Przedmiotowy system oceniania z religii w liceum i technikum - ::4lomza.pl:: Regionalny Portal

W ocenianiu z religii obowiązują poniższe zasady:
1. Obiektywność – zastosowanie jednolitych norm i kryteriów oceniania.
2. Jawność – podawanie na bieżąco wyników pracy ucznia (rodzicom na ich zapotrzebowanie lub gdy zaistnieje taka potrzeba ze strony szkoły).
3. Instruktywność – wskazanie na występujące braki.
4. Mobilizacja do dalszej pracy.

Prowadzenie zróżnicowanych form i rodzajów kontroli:
1. Kontrola wstępna (dokonanie diagnozy wiedzy i umiejętności w początkowej fazie kształcenia).
2. Kontrola bieżąca (sprawdzanie w trakcie trwania procesu kształcenia).
3. Kontrola końcowa (dotyczy zakończonego etapu kształcenia).
4. Kontrola dystansowa (zbadanie trwałości wyników po pewnym okresie od zakończenia procesu uczenia się).

Metody kontroli i ocen:
1. Konwencjonalne (bieżąca kontrola, prace pisemne, posługiwanie się książką, ćwiczenia praktyczne, kontrola graficzna, obserwacja uczniów w toku ich pracy itp.).
2. Techniczne sposoby kontrolowania procesu dydaktycznego (kontrola i ocena przy pomocy zróżnicowanych zadań testowych).

Sposoby oceniania:
Wartościowanie gestem, słowem, mimiką, stopniem.

Elementy wchodzące w zakres oceny z religii:
1. Ilość i jakość prezentowanych wiadomości.
2. Zainteresowanie przedmiotem.
3. Stosunek do przedmiotu.
4. Pilność i systematyczność.
5. Umiejętność zastosowania poznanych wiadomości w życiu.
6. Postawa.
Kontrola i ocena w religii nie dotyczy wyłącznie sprawdzenia wiadomości, lecz także wartościowania umiejętności, postaw, zdolności twórczych, rozwoju zainteresowań, motywacji uczenia się, a głównie kształtowania cech charakteru, woli, odpowiedzialności za swoje czyny, dokładności, wytrwałości, pracowitości, kultury osobistej, zgodności postępowania z przyjętą wiarą.

Ocenie podlegają:
1. Pisemne prace kontrolne dwa razy w ciągu semestru, obejmujące więcej niż trzy jednostki lekcyjne, zapowiedziane co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem, sprawdzane przez nauczyciela do dwóch tygodni. Ponadto kartkówki; zakres ich materiału winien obejmować nie więcej niż trzy jednostki lekcyjne lub materiał podstawowy. Uczniowie (oraz zainteresowani rodzice) mają prawo do wglądu w pisemne prace kontrolne. Nauczyciel ma prawo do niepodawania terminu prac kontrolnych, jeżeli uczniowie dezorganizują proces oceny osiągnięć przez absencję, ucieczki z lekcji itp.
2. Odpowiedzi ustne objęte zakresem materiału z zakresu trzech ostatnich lekcji.
3. Wypowiedzi w trakcie lekcji, podczas dyskusji, powtórek itp.
4. Praca domowa: krótkoterminowa i długoterminowa, kontrolowana na bieżąco.
5. Pacierz: ocena ze znajomości podstawowych prawd wiary zdobywana podczas odpowiedzi ustnej lub pisemnej.
6. Zeszyt: sprawdzany podczas odpowiedzi i według decyzji nauczyciela. Jeden raz w semestrze kompleksowa ocena zeszytu.
7. Pilność, systematyczność, postawy, umiejętności: osiągnięcia ucznia zapisywane w kartach obserwacyjnych prowadzonych przez nauczyciela religii.
8. Przygotowanie do poszczególnych katechez.
9. Korzystanie z Pisma św., podręcznika i innych materiałów katechetycznych.
10. Rozwój postawy religijnej, tj. modlitwa, osobiste zaangażowanie w rozwój darów sakramentalnych, udział w niedzielnej Mszy św., nabożeństwach, takich jak Droga krzyżowa, nabożeństwa majowe, czerwcowe, roraty, rekolekcje itd.
11. Zaangażowanie w przygotowanie i przeprowadzenie uroczystości szkolnych o charakterze religijnym, zaangażowanie w przygotowanie gazetek szkolnych, udział w konkursach religijnych, współpraca ze wspólnotą parafialną.
12. Inne umiejętności, cechy lub osiągnięcia wskazujące na możliwość oceniania.

Ilość ocen:
W ciągu jednego semestru nauczyciel wystawia każdemu uczniowi co najmniej trzy oceny cząstkowe.

