Rok 2025 – rokiem Adama Chętnika w Podlaskiem i Mazowieckiem
140. rocznicę urodzin wybitnego etnografa, społecznika i popularyzatora kultury kurpiowskiej z Nowogrodu, będziemy obchodzić w 2025 roku. Z tej okazji władze województwa zdecydowały rok 2025 ogłosić Rokiem Adama Chętnika.
Adam Chętnik, urodzony w 1885 roku w Nowogrodzie nad Narwią koło Łomży, był etnografem, muzealnikiem, pedagogiem działaczem społecznym i politycznym. Jego dorobek obejmuje ponad 100 prac naukowych i około 500 artykułów poświęconych Kurpiom. Był postacią niezwykłą – zasiadał w Sejmie I kadencji, badał bursztyny, był poetą, muzykiem amatorsko grającym na wielu instrumentach, a także twórcą i reżyserem zespołu pieśni i tańca. Zmarł w 1967 roku w Warszawie, ale został pochowany w rodzinnym Nowogrodzie. W 1927 roku wspólnie z żoną Zofią nad Narwią, tuż przy ujściu Pisy, założył Muzeum Kurpiowskie, znane dziś jako skansen.
– Adam Chętnik był człowiekiem niezwykle pracowitym, utalentowanym i oddanym nie tylko sprawom lokalnym, ale i całemu narodowi. W tym roku chcemy oddać hołd wybitnemu etnografowi oraz przypomnieć i zaprezentować tradycje i wartości charakterystyczne dla Kurpi – podkreśla Jacek Piorunek, członek zarządu województwa podlaskiego oraz wiceprzewodniczący komitetu organizacyjnego obchodów Roku Adama Chętnika.
Kurpie Zielone to dawne północno-wschodnie rubieże Mazowsza, dziś znajdujące się na terenie województw: podlaskiego i mazowieckiego. Dlatego też Rok 2025 jest Rokiem Adama Chętnika w województwie mazowieckim.
Współpracę przy organizacji jubileuszu oprócz władz województwa podlaskiego zapowiedziały Ostrołęka i Nowogród, różne instytucje kultury oraz Fundacją im. Adama Chętnika. Władze Podlaskiego planują podczas jednej z konferencji poświęconych, patronowi uhonorować osoby, które na co dzień pielęgnują historię i tradycję Kurpiowszczyzny.
Kulminacją obchodów będzie Festiwal na Wzgórzu nad Rzeką, który odbędzie się w dniach 21-28 czerwca w Nowogrodzie.
– W programie znajdą się codzienne spotkania, warsztaty oraz swoisty festiwal murali, ponieważ w przestrzeni publicznej Nowogrodu powstaną nowe murale. Tradycyjnie odbędą się także wybory Kurpiowskiej Miss Senior, a całość zwieńczy widowiskowa Noc Świętojańska – zapowiada burmistrz Nowogrodu, Grzegorz Palka.
Murale stworzy pięciu artystów, w tym m.in. Mona Tusz, NeSpoon, której praca ma nawiązywać do podlaskiej koronki. Andrzej Staśkiewicz, lutnik i twórca ludowy, poprowadzi warsztaty, a jego działalność oraz kontynuacja dzieła Chętnika w zakresie instrumentów muzycznych staną się inspiracją dla jednego z murali.
– Planujemy także uruchomienie kawiarenki, gdzie będzie można spróbować tradycyjnych, dawnych smaków kurpiowskich. Każdy dzień festiwalu będzie poświęcony innemu aspektowi działalności i życia pradziadka – mówi Katarzyna Chętnik, prawnuczka etnografa i prezeska Fundacji im. Adama Chętnika.
W planach fundacji jest także ponowne wydanie „Chaty kurpiowskiej” – drugiej książki autorstwa Adama Chętnika – oraz publikacja nieznanej wcześniej pracy poświęconej kulturze duchowej Kurpiów.
W sierpniu 2025 r., w okolicach dnia św. Rocha, odbędzie się konferencja naukowa poświęcona życiu i działalności Adama Chętnika. Natomiast 20 grudnia w Muzeum-Skansenie Kurpiowskim im. Adama Chętnika w Nowogrodzie odbędą się główne uroczystości 140. rocznicy urodzin patrona.
To miejsce, założone przez etnografa jako Muzeum Kurpiowskie, jest jednym z najstarszych skansenów w Polsce i do dziś kultywuje tradycję kurpiowską. Od 2022 r. jest jednostką kultury Samorządu Województwa Podlaskiego.
źródło: podlaskie.eu
