Jak partia porządek wprowadzała - ::4lomza.pl:: Regionalny Portal

I tak już 9 października 1981 r. kierownik Wydziału Organizacyjnego KW PZPR w Łomży Mieczysław Brzezicki domagał się od I sekretarzy Komitetów Miejskich, Komitetów Miejsko-Gminnych i Komitetów Gminnych PZPR przesłania informacji na temat form stosowanej pracy politycznej i zwalczania „wrogiej propagandy”, dotychczasowego przebiegu rozmów z członkami władz partyjnych należącymi do NSZZ „Solidarność”, a także z osobami należącymi do partii i pełniącymi jednocześnie funkcje we władzach związku. Dopytywał się też o pomoc okazaną przez instancje partyjne i administracje związkom branżowym oraz ocenę ich ewentualnego współdziałania z „Solidarnością”. Jak wynika z materiałów KW PZPR w Łomży, w tym samym czasie nasilono rozmowy indywidualne z członkami partii, kładąc w nich nacisk na dyscyplinowanie i weryfikacje. I tak od marca do listopada 1981 r. przeprowadzono rozmowy z kadrą nomenklaturową (pochodzącą z nadania partyjnego) Komitetu Wojewódzkiego i instancji partyjnej I stopnia, które objęły 675 osób. Nie do końca przyniosły one oczekiwany przez władze efekt, gdyż w okresie od 1 lipca 1980 r. do 13 grudnia 1981 r. oddano w woj. łomżyńskim łącznie 5081 legitymacji partyjnych. Po wprowadzeniu stanu wojennego obok internowań i zastraszania opozycji, „porządki” rozpoczęły się także w szeregach partyjnych, a wstępem do nich było wskazanie drogi właściwego postępowania członkom PZPR. Według opracowanego 22 grudnia 1981 r. przez Wydział Organizacyjny KW PZPR w Łomży (w oparciu o materiały z KC) dokumentu „Zadania komitetów i organizacji partyjnych w warunkach stanu wojennego” instancje partyjne powinny organizować poparcie polityczne dla decyzji Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego i „zadań stanu wojennego”. Wykonać to miały poprzez: wspieranie pełnomocników-komisarzy WRON, organizowanie zebrań Podstawowych Organizacji Partyjnych (POP) i ukazywanie w prasie partyjnej przykładów poparcia dla działań władz. Kolejnym z wydanych poleceń było tworzenie Obywatelskich Komitetów Ocalenia Narodowego w zakładach pracy, gminach i miastach. W tym samym czasie miano też prowadzić aktywną ocenę doboru i wymiany kadr, przyspieszyć rozmowy z pracownikami wymiaru sprawiedliwości, prowadzić pracę propagandową w miejscach zbiorowego zakwaterowania (hotele robotnicze, internaty) z wykorzystaniem ZHP i ZSMP. Do zakładów, w których mieściły się wcześniej silne ośrodki „Solidarności” zalecano skierowanie grup aktywu partyjnego, w celu udzielenia pomocy Komisjom Zakładowym i POP, a do powoływanych w nich komisji socjalnych radzono włączyć „lojalnych wobec władzy” członków „Solidarności”. Członkowie KW, KM, KMG i KG PZPR zostali zobowiązani do wystąpienia z tego związku poprzez złożenie odpowiednich deklaracji, natomiast organizacje partyjne w oświacie, jako zadanie otrzymały przygotowanie odpowiednich grup działaczy do poprowadzenia pracy ideologicznej z młodzieżą po feriach świątecznych. W związku z zaleceniem sekretariatu KW PZPR w Łomży z 28 grudnia 1981 r. na terenie województwa przeprowadzono rozmowy z członkami partii należącymi do „Solidarności”, w celu ich samookreślenia się (czyli skłonienia do wystąpienia ze zdelegalizowanego związku). Objęto nimi m.in. 149 członków instancji partyjnej I stopnia, 104 sekretarzy KZ i POP oraz 85 dyrektorów i kierowników zakładów pracy. W efekcie tego, bardzo często w obawie przed utratą stanowisk, 11 członków władz wojewódzkich zrezygnowało z przynależności do „Solidarności”, ale trzy osoby z tego środowiska zdecydowały się w niej pozostać. Ich sprawa miała zostać poddana ocenie władz partyjnych. Ze związku wystąpiło też 82 członków instancji partyjnej I stopnia, 51 sekretarzy KZ i POP oraz 36 dyrektorów i kierowników. Podczas prowadzonych rozmów członkowie partii oceniani byli na podstawie ich zachowania się przed wprowadzeniem stanu wojennego, stosunku do niego i realizacji zadań zawartych w deklaracji WRON. W materiałach KW PZPR znalazł się też ciekawy zapis o członkach partii, którym polecono wstąpić do „Solidarności” w celu „prowadzenia tam pracy politycznej i prezentowania linii partii”, nakazujący im powrót na łono PZPR. Natomiast ci, którzy, sami kierując się sumieniem i przekonaniami, wstąpili do związku, mieli być poddani szczegółowej weryfikacji.
Pomimo niemal całkowitego przejęcia kontroli i zduszenia opozycji PZPR nadal przeżywała kryzys przejawiający się porzucaniem jej szere-gów przez kolejne osoby. I tak po 13 grudnia do lutego 1982 r. oddały one dalszych 150 legity-macji, natomiast 736 osób skreślono z listy członków partii, a 19 wydalono z jej szeregów. Według danych z 31 stycznia 1982 r. do PZPR w woj. łomżyńskim należało 19 230 osób.

Dr Krzysztof Sychowicz - historyk IPN

* * *
Powyższy tekst stanowi przyczynek do dyskusji pt. „Jak zamykano wolność” Okoliczności powstania i likwidacji NSZZ „Solidarność” na Ziemi Łomżyńskiej w latach 1980-1982, która odbędzie się we wtorek, 13 grudnia o godz. 17.00 w Centrum Katolickim im. Jana Pawła II przy parafii Krzyża Świętego w Łomży.