PROGRAM TRENINGU PSYCHOLOGICZNO – TERAPEUTYCZNEGO
Opracowała: Julita Chojnowska, psycholog
Założenia programu
• wspieranie rozwoju etycznego ucznia, współtworzenie systemu wartości,
• rozwój intelektualny,
• rozwój emocjonalny,
• rozwój społeczny,
• rozwój zdrowotny,
• działania przeciwstawiające się patologii, agresji i innym zagrożeniom.
1. Wspieranie rozwoju etycznego ucznia, współtworzenie systemu wartości :
-pomoc w tworzeniu wartości, promowanie postaw etycznych,
-kształtowanie charakteru młodego człowieka (problem przejmowania odpowiedzialności ,umiejętność właściwej oceny sytuacji i samooceny),
-kształtowanie pozytywnych postaw uczniowskich (konsekwentne przestrzeganie praw i obowiązków ucznia, kształtowanie osobowości ucznia, zwłaszcza takich cech, jak: pracowitość, świadomość, odpowiedzialność, koleżeńskość, właściwy stosunek do innych ludzi, poprzez własny przykład, podawanie pozytywnych wzorców osobowych, pobudzanie pozytywnej motywacji do pracy nad sobą).
2. Rozwój intelektualny: -kształtowanie umiejętności planowania własnych działań i pracy,
-wdrażanie uczniów do wykorzystywania własnej kreatywności,
3. Rozwój emocjonalny: -kształtowanie równowagi emocjonalnej, umiejętności opanowywania nastrojów i humorów,
-kształtowanie wrażliwości i umiejętności współczucia, -kształtowanie umiejętności konstruktywnego radzenia sobie ze stresem,
-kształtowanie dojrzałego pojęcia miłości,
4. Rozwój społeczny:
-kształtowanie kultury osobistej,
-kształtowanie postawy szacunku dla każdego człowieka,
-wyrabianie poczucia odpowiedzialności,
-kształtowanie umiejętności współpracy,
5. Rozwój zdrowotny:
-propagowanie zdrowego stylu życia,
-wpajanie zasad higieny pracy umysłowej,
-stwarzanie atmosfery spokoju i wzajemnej życzliwości,
6. Działania przeciwstawiające się patologii, agresji i innym zagrożeniom:
-szkodliwość nikotyny, alkoholu i lekomani, -przemoc w rodzinie,
-agresja słowna i fizyczna,
-inne.
Cele i metody pracy
• Przy realizacji programu będą wykorzystywane różne metody oddziaływania:
- metoda świadectwa (oddziaływanie samym sobą),
- metoda kontaktu osobistego (wykorzystywanie różnych okazji do nawiązania kontaktu z uczniami),
- metoda ideału (ukazywanie wartości i przygotowanie do samodzielnego wyboru),
- metoda rozmowy w cztery oczy (rozwiązywanie problemów, nieporozumień za pośrednictwem rozmowy indywidualnej z psychologiem, pedagogiem, wychowawcą lub innym nauczycielem),
- metoda aktywizacji motywowanie uczniów do działania, wszechstronnego rozwoju, podejmowania inicjatyw),
-metoda dialogu (kształtowanie umiejętności negocjowania, bronienia własnego stanowiska, poszanowania odmienności, kształtowanie postawy wrażliwości i życzliwości).
•Praca terapeutyczna z daną grupą młodzieży będzie miała na celu zniwelowanie:
- zaburzeń ujawniających się w relacji uczniów z nauczycielami
- zaburzeń ujawniających się w relacjach z rówieśnikami
- zaburzeń ujawniających się w trakcie wykonywania zadań
- zaburzeń ujawniających się w obrazie własnej osoby.
Prowadzone zajęcia mają na celu realizację:
• celów rozwojowych (zaspokojenie potrzeby bezpieczeństwa, miłości, akceptacji, indywidualnych zainteresowań, przynależności do grupy, bycia ważnym, aktywności ruchowej, współdziałania z rówieśnikami, twórczości, określenia własnej tożsamości, autonomii, poczucia własnej wartości, i in.).
Cele rozwojowe wiążą się ściśle z wiekiem uczestników zajęć i uwzględniają zaspokajanie ich podstawowych potrzeb, rozwijanie indywidualnych zainteresowań oraz podejmują ważne dla danej grupy wiekowej zagadnienia.
• celów edukacyjnych (rozwijanie pożądanych sposobów zachowań, kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, z agresją, nieśmiałością, umiejętności poprawnej komunikacji i zachowania, rozwijanie twórczości, zainteresowań, pożądanych sposobów rozładowywania napięcia emocjonalnego, zapoznanie z mechanizmami uzależnień). Cele edukacyjne wspomagają proces nabywania wiedzy o sobie samym i o innych ludziach oraz proces rozumienia świata społecznego.
• celów terapeutycznych (rozładowywanie napięć emocjonalnych, dostarczanie pozytywnych wzorów zachowań, umożliwianie wykorzystania konstruktywnych sposobów postępowania, sprzyjanie, dostarczanie doświadczeń korygujących treści urazowe związane z myśleniem o świecie).
Istota programu polega głównie na realizacji celów terapeutycznych, które mają sprzyjać odreagowaniu napięć emocjonalnych oraz dostarczyć doświadczeń korekcyjnych, przeciwstawnych do treści doświadczeń negatywnych, które pozwolą również wyćwiczyć i wypróbować w bezpiecznych warunkach nowe sposoby zachowania.