Poprawianie:
Promuje się systematyczne ocenianie w ciągu semestrów połączone z możliwością poprawiania. W wyjątkowych, uzasadnionych sytuacjach poprawianie może odbywać się bezpośrednio przed wystawianiem oceny semestralnej lub końcoworocznej. Przeprowadza się je według ustaleń osób zainteresowanych, w terminie i z zakresu wskazanego przez nauczyciela religii z zastosowaniem formy pisemnej lub ustnej.

Klasyfikacja:
Uczeń może być niesklasyfikowany z religii, jeżeli brak jest podstaw do ustalenia oceny klasyfikacyjnej z powodu jego nieobecności na zajęciach edukacyjnych przekraczającej połowę czasu przeznaczonego na te zajęcia w szkolnym planie edukacji.
Uczeń niesklasyfikowany z powodu usprawiedliwionej nieobecności może zdawać egzamin klasyfikacyjny.

Przy wystawieniu oceny śródrocznej i rocznej przyjmuje się następujące zasady:
Ocena nie będzie miała charakteru średniej arytmetycznej ocen cząstkowych; znaczący wpływ mają przede wszystkim oceny uzyskane (w semestrze lub w ciągu całego roku szkolnego) z prac kontrolnych, dłuższych wypowiedzi, referatów, o ile ich prezentacja przyjmie formę wypowiedzi ustnej bądź innej o charakterze samodzielnym.
Uczeń, który przystąpi do olimpiady czy konkursu religijnego i pomyślnie ukończy co najmniej etap szkolny, będzie mógł uzyskać podniesienie oceny końcoworocznej o jeden stopień.

Oceny cząstkowe, semestralne i końcoworoczne według skali:
– celujący (6),
– bardzo dobry (5),
– dobry (4),
– dostateczny (3),
– dopuszczający (2),
– niedostateczny (1).
Ustalenie wymagań programowych w obrębie poszczególnych
poziomów oraz zastosowanie ich w określonych ocenach
osiągnięć uczniów
 
Ocena NIEDOSTATECZNA

Katechizowany:
• Wykazuje rażący brak wiadomości programowych.
• Nie potrafi logicznie powiązać podawanych wiadomości.
• Prezentuje zupełny brak rozumienia uogólnień i nieumiejętność wyjaśniania zjawisk.
• Wykazuje zupełny brak umiejętności stosowania zdobytej wiedzy.
• Podczas przekazywania informacji popełnia bardzo liczne błędy.
• Prezentuje rażąco niepoprawny styl wypowiedzi.
• Nie wykazuje się znajomością pacierza.
• Nie posiada zeszytu lub dość często nie przynosi go na lekcję.
• Lekceważy przedmiot.
• Nieodpowiednio zachowuje się na lekcji.
• Wyraża lekceważący stosunek do wartości religijnych.
• Opuszcza lekcję religii.
• Nie prezentuje religijnego wymiaru własnego życia.

O ocenie niedostatecznej mogą przesądzić także inne indywidualne uwarunkowania ucznia, które wskazują na tę ocenę.
 
Wymagania konieczne
 
Uwarunkowania osiągania oceny DOPUSZCZAJĄCEJ

Katechizowany:
• Opanował konieczne pojęcia religijne.
• Luźno wiąże ze sobą wiadomości programowe.
• Prezentuje mało zadawalający poziom postaw i umiejętności.
• Wykazuje brak rozumienia podstawowych uogólnień.
• Wykazuje brak podstawowej umiejętności wyjaśniania zjawisk.
• Nie potrafi stosować wiedzy, nawet przy pomocy nauczyciela.
• Podczas przekazywania wiadomości popełnia liczne błędy, wykazuje niepoprawny styl wypowiedzi, ma trudności z wysławianiem się.
• Prowadzi zeszyt.
• Posiada problemy ze znajomością pacierza.
• Wykazuje poprawny stosunek do religii.
• Jego uczestnictwo w celebracjach roku liturgicznego budzi zastrzeżenia.

Na ocenę dopuszczającą mogą wskazywać również inne indywidualne cechy, postawy i braki obserwowane u ucznia.
 
Wymagania podstawowe
 
Uwarunkowania osiągania oceny DOSTATECZNEJ

Katechizowany:
• Opanował łatwe, całkowicie niezbędne wiadomości, postawy i umiejętności.
• Prezentuje podstawowe treści materiału programowego z religii.
• Wykazuje się wiadomościami podstawowymi, które łączy w logiczne związki.
• Dość poprawnie rozumie podstawowe uogólnienia oraz wyjaśnia ważniejsze zjawiska z pomocą nauczyciela.
• Potrafi – przy pomocy nauczyciela – wykorzystać zdobyte wiadomości dla celów praktycznych i teoretycznych.
• W przekazywaniu wiadomości z religii popełnia niewielkie i nieliczne błędy.
• Prezentuje małą kondensację wypowiedzi.
• Wykazuje się podstawową znajomością pacierza.
• W jego zeszycie występują sporadyczne braki notatek i prac domowych.
• Prezentuje przeciętną pilność, systematyczność i zainteresowanie przedmiotem.
• Stara się uczestniczyć w życiu parafii.

