Nawyki alkoholowe Łomżyniaków?
Dorośli najczęściej piją wino i piwo, a młodzież piwo lub cydr. Alkohol domowej produkcji pojawił się w odpowiedziach jedynie w 6,49% odpowiedzi dorosłych Łomżyniaków. Dzieci swoją inicjację alkoholową miały najczęściej w wieku 8 lub mniej lat. Najczęściej deklarowały, że było to przez pomyłkę. Przedstawiamy fragmenty „Diagnozy problemów społecznych Miasta Łomża” przygotowanej dla Rady Miejskiej Łomży.
Problem uzależnień od alkoholu wśród dorosłych mieszkańców
Wyniki przeprowadzonego badania wśród mieszkańców miasta dostarczają szczegółowego obrazu wzorców konsumpcji alkoholu oraz postrzegania spożycia alkoholu wśród lokalnej społeczności. Na pytanie o częstotliwość spożycia alkoholu, najwięcej osób (30,55%) odpowiedziało, że piją alkohol „kilka razy w roku”, a 26,05% zadeklarowało, że nie spożywa alkoholu wcale. Kolejne grupy badanych zaznaczyły „kilka razy w miesiącu” (18,01%), „raz w miesiącu” (6,43%), „raz w tygodniu” (5,79%), „rzadziej niż raz w roku” i „kilka razy w tygodniu” (po 5,14%), a także „codziennie” (2,89%). Wśród najczęściej spożywanych rodzajów alkoholu, mieszkańcy najczęściej wybierają „wino” (49,35%) oraz „piwo/cydr” (48,92%). Rzadziej wskazywane były mocne alkohole jak „whisky/koniak/drinki” (24,24%), „wódka” (15,15%), oraz „nalewki/likiery” (12,99%). Alkohol domowej produkcji pojawił się w odpowiedziach jedynie w 6,49% przypadków.
Co do miejsc spożycia alkoholu, najwięcej respondentów zaznaczyło, że najczęściej piją alkohol „u znajomych podczas zorganizowanych spotkań” (55,84%), a niemal równie często „w domu” (54,55%). Inne popularne miejsca to „imprezy rodzinne” (36,8%), „niezorganizowane spotkania u znajomych” (24,24%), „restauracje, puby lub kawiarnie” (22,08%) oraz „na świeżym powietrzu” (19,91%). Na pytanie o spożywanie alkoholu w samotności, ponad połowa respondentów (51,95%) zaznaczyła, że „nigdy” nie pije alkoholu samotnie, natomiast 33,33% wskazało odpowiedź „rzadko”, 7,79% „często”, a 6,93% przyznało, że „zawsze lub praktycznie zawsze” spożywają alkohol samotnie.
Analiza fizycznych skutków spożycia alkoholu ujawniła, że prawie połowa badanych (49,78%) deklaruje, iż „praktycznie nie czuje wpływu alkoholu” przy małych ilościach, a 35,06% odczuwa jedynie „lekkie rozluźnienie”. Mniej osób, bo 10,39%, przyznało, że spożywa średnie dawki, powodujące nieznaczne problemy z koordynacją, a niewielki odsetek badanych doświadcza poważniejszych skutków fizycznych, takich jak duże trudności z koordynacją (2,6%) czy zaniki pamięci (2,16%).
Odpowiedzi na pytanie o wykonywanie obowiązków zawodowych pod wpływem alkoholu pokazały, że 90,91% osób nigdy nie pracuje po spożyciu alkoholu, jednak mały odsetek respondentów przyznał, że zdarza im się to „czasami” (3,46%) lub „rzadko” (3,46%). W kontekście prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu jako zjawiska społecznego, 69,77% mieszkańców nigdy nie było świadkiem takiej sytuacji, jednak 17,04% wskazało, że widziało takie przypadki „rzadko”, a 8,68% – „czasami”. Na pytanie o widywanie kobiet w ciąży spożywających alkohol, 68,49% ankietowanych zadeklarowało, że nie widziało takich przypadków, a 19,61% odpowiedziało, że nie wie.
Oceniając zmiany w spożyciu alkoholu na przestrzeni kilku lat, mieszkańcy najczęściej zaznaczali, że trudno im ocenić ten trend (33,12%). Spośród pozostałych odpowiedzi, 27,33% uznało, że poziom konsumpcji alkoholu w ich miejscowości pozostaje stały, a 26,05% zauważyło jego wzrost.
