Polscy seniorzy potrzebują kompleksowej opieki – prezentacja wyników projektu PolSenior2
Obecnie seniorzy żyją dłużej, ale zmniejsza się ilość lat przeżytych przez nich w zdrowiu. Ponad połowa starszych Polaków leczy się z powodu trzech lub więcej chorób, głównie układu krążenia, nowotworów, schorzeń metabolicznych i endokrynologicznych. W tej grupie często też występuje depresja i duża urazowość – wynika z badań przeprowadzonych w ramach projektu PolSenior2.
Konferencja, podczas której zaprezentowano wyniki projektu PolSenior2 „Badanie poszczególnych obszarów stanu zdrowia osób starszych, w tym jakości życia związanej ze zdrowiem” została zorganizowana online 16 listopada br. przez Gdański Uniwersytet Medyczny w Centrum Prasowym PAP.
Z badań terenowych przeprowadzonych przez zespół badawczy projektu PolSenior2 wynika, że u 75 proc. kobiet i mężczyzn powyżej 60 roku życia występuje nadciśnienie tętnicze. Tylko co ósmy senior ma wartości ciśnienia krwi w granicach ciśnienia optymalnego lub prawidłowego. Wśród wszystkich chorych z nadciśnieniem tętniczym w wieku 60+ tylko co trzecia osoba jest skutecznie leczona, a co piąta nie jest świadoma tej choroby.
9,7 proc. badanych przebyło chorobą nowotworową lub zmaga się z nią obecnie. Seniorzy cierpią również na choroby metaboliczne, np. cukrzycę i endokrynologiczne, zespół kruchości, a także demencję. Ich udziałem często są urazy mechaniczne spowodowane ograniczeniem sprawności ruchowej. 26 proc. seniorów ma depresję.
„Wyniki badań projektu PolSenior2 to istotne wnioski na temat aktualnej kondycji polskich seniorów, ale również konkretne wskazówki dla decydentów i polityków do zaplanowania niezbędnych działań, które są konieczne do zadbania o populację osób starszych w Polsce” – powiedział prof. dr hab. med. Marcin Gruchała, kardiolog, rektor Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
„Pozytywne starzenie się to podtrzymanie sprawności funkcjonalnej wystarczającej do realizacji celów, które są dla danego seniora ważne” – zauważył prof. dr hab. med. Tomasz Grodzicki, prorektor ds. Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zdaniem eksperta pod tym względem w Polsce jest gorzej niż w większości państw Unii Europejskiej, a problemy dramatycznie rosną w czasie pandemii Covid-19.
„Mamy dwa podstawowe problemy. Pierwszy to nasz polski, że społeczeństwo bardzo szybko się starzeje. Drugi uniwersalny – musimy rozpoznać lepiej fizjologię starzenia się i zobaczyć u osób w podeszłym wieku, co jest jeszcze fizjologią, a co już jest chorobą. Ważne jest poznanie symptomatologii wielu chorób, które u osób młodych mogą przebiegać inaczej niż u starszych” – zaznaczył prof. dr hab. med. Tomasz Zdrojewski z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, kierownik projektu PolSenior2.
Ekspert dodał, że podstawowym problemem starszego wieku jest występowanie kilku chorób równocześnie. Biorąc pod uwagę, że za 15 lat w Polsce będzie 2,5 mln osób powyżej 80 roku życia, polityka społeczna i zdrowotna państwa musi się do tego dostosować
„Należy przygotować system opieki zdrowotnej w kierunku politerapii – +mądrego+, nowoczesnego leczenia chorych z wielochorobowością, aby np. wykluczyć możliwość wystąpienia działań niepożądanych, spowodowanych dużą ilością przyjmowanych razem leków” – podkreślił prof. T. Zdrojewski.
Zdaniem Tomasza Grodzickiego, w przypadku wielochorobowości leczenie seniorów, wymagające konsultacji u wielu specjalistów, powinno być koordynowane przez geriatrę, wprowadzonego do systemu podstawowej opieki lekarskiej.
Prof. Grodzicki dodał, że co piąta osoba wymaga pomocy przy jedzeniu, ubieraniu się, toalecie. Seniorom częściej zdarzają się upadki, które powodują urazy, złamania. Z perspektywy tych trudności wprowadzenie lockdownu, w sytuacji, gdy np. najbliższa rodzina seniora jest na kwarantannie, jest prawdziwą tragedią.
Na ocenę sytuacji zdrowotnej seniorów rzutują też czynniki społeczno-ekonomiczne, jak sytuacja materialna (co 10 respondent w ciągu ostatnich 12 miesięcy nie miał środków na zakup leków) oraz poczucie osamotnienia. „Czynniki te mogą doprowadzić do depresji, której objawy ma 26 proc. seniorów – głównie kobiet” – zauważył prof. dr hab. Piotr Błędowski, dziekan Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.
Eksperci zgodzili się, że seniorzy powinni zostać objęci opieką długoterminową w ramach ubezpieczenia pielęgnacyjnego, na które składałyby się świadczenia medyczne i społeczne zapewniane przed odpowiednio wyszkolone służby. Dobrym pomysłem jest również stworzenie centrów aktywności seniora w pobliżu miejsca zamieszkania.
Projekt PolSenior2 to największe ogólnopolskie badanie stanu zdrowia starszych Polaków, ich sytuacji społeczno-ekonomicznej oraz jakości życia. Celem badania była kompleksowa ocena stanu zdrowia osób powyżej 60 r. życia, która pozwoli wprowadzić optymalną dla potrzeb seniorów politykę zdrowotną i opiekuńczą, aby poprawić ich stan zdrowia, sprawność funkcjonalną, kondycję psychiczną oraz sytuację socjalno-środowiskową.
Badaniu została poddana reprezentatywna grupa niemal 6000 Polaków, równomiernie podzielonych na pięcioletnie grupy wiekowe od 60-65 do powyżej 90 lat, wylosowanych na podstawie numeru PESEL przez Ministerstwo Cyfryzacji, z zachowaniem reprezentacji względem lokalizacji i wielkości miejscowości zamieszkania.
Badania były wykonywane przez specjalnie wyszkolone pielęgniarki podczas trzech wizyt w domu u wylosowanego respondenta, w trakcie których przeprowadzono wywiady kwestionariuszowe, pomiary ciśnienia tętniczego i antropometryczne, a także pomiar siły uścisku ręki, ocena składu ciała i testy geriatryczne. Zostały również pobrane próbki krwi i moczu do analizy laboratoryjnej, obejmującej badanie stężenia 35 elementów. Pakiet analizy biochemicznej został wyceniony na ponad 500 zł.
Projekt Polsenior2 jest realizowany w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 ze środków Ministerstwa Zdrowia – Cel Operacyjny nr 5 Narodowego Programu Zdrowia: Promocja Zdrowego i Aktywnego Starzenia się. Głównym realizatorem jest Gdański Uniwersytet Medyczny. W skład zespołu naukowego weszli eksperci z wiodących ośrodków naukowych w Polsce.
Więcej informacji na temat projektu https://polsenior2.gumed.edu.pl/
Źródło informacji: PAP MediaRoom