Na ocenę dostateczną mogą wskazywać również inne indywidualne cechy, postawy i braki obserwowane u ucznia.

Wymagania rozszerzające
Uwarunkowania osiągania oceny DOBREJ

Katechizowany:
• Spełnia wymagania określone w zakresie oceny dostatecznej.
• Opanował materiał programowy z religii.
• Prezentuje wiadomości powiązane związkami logicznymi.
• Poprawnie rozumie uogólnienia i związki między nimi oraz wyjaśnia zjawiska wskazane przez nauczyciela.
• Stosuje wiedzę w sytuacjach teoretycznych i praktycznych inspirowanych przez nauczyciela.
• Podczas wypowiedzi nie popełnia rażących błędów stylistycznych.
• Wykazuje się dobrą znajomością pacierza.
• W zeszycie posiada wszystkie notatki i prace domowe.
• Podczas lekcji wykorzystuje określone pomoce (podręcznik, zeszyt i inne).
• Systematycznie uczestniczy w zajęciach religii.
• Jest zainteresowany przedmiotem.
• Włącza się w przeżycia i dynamikę roku liturgicznego.
• Wykazuje się dobrą umiejętnością stosowania zdobytych wiadomości.
• Jego postawa nie budzi wątpliwości.
• Stara się być aktywny podczas lekcji.

O ocenie dobrej mogą decydować także inne indywidualne osiągnięcia ucznia, kwalifikujące do tej oceny.
 
Wymagania dopełniające
 Uwarunkowania osiągania oceny BARDZO DOBREJ

Katechizowany:
• Spełnia wymagania określone w zakresie oceny dobrej.
• Opanował pełny zakres wiedzy, postaw i umiejętności określony poziomem nauczania religii.
• Prezentuje poziom wiadomości powiązanych ze sobą w logiczny układ.
• Właściwie rozumie uogólnienia i związki między nimi oraz wyjaśnia zjawiska bez ingerencji nauczyciela.
• Umiejętnie wykorzystuje wiadomości w teorii i praktyce bez ingerencji nauczyciela.
• Wykazuje się właściwym stylem wypowiedzi.
• Wykazuje dobrą znajomość pacierza.
• Wzorowo prowadzi zeszyt i odrabia prace domowe.
• Aktywnie uczestniczy w religii.
• Jego postępowanie nie budzi żadnych zastrzeżeń.
• Jest pilny, systematyczny, zainteresowany przedmiotem.
• Chętnie i systematycznie uczestniczy w życiu parafii.
• Odpowiedzialnie włącza się w dynamikę i przeżycia roku liturgicznego.
• Stara się być świadkiem wyznawanej wiary.
O ocenie bardzo dobrej mogą decydować również inne indywidualne osiągnięcia ucznia, kwalifikujące do tej oceny.

Wymagania ponadprogramowe
 
Uwarunkowania osiągania oceny CELUJĄCEJ

Katechizowany:
• Spełnia wymagania określone w zakresie oceny bardzo dobrej.
• Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program religii własnego poziomu edukacji.
• Prezentuje wiadomości powiązane ze sobą w systematyczny układ.
• Samodzielnie posługuje się wiedzą dla celów teoretycznych i praktycznych.
• Wykazuje się właściwym stylem wypowiedzi, swobodą w posługiwaniu się terminologią przedmiotową i inną.
• Włącza się w prace pozalekcyjne, np. w przygotowanie gazetek religijnych, montaży scenicznych, pomocy katechetycznych itp.
• Uczestniczy w konkursach wiedzy religijnej.
• Twórczo uczestniczy w życiu parafii np.: należy do organizacji i ruchów katolickich, uczestniczy w pielgrzymkach itp.
• Jego pilność, systematyczność, zainteresowanie, stosunek do przedmiotu nie budzi żadnych zastrzeżeń.
• Poznane prawdy wiary stosuje w życiu.

Na ocenę celującą mogą wskazywać również inne indywidualne osiągnięcia ucznia, kwalifikujące do tej oceny.
 
W opracowaniu PSO z religii korzystano m.in. z następującej literatury:
Biblioteczka Reformy, MEN o ocenianiu, Warszawa 2000.
Ocena w katechezie, red. S. Kulpaczyński, Lublin 2001.
J. Szpet, Dydaktyka katechezy, Poznań 1999.
M. Śnieżyński, Zarys dydaktyki dialogu, Kraków 1998.

Opracował ks. Dariusz Wojno