CO TO JEST RAK PIERSI ? - ::4lomza.pl:: Regionalny Portal

Fakt II

W Polsce notuje się prawie 10.000 nowych przypadków za¬chorowań rocznie. Oznacza to, że każdego roku na raka piersi zachoruje 30 kobiet na 100.000. Dużo to, czy mało? Co nam te liczby mówią? Chyba niewiele. Wszak 50.000.000 ofiar dru¬giej wojny światowej nijak się ma do śmierci jednej konkretnej, bliskiej nam, często ukochanej osoby. 30/100.000 to abstrak¬cja, ale tylko do czasu. Wystarczy pod 30 podstawić konkretne imię i nazwisko, oby nie własne, a stanie się jasne ile to jest 30.

Fakt III

Umieralność na raka piersi rośnie „w „tempie 1,6% rocznie, a struktura zaawansowania klinicznego jest zła, a nawet fatalna. Rak piersi po prostu wykrywany jest zbyt późno. Za "przy¬padki wczesne" uznaje się zmiany (guzy) o średnicy poniżej 0,5 cm. Tylko w 20% przypadków chorobę rozpoznaje się we wczesnym stadium zaawansowania. Wtedy szanse na wylecze¬nie są bardzo duże.

Fakt IV

Wśród wszystkich nie leczonych kobiet z rakiem gruczołu piersiowego 10 lat przeżywa 5%. Dla leczonej pacjentki szansa przeżycia następnych 5 lub 10 lat bez postępu lub wznowienia procesu chorobowego jest uzależniona od stopnia zaawanso¬wania schorzenia przy rozpoczęciu leczenia. Średni wskaźnik 10-letnich przeżyć dla wszystkich stopni zaawansowania wy¬nosi ok. 40%. To też nie wiele. Wszystko dlatego, że wraz ze stopniem zaawansowania gwałtownie maleje szanse wylecze¬nia. Statystyka nie kłamie, ale też wymaga ścisłości. "Średni wskaźnik przeżyć wszystkich stopni" jest niski, bo jego lwią część stanowią przypadki zaawansowane. Nie ma wątpliwości, że skuteczniejsza profilaktyka, szybsze wy¬krywanie raka piersi podniosłoby wskaźnik przeżyć o kilkana¬ście procent.
Wydaje się, że w Polsce profilaktykę raka sutka zaczyna się traktować poważnie. W 2001 roku Ministerstwo Zdrowia roz¬poczęło przeprowadzenie badań przesiewowych. Programem objęto na do tej pory około pół miliona kobiet w wieku od 50 do 69 lat życia. Akcja trwa nadal.

Fakt V

90% wszystkich zmian piersi, stanowią procesy nienowotworowe. Weźmy jednak pod uwagę to, że każda taka zmiana powin¬na zostać zbadana przez lekarza, „a „najlepiej zespół współpra¬cujących ze sobą lekarzy i to, dodajmy dla porządku, dobrych. Nie jest tajemnicą, że niektóre postacie raka sutka są trudne do rozpoznania. Mylą się nawet specjaliści.

Fakt VI

Rak gruczołu piersiowego jest nowotworem o długiej fazie przedklinicznej, objawia się po latach utajonego wzrostu (choć jak zwykle są wyjątki). Najwięcej zachorowań obserwuje się
u kobiet między 50 a 70 rokiem życia. Problem dotyczy jednak wszystkich kobiet po 20 roku życia. Tyle tylko, że prawdopo¬dobieństwo wystąpienia raka rośnie z wiekiem.

Fakt VII „i „ostatni

Mężczyźni też chorują na raka piersi, ale znacznie rzadziej. Po¬siadają za to wyłączność na raka prostaty.

Czynniki ryzyka

Nie znamy bezpośredniej przyczyny powstawania nowotwo¬rów złośliwych piersi, możemy tylko określić, z pewnym praw¬dopodobieństwem, jaki wpływ na powstanie raka piersi mają określone czynniki. Nazywamy je czynnikami ryzyka. Stąd nie istnieje zamknięty katalog przyczyn raka gruczołu piersiowego. 
Do poznanych czynników zaliczamy:

Wiek. Starość nie radość. „Z „wiekiem czeka na nas coraz wię¬cej niebezpieczeństw. Jednym „z „nich jest rak.

Czynniki genetyczne. Szczególnie niebezpieczne są matki „i „siostry. Jeżeli u którejś z nich wystąpił rak sutka nasze roko¬wania nie wyglądają najlepiej. Rak piersi uwarunkowany gene¬tycznie stanowi do 10% wszystkich jego postaci.

Otyłość zwiększa ryzyko nowotworu, ale dopiero po meno- pauzie. Zatem panie szczupłe inaczej mają sporo czasu na zbi¬cie nadwagi.

Czynniki hormonalne endogeniczne i egzogenne.

Czynniki endogeniczne to: wczesna pierwsza miesiączka (przed 12 rokiem życia), wiek pierwszej donoszonej ciąży (ciąża po 30 roku życia) lub późne klimakterium, tj. po 55 roku ży¬cia. Udowodniono, że posiadanie licznego potomstwa chroni przed rakiem (dzietność). Istnieje zatem prosta zależność: im więcej dzieci tym mniej raka.

Karmienie piersią jest jedną z najprostszych i najskuteczniej¬szych metod ochrony przed zachorowaniem na raka sutka.

Czynniki egzogenne sprowadzają się do wieloletniego (ponad 8 lat) stosowania hormonalnych środków antykoncepcyjnych. Nie ma zgody co do tego , czy wszystkie preparaty bez względu na skład chemiczny, zwiększają ryzyko wystąpienia raka piersi. Dlatego zawsze przed udaniem się do apteki warto zasięgnąć rady lekarza.

