MEDALIK ŚWIĘTEGO BENEDYKTA
Pochodzenie i opis
W XVII w. ustalił się ikonograficzny typ medalika, z wizerunkiem św. Benedykta na jednej stronie i krzyżem z literami na odwrocie.
Pochodzenie medalika
| Św. Benedykt miał w swym życiu wielkie nabożeństwo do Krzyża świętego jako znaku zbawczej miłości Jezusa Chrystusa. Często czynił znak krzyża. Z jego pomocą pokonywał własne ciężkie pokusy. W życiu św. Benedykta, Bóg mocą tego znaku w cudowny sposób niweczył złe zamiary i omamy szatańskie, jak opisuje to papież Grzegorz Wielki w II księdze Dialogów. |
| Pełni ufności w moc tego świętego Znaku także duchowