Łomżyńska kultura czasu pandemii
Mijający rok okazał się jednym z najtrudniejszych w dziejach ludzkości. Ogólnoświatowy lockdown odcisnął się również na życiu kulturalnym, które najpierw zamarło, po czym szybko i sprawnie przeniosło się do sieci. Podobnie było w Łomży, która wcale nie stała się kulturalną pustynią. Zadbała o to przede wszystkim Filharmonia Kameralna im. Witolda Lutosławskiego, ale też inne łomżyńskie instytucje kultury, a w momentach zelżenia obostrzeń nie brakowało również wydarzeń w tak zwanym realu, z koncertami i spektaklami teatralnymi na czele.
5. marca Orkiestra Filharmonii Kameralnej zagrała koncert z okazji Dnia Kobiet. Cztery dni później w ramach jazzowego cyklu MDK-DŚT wystąpił O.N.E. Quintet i był to koniec wydarzeń kulturalnych w Łomży. Odwołano kolejne koncerty, wystawy, spotkania autorskie czy premierę spektaklu „Lew i Ptak” w Teatrze Lalki i Aktora, a instytucje kultury zamknięto dla publiczności.
Po początkowej niepewności szybko okazało się, że dobrym substytutem wydarzeń kulturalnych na żywo mogą być ich internetowe odpowiedniki, w postaci streamnigu na żywo koncertów czy spektakli oraz zamieszczania nagrań archiwalnych materiałów. W Łomży aktywny pod tym względem był Teatr Lalki i Aktora, ale zdecydowanie przodowała Filharmonia Kameralna, nagrywając cykl koncertów prezentowanych online, które zyskały nie tylko lokalną publiczność. Orkiestra pod batutą Jana Miłosza Zarzyckiego jeszcze w czerwcu wróciła też do koncertów na żywo, by już w połowie września zainaugurować kolejny sezon artystyczny 2020/21 – znacznie szybciej, niż wiele innych polskich Filharmonii. Trwa on cały czas, tyle, że już bez udziału publiczności, a kolejne koncerty łomżyńskich filharmoników są regulanie nagrywane i zamieszczane na jej stronie internetowej. Udało się również zrealizować XVI Międzynarodowy Festiwal Kameralistyki Sacrum et Musica. Był to jeden z nielicznych festiwali tego typu w kraju, który odbył się w całości, w zaplanowanym kształcie i w międzynarodowej obsadzie.
Łącznie przez sześć weekendów zrealizowano aż 18 koncertów na żywo i jednocześnie transmitowanych w sieci w 12. miejscowościach na terenie trzech województw: podlaskiego, mazowieckiego i warmińsko-mazurskiego. Filharmonia Kameralna nagrała też dwie kolejne płyty. Album „Harmonia Polonica Nova” z koncertami Krzysztofa Herdzina, Dariusza Przybylskiego i Piotra Łukaszewskiego ukazał się już nakładem firmy Dux, zaś „Opus Dedicatum”, na który złożą się utwory dedykowane łomżyńskiej orkiestrze, wyda niebawem firma Requiem.
Nie próżnował też łomżyński teatr. Premiera zaległego spektaklu „Lew i Ptak” odbyła się w czerwcu, była też kolejna, „Mała Syrenka“ we wrześniu, a do tego takie projekty, jak choćby „Rekwizytornia online“. Odbył się również festiwal Walizka, ale w zmienionej formie, jako czterodniowe „33 Spotkania Teatralne Walizka – Moje Miasto”, bez spektakli konkursowych, z naciskiem na różnorodne spektakle i widowiska plenerowe.
13. edycja Novum Jazz Festival została w tym roku zredukowana wyłącznie do części konkursowej online. XXVII Festiwal Muzyczne Dni Drozdowo-Łomża odbył się po części na żywo, po części w sieci, obejmując łącznie osiem koncertów, z których najciekawszy był „Serce na wietrze” zespołu ROK Band pod kierunkiem pianisty Grzegorza Sekmistrza i z wokalistką Agnieszką Żemek-Pawczyńską, z piosenkami pisanymi przez Witolda Lutosławskiego pod pseudonimem Derwid.
Muzycy związani z Regionalnym Ośrodkiem Kultury świetnie zaprezentowali się również w nagraniach koncertów, realizowanych dzięki ministerialnemu programowi „Kultura w sieci”: Skiela Kapela wystąpiła w kurpiowskim repertuarze, ale w nieoczywistych aranżacjach, lider tej grupy, pianista Grzegorz Sekmistrz, zagrał jazzowy recital, a Bioacoustic muzykę świata. Plusem wydarzeń koncertowych na żywo był niewąpliwie letni cykl Café Kultura MDK-DŚT na Starym Rynku, chociaż bez udziału wielkich gwiazd pokroju Tymona Tymańskiego czy Nocnej Zmiany Bluesa. Z nielicznych spotkań autorskich wyróżniało się to z udziałem Katarzyny Bondy na dziedzińcu Miejskiej Biblioteki Publicznej; biblioteka zdołała też zorganizować doroczne imprezy „Narodowe Czytanie“ oraz „Noc Bibliotek“. Dostrzegalne było również to, że młodsi i starsi artyści mieli w lockdownie więcej czasu na tworzenie, czego efektem były choćby nowe płyty The BL Blues Band, Eryka Mroczko, Funkasanki czy projektu Bobobit Żakliny Olchowik.
Nie brakowało też sukcesów utalentowanych wokalnie reprezentantów Łomży: Adam Kalinowski zajął drugie miejsce w tegorocznej edycji programu „The Voice of Poland”, Marcin Wincenciak również drugie ex aequo (I nie przyznano) podczas prestiżowego konkursu Blue Note Poznań Competition, a najmłodszy w tym gronie, zaledwie 17-letni Damiań Śliwiński, zdobył laury na kilkunastu krajowych i zagranicznych festiwalach, ostatnio na Łotwie, Litwie, w Hiszpanii i we Włoszech.
Cieszą też sukcesy Zdzisława Folgi, którego film „Łomżyński Park Krajobrazowy Doliny Narwi. Cztery pory roku” zdobył nagrodę specjalną jury podczas XVIII Międzynarodowego Festiwalu Filmów Przyrodniczych im. Włodzimierza Puchalskiego w Łodzi oraz I nagrodę ex aequo w kategorii „Natura i dzika przyroda” w konkursie krajowym XV Międzynarodowego Festiwalu Filmów Przyrodniczych i Korporacyjnych Film AT. Doceniono również Piotra Domalewskiego, który za reżyserię filmu „Jak najdalej stąd” został nominowany do Paszportu tygodnika „Polityka“, jednej z najbardziej prestiżowych nagród kulturalnych w kraju.
To jeden z blisko tysiąca wychowanków propagatora poezji Witolda Długozimy i Teatrzyku Żywego Słowa Logos, świętującego w lutym 40-lecie bardzo ożywionej działalności. Od połowy marca uległa ona załamaniu, podobnie jak w przypadku innych istytucji. Twórcy kultury liczą jednak, że najpóźniej od wiosny będą mogli wrócić do regularnej działalności, chociaż zdają sobie sprawę, że tak zwana rzeczywistość hybrydowa, to jest łączenie imprez na żywo z jednoczesnymi transmisjami w sieci, pewnie z nimi pozostanie, bo odbiorcy przyzwyczaili się już do tej formy.
Wojciech Chamryk
