie grozi mu bezpośrednie niebezpieczeństwo; nie używaj siły w celu powstrzymania chorego i nie wkładaj mu niczego do ust.
c) Utrata przytomności
• ustal przyczynę utraty przytomności;
• spróbuj nawiązać z chorym kontakt słowny, potrząsaj go za ramię;
• sprawdź oddech, tętno oraz reakcję na ból uciskając płytkę paznokciową palca wskazującego;
• jeżeli brak tętna, oddechu podejmij resuscytację;
• natychmiast wezwij pomoc medyczną;
• układamy poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej;
• okresowo kontroluj stan poszkodowanego;
• oczekuj na przybycie pomocy
5. Nadmierne ciepło.
a) wyczerpanie na skutek gorąca:
Objawy:
• ból głowy, zawroty głowy, zamęt;
• utrata apetytu, mdłości;
• pocenie się, biała, lepka skóra;
• kurcze mięśni kończyn i brzucha;
• szybkie, słabnące tętno.
Postępowanie:
• przesuń poszkodowanego w chłodne miejsce;
• uzupełnij utracone płyny - słaby roztwór soli (jedna łyżeczka od herbaty na litr wody);
• jeżeli poszkodowany traci przytomność ułóż go w pozycji bocznej ustalonej, wezwij pogotowie.
b) udar cieplny:
Objawy:
• ból głowy, zawroty głowy, złe samopoczucie;
• niepokój i zamęt; • wypieki, gorąca, sucha skóra;
• gwałtowne pogorszenie reakcji na bodźce, utrata świadomości;
• szybkie tętno;
• temperatura ciała powyżej 40o C Postępowanie:
• przesuń poszkodowanego w chłodne miejsce;
• owiń poszkodowanego w zimne, mokre prześcieradła, mocz je; oziębiaj aż temperatura mierzona pod językiem spadnie do 38oC
• gdy temperatura spadnie do wartości prawidłowych (38o) przykryj poszkodowanego prześcieradłem suchym;
• jeśli traci przytomność, połóż go, sprawdź oddech i tętno, przygotuj się do reanimacji; zadzwoń po pogotowie ratunkowe. c) oparzenia:
Postępowanie:
• stłum płomienie kocem lub inna płachtą; wezwij pogotowie;
• jeżeli skóra w miejscu oparzenia jest nieuszkodzona, ochładzaj polewając miejsce zimną, bieżącą wodą przez 10 min.
• załóż jałowy opatrunek; • jeżeli skóra jest uszkodzona lub spalona, ranę opatrz czystym, jałowym opatrunkiem;
Zabrania się:
• stosowania środków domowych;
• maści przeciwoparzeniowych (np. mazidła, środki dezynfekcyjne i alkohol pogarszają stan oparzenia);
• nie wolno opróżniać pęcherza oparzeniowego, gdyż jego naskórek stanowi ochronę przed zakażeniem;
• nie należy odrywać przylegających do ciała części ubrania.
6. Złamania kości.
Postępowanie:
• nie wykonywać żadnych ruchów w miejscu złamania;
• jeżeli jest rana należy ją jałowo zaopatrzyć;
• obserwacja czy nie występuje: ból, obrzęk, zniekształcenia, rana, drętwienia, ograniczenia ruchomości lub niedowładu;
• wezwać pogotowie.
7. Zatrucia Postępowanie:
• wezwać pogotowie;
• zabezpieczyć w miarę możliwości resztki trucizny, naczynia oraz ewentualne wydaliny;
• w przypadku zatruć roślinami lub jagodami - wywołaj wymioty;
• nie podawaj nic do picia i jedzenia;
ŻRÓDŁO: www.chomikuj.pl