Rezultaty
• W trakcie realizacji programu pod wpływem zdobywanych w czasie jego trwania doświadczeń społecznych nastąpi:
- zmiana sądów poznawczych (treść doświadczeń korygujących przeciwstawna do treści doświadczeń negatywnych)
- zmiana wzorców zachowań (na bardziej konstruktywne sposoby postępowania)
- odreagowanie emocjonalne (wyrażanie przeżywanych uczuć i emocji).
• Uczniowie opanują umiejętności w zakresie:
- budowania prawidłowych relacji z rodziną, kolegami.
- przewidywania konsekwencji swoich zachowań;
- rozwiązywania konfliktów;
- radzenia sobie ze stresem.
- dokonywania samooceny;
- sprawnego komunikowania się
- postępowania zgodnie z zasadami zdrowego trybu życia;
• Uczniowie będą prezentować postawy:
- poszanowania siebie i innych;
- chęci pracy nad sobą;
- odpowiedzialności za swoje postępowanie oraz tworzoną przez siebie atmosferę w domu, wśród kolegów, w szkole;
- chęci współuczestnictwa w grupie rówieśniczej, rodziny;
- wrażliwości na uczucia innych;
- asertywnych zachowań w relacjach międzyludzkich;
- potrzeby rozwiązywania konfliktów;
- odpowiedzialności za swoje zdrowie.
TRENING PSYCHOLOGICZNO – TERAPEUTYCZNY
I. TRENING PSYCHOLOGICZNO – INTEGRACYJNY
Trening obejmować będzie grupowe zajęcia prowadzone w formie warsztatowej oraz spotkania indywidualne z psychologiem, których celem będzie rozwinięcie umiejętności komunikacyjnych, nabycie umiejętności negocjacyjnych, wykształcenie zdolności konstruktywnego radzenia sobie z problemami i działań asertywnych oraz naukę twórczego myślenia i działania.
1. Integracja grupy Ćwiczenia mają prowadzić do określenia swego miejsca w strukturze grupy oraz budowania klimatu zaufania.
- Wzajemne poznanie się (techniki autoprezentacji, metody służące bliższemu zapoznaniu się, związane z przełamywaniem barier w mówieniu o sobie, prezentacji siebie przed grupą we wzajemnym poszanowaniu).
- Ćwiczenia z zakresu pedagogiki przeżycia, rozwijające pracę w zespole (rozwiązywanie przez grupę zadań wymagających wspólnej analizy sytuacji, znalezienia na drodze kompromisów i wprowadzenia w życie rozwiązań problemów postawionych w ćwiczeniach).
2. Budowanie klimatu zaufania w grupie
- Opisywanie samego siebie.
- Moje mocne strony.
- Odkrywanie wzorów zachowań interpersonalnych.
3. Ogólne aspekty komunikacji interpersonalnej
- Charakterystyka procesu komunikacji interpersonalnej.
- Sztuka prowadzenia rozmowy
– komunikacja werbalna (zasady konstruktywnego porozumiewania się - umiejętność skutecznego mówienia i aktywnego słuchania, bariery komunikacyjne).
4. Komunikacja niewerbalna z elementami mowy ciała - Zasada pierwszego wrażenia. Jak wzbudzić pozytywne pierwsze wrażenie? - Elementy mowy ciała.
5. Zachowania interpersonalne
- Postawa życiowa a zachowanie człowieka. - Zachowania: uległe i agresywne.
- Zachowania asertywne. Wypowiedzi typu „ja”.
6. Asertywność w kontaktach z innymi ludźmi
- Konstruktywna obrona swoich praw, poczucie własnej wartości.
- Stanowienie swoich praw.
- Zabieranie głosu na forum.
- Konfrontacje między ludźmi, zrozumienie własnych zachowań.
7. Rozwiązywanie konfliktów interpersonalnych
- Aspekty sytuacji konfliktowych.
- Radzenie sobie w sytuacjach konfliktowych.
- Krytykowanie i radzenie sobie z krytyką.
II. TRENING TERAPEUTYCZNY ZAPOBIEGANIA AGRESJI
Trening obejmować będzie indywidualne spotkania z psychologiem, których celem będzie pomoc młodzieży w przezwyciężaniu indywidualnych problemów tj. np. niska samoocena, nie radzenie sobie ze stresem, nie radzenie sobie ze złością oraz agresją własną i innych.
- Edukacja na temat zjawisk przemocy i agresji – przyczyn, mechanizmów, skutków i sposobów przeciwdziałania.
- Uczenie się zdrowych sposobów wyrażania złości.
- Odróżnianie zachowań agresywnych od nieagresywnych.
- Uświadomienie sobie przyczyn zachowań agresywnych oraz poszukiwanie sposobów zapobiegania tym zachowaniom.
- Uświadomienie uczniom, że dokuczanie i wyśmiewanie są również formami agresji oraz faktu ich skutków.
- Uświadomienie sobie przez uczestników związku pomiędzy przynależnością do grupy, a zachowaniami agresywnymi jej członków.
- Szukanie najlepszych sposobów przeciwdziałania przemocy oraz sposobów pomocy ofiarom przemocy.
- Budowanie wysokiej samooceny.
- Nauka o emocjach oraz sposobach zdrowego radzenia sobie z nimi.
- Mechanizmy radzenia sobie w grupie i współdziałania z innymi ludźmi.
- Elementy negocjacji i mediacji.