Problem uzależnień od alkoholu wśród uczniów klas 4-6
W odpowiedzi na pytanie dotyczące próbowania napojów alkoholowych wśród młodszych uczniów wyniki jednoznacznie wskazują, że większość ankietowanych (92,78%) zadeklarowała, iż nigdy nie próbowała alkoholu. Odpowiedź „tak” wybrało natomiast 7,22% badanych, co sugeruje, że niewielki odsetek uczniów miał kontakt z alkoholem. W przypadku uczniów, którzy zadeklarowali, że mieli już pierwsze doświadczenie z alkoholem, pytano również o wiek, w jakim miało to miejsce. Najczęściej wskazywano odpowiedź „8 lat lub mniej” (46,67%), a następnie równoważnie „9-10 lat” i „11-12 lat lub więcej” (po 26,67%). W odniesieniu do okoliczności, w jakich uczniowie po raz pierwszy spożywali alkohol, najwięcej osób (43,18%) zaznaczyło odpowiedź „przez pomyłkę”, co sugeruje brak świadomej decyzji o spróbowaniu alkoholu. Kolejną często wskazywaną sytuacją była „uroczystość rodzinna za zgodą dorosłych” (20,45%), co może wskazywać na akceptację społeczną takich zachowań w określonym kontekście.
Problem uzależnień od alkoholu wśród uczniów klas 7-8 oraz klas ponadpodstawowych
Wyniki przeprowadzonej ankiety wśród starszych uczniów dotyczącej spożycia alkoholu ujawniają istotne informacje, które mogą mieć wpływ na przyszłe działania edukacyjne i profilaktyczne. Zdecydowana większość uczniów, bo aż 73,59%, zadeklarowała, że nigdy nie próbowała alkoholu, podczas gdy 26,41% przyznało się do takiego doświadczenia. Jeśli chodzi o wiek, w którym uczniowie po raz pierwszy sięgnęli po alkohol, najwięcej z nich wskazało na przedział 15-16 lat (33,61%). Okoliczności pierwszego spożycia alkoholu są niepokojące: 20,49% uczniów piło alkohol w towarzystwie znajomych poza domem, a 17,49% podczas uroczystości rodzinnych za zgodą dorosłych. Z analizy odpowiedzi dotyczących ostatniego spożycia alkoholu wynika, że 44,26% uczniów piło alkohol w ostatnim miesiącu, co podkreśla, że konsumpcja alkoholu nie jest zjawiskiem marginalnym w badanej grupie. Warto zwrócić uwagę, że 24,54% uczniów przyznało, że doświadczyło bardzo mocnego upicia się w ciągu ostatnich 30 dni. Na pytanie o częstotliwość picia alkoholu, 32,51% uczniów zadeklarowało, że piło tylko raz, a 31,15% wskazało, że spożywa alkohol kilka razy w roku. Większość badanych wybiera piwo lub cydr (55,82%) jako najczęstszy napój alkoholowy. Miejsca spożywania alkoholu są zróżnicowane, przy czym 57,43% uczniów piło w domach znajomych podczas zorganizowanych spotkań, a 68,15% nigdy nie piło alkoholu samodzielnie.
Interesującym aspektem jest to, że 40,89% uczniów przyznało, iż praktycznie nie czuje wpływu alkoholu, co może świadczyć o bagatelizowaniu jego działania. Mimo że 85,02% uczniów nie doświadczyło problemów związanych z piciem alkoholu, warto zauważyć, że 6,48% z nich miało do czynienia z niechcianym kontaktem fizycznym, a 5,67% z utratą wartościowych przedmiotów. Ostatnia część badania dotyczyła dostępności alkoholu dla nieletnich. Najwięcej uczniów (40,85%) nie ma zdania na ten temat, co może sugerować brak wystarczającej wiedzy na temat regulacji dotyczących sprzedaży alkoholu. Jednak 30,89% respondentów uznało, że zdobycie alkoholu byłoby łatwe.
Badanie przeprowadzono w okresie wrzesień - październik 2024 roku przez Ogólnopolską Grupę Badań Społecznych Sp z. o.o.
