Niedosłuch – co to jest i jakie są jego rodzaje?
Słuch to bardzo ważny zmysł. Niestety ze względu na stosunkowo wysoką wrażliwość jego aparatu może łatwo ulegać pogorszeniu. Niedosłuch jest często spotykanym problemem i wbrew pozorom dotyczy nie tylko osób starszych, ale także dzieci. Dowiedz się więcej na ten temat i poznaj rodzaje niedosłuchu!
Czym jest niedosłuch i jak go określić?
Wyraźne, niezakłócone słyszenie dźwięków to ważna kwestia. Wszelkie zaburzenia w obrębie funkcjonowania narządu słuchu, określane jako niedosłuch lub ubytek słuchu niewątpliwie wpływają negatywnie na jakość życia.
Mianem ubytku słuchu określa się obniżoną wrażliwość narządu słuchu. Wyjaśniając wprost, przez różnego rodzaju niedosłuch nie słyszymy tak, jak powinniśmy. Stopniowe osłabienie zdolności słyszenia naturalnie wzrasta wraz z wiekiem, ale może dotyczyć również dzieci. W ostatnim przypadku problemy ze słuchem mogą odbijać się negatywnie na rozwoju mowy i zdolności nauki, co może dawać poważne konsekwencje w przyszłości.
W zależności od tego, jak duży jest ubytek słuchu, wyróżnia się niedosłuch:
-
lekki (mały) – 20-40 dB,
-
umiarkowany (średni) – 41-70 dB,
-
znaczny (duży) – 71-90 dB,
-
głęboki – powyżej 90 dB.
Stopień niedosłuchu można określić na podstawie badań audiometrycznych – tonalnej, słownej, czy impedancyjnej, określanej także jako tympanometria. Badania te są nieinwazyjne, całkowicie bezbolesne, za to bardzo skuteczne.
Niedosłuch przewodzeniowy i odbiorczy
Ucho człowieka składa się z części zewnętrznej, środkowej i wewnętrznej. Pierwsza z nich (małżowina i zewnętrzny kanał słuchowy) odpowiada za wychwytywanie i przewodzenie sygnałów akustycznych ze środowiska zewnętrznego. Kolejna nie tylko przewodzi, ale też wzmacnia i przetwarza sygnały w impulsy elektryczne. Z kolei w uchu wewnętrznych odbierane bodźce są interpretowane.
Poszczególne rodzaje niedosłuchu dzieli się w zależności od tego, na jakim etapie dochodzi do zaburzeń słyszenia, czyli które struktury ucha funkcjonują niewłaściwie. Wyróżnia się więc następujące rodzaje niedosłuchu:
-
przewodzeniowy – jest następstwem nieprawidłowości w uchu zewnętrznym lub środkowym;
-
odbiorczy – przy tym typie niedosłuchu fale akustyczne są odpowiednio odbierane i przewodzone głębiej, jednak dochodzi do ich nieprawidłowego odbioru i interpretacji przez mózg.
-
mieszany – dotyczy jednocześnie występującego niedosłuchu przewodzeniowego i odbiorczego.
Jak jeszcze klasyfikuje się rodzaje niedosłuchu?
Lokalizacja uszkodzonych struktur ucha to kluczowy wyznacznik rodzaju niedosłuchu. Problem ten można jednak klasyfikować z uwagą także na inne czynniki, głównie etiologię problemu.
Ubytek słuchu może być cechą wrodzoną, wynikająca z predyspozycji genetycznych, chorób przebytych przez matkę w czasie ciąży, czy stosowanych przez nią leków. Częściej jednak mamy do czynienia z niedosłuchem nabytym, czyli rozwijającym się głównie w następstwie czynników środowiskowych oraz innych schorzeń.
Istotny jest również czas występowania zaburzeń. Niedosłuch prelingwalny dotyczy dzieci do 3. roku życia. Z kolei prelingwalny (interlingwalny) dotyka najmłodszych między 3. a 5. rokiem życia. Natomiast zaburzenia u dzieci, które opanowały język, czyli w wieku ok. 5–7 lat, określa się jako ubytek słuchu postlingwalny.
Możliwe przyczyny niedosłuchu
Ubytek słuchu może być następstwem ekspozycji na hałas, zmian w obrębie struktur ucha, infekcji, urazów lub innych chorób, także ogólnoustrojowych (niedotyczących bezpośrednio narządu słuchu). Przewodzeniowy ubytek słuchu dotyczy ucha zewnętrznego lub środkowego. Mogą za niego odpowiadać m.in.:
-
zatkanie przewodu słuchowego – ciałem obcym lub woskowiną;
-
uszkodzenia i/lub zwyrodnienia kosteczek słuchowych;
-
stany zapalne – ostre, przewlekłe lub wysiękowe zapalenie ucha środkowego;
-
zapalenie ucha wewnętrznego’
-
pęknięcia (perforację) błony bębenkowej;
-
zmiany nowotworowe.
Z kolei za niedosłuch odbiorczy mogą odpowiadać głównie:
-
postępujące procesy starzenia,
-
ekspozycja na hałas,
-
wady wrodzone,
-
przyjmowanie leków ototoksycznych (uszkadzających słuch),
-
schorzenia autoimmunologiczne i metaboliczne,
-
nowotwory,
-
urazy – pęknięcia i złamania,
-
udar mózgu.
tekst płatny