REZERWAT „WIELKI DZIAŁ”
Położony w dolinie Narwi, ok. 1km powyżej wsi Pniewo, w gminie Łomża, w Leśnictwie Pniewo. Powierzchnia - 120,07 ha. Cel ochrony - ścisła ochrona największego w dolinie Narwi fragmentu kompleksu lasów łęgowych o naturalnym charakterze (łęg jesionowo - olszowy).
Podstawa prawna:
Zarządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 25.06.1990 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody
(MP Nr 31, poz.248)
Obejmuje fragment największego w Dolinie Narwi kompleksu lasów łęgowych naturalnego pochodzenia.
Zasadniczą część drzewostanu tworzy olsza z domieszką jesionu, który dość licznie występuje też w dolnej warstwie drzew. Z krzewów występują tutaj czeremcha, porzeczka czarna, porzeczka czerwona, kalina, leszczyna jak też jarzębina, trzmielina zwyczajna i kruszyna. Miejscowo spotykany jest wawrzynek wilczełyko.
Warstwa ziół to: pokrzywa zwyczajna, niecierpek pospolity, przytulia błotna, jasnota plamista, kuklik zwisły, sitowie leśne, gwiazdnica gajowa, śledziennica skrętolistna, wiechlina zwyczajna, ziarnopłon wiosenny.
Uwzględniając podział fitosocjologiczny w rezerwacie wyróżnia się:
- zbiorowisko olsu typowego z dwiema formami - olsu trzcinowego zajmującego północną część obiektu i olsu typowego turzycowego, w jego części południowej;
- zbiorowisko olsu jesionowego z zaznaczoną dominacją jesionu, który tworzy również niższe piętro drzewostanu. Warstwa ziół jest tu bardzo dobrze rozwinięta i pokrywa od 90 do 100% powierzchni;
- zbiorowisko lasu wilgotnego, zajmujące najmniejszą część rezerwatu. Drzewostan stanowi tutaj dąb, jesion, olsza czarna z domieszka wiązu.
O wartości przyrodniczej rezerwatu decyduje naturalność zbiorowisk roślinnych położonych w dolinie dużej rzeki. Dodatkową jego atrakcją jest duża ilość drzew pomnikowych i pozostałości bazy partyzantów AK z okresu II wojny światowej.