Rasa. Choć to niesprawiedliwe biali chorują częściej niż inne rasy.

Nieprawidłowe odżywianie z dużą ilością tłuszczów, choleste¬rolu.

Cukrzyca

Nadużywanie alkoholu - zresztą alkohol w nadmiarze szkodzi na wszystko.

Podsumujmy. Jest tego sporo. Należy jednak do¬dać, że u 75% kobiet nie występują żadne znane czynniki ryzyka.

Objawy - czyli w skrócie wszystko to czego szuka lekarz lub Ty sama wykonując samobadanie.
•    Guz w obrębie gruczołu piersiowego. Niebolesny, najczęściej nieruchomy wobec skóry i (lub) podłoża. U kilkunastu procent osób ze stwierdzonym rakiem piersi guz nie jest wyczuwalny. Wtedy najczęściej rozpoznanie jest wynikiem badań mammograficznych.
•    Twarde lub powiększone (zajęte) węzły chłonne w dole pachwowym.
•    Stwierdzenie poprzednio nie istniejącej różnicy w wielkości piersi lub, inaczej, zmiana wielkości lub kształtu piersi oraz różne zachowywanie się piersi podczas unoszenia ramion.
•    Wciągnięcie skóry lub brodawki. Także sterczenie brodawki i nadżerka.
Zaczerwienienie i zgrubienie skóry ("skórka pomarańczy") Podobne do róży, płaskie zaczerwienienie skóry „w „przypadku zaawansowanego tzw. zapalnego raka sutka Wyciek z brodawki (zwłaszcza krwisty) Ból, nadwrażliwość piersi na dotyk. Ten objaw jest symptomen wielu innych dolegliwości. Zmiany skórne wokół brodawki. Poszerzenie żył skóry piersi, owrzodzenie skóry piersi.
Rozpoznanie
Wczesne wykrycie zmian nowotworowych ma pierwszorzędne znaczenie dla powodzenia leczenia. Nadszedł właściwy moment do przedstawienia wszystkich rodzajów badań pełniących istotną rolę w rozpoznawaniu raka piersi.
•    Samodzielne badanie piersi raz w miesiącu od 20 roku życia.
•    Ultrasonografia (USG). Pełni istotna rolę w rozpoznaniu raka gruczołu piersiowego młodych kobiet (do 35 lat), u nich bowiem przeważa w piersiach tkanka gruczołowa. Metoda niezbędna dla prawidłowego wykonania biopsji i potwierdzenia ewentualnych zmian stwierdzonych badaniem palpacyjnym.
•    Mammografia-kobiety powyżej 35 -40 roku życia powinny wykonywać badanie mammograficzne co 2 lata a powyżej 50 roku życia co rok. Nie powinno się rezygnować z mammografu z powodu szkodliwego działania promieniowania, jakie towarzyszy temu badaniu. Korzyści są dużo większe niż hipotetyczna szkodliwość. Stąd apel, szczególnie do starszych kobiet. Nie bójcie się mammografu, nie ignorujcie zaproszeń na badania przesiewowe
•    Jeśli nie nadarza się okazja (w postaci zaproszenia) zgłaszajcie się na badania same.
•    Badania laboratoryjne - morfologia, OB, fosfataza zasadowa, AspAT,LDH, kreatynina, markery nowotworowe, estrogeny, progesteron itp.
•    Badania laboratoryjne nie są pomocne w rozpoznaniu nowotworu, służą do oceny rozległości i zaawansowania zmian.
•    Badania radiologiczne- U każdej pacjentki należy wykonać RTG klatki piersiowej i kręgosłupa w odcinku lędźwiowym oraz miednicy.
• Biopsja aspiracyjna ciękoigłowa (BAC) oraz biopsja gruboigłowa.
Leczenie
W leczeniu raka sutka stosuje się te same metody co w przypadku każdego innego nowotworu.
Leczenie chirurgiczne
Polega na wycięciu gruczołu piersiowego. Przy okazji usuwa się lub nie mięśnie piersiowe i węzły chłonne (mastektomia radykalna). Często stosuje się leczenie oszczędzające, czyli wycięcie segmentu lub kwadrantu piersi, wycięcie samego guza lub podskórne wycięcie całego gruczołu z zastrzeżeniem, że usunięte będą także węzły chłonne pachowe i pacjentka zgadza się na następcze napromienianie piersi.
W leczeniu chorych na raka sutka stosowane jest leczenie chirurgiczne, hormonalne, chemiczne, promieniowanie jonizujące.
Radioterapia
Leczenie promieniami. Stosuje się napromienianie przed- i pooperacyjne, leczenie radykalne, leczenie paliatywne. Napromienianie przedoperacyjne wykonuje się przy zaawansowanych postaciach guzów, obrzękach, występowaniu dużych węzłów chłonnych pachowych.
Konieczność wykonywania pooperacyjnej radioterapii jest tym większa im mniej radykalna jest sama operacja. W przypadku guzów bardzo zaawansowanych i przez to nieoperacyjnych uzasadnione jest leczenie paliatywne.
Chemioterapia
Stosowane w chemioterapii cytostatyki hamują namnażanie się komórek szybko rosnących, w tym komórek nowotworowych. Mimo występowania licznych działań ubocznych leczenie to jest uzasadnione w gorzej rokujących przypadkach.
Leczenie hormonalne
Jest stosowane przy raku sutka z przerzutami w przypadkach dobrze rokujących. U około 1/3 pacjentek po zastosowaniu tego typu leczenia stwierdza się zahamowanie wzrostu lub regresję nowotworu, poza tym jest to leczenie dobrze tolerowane.
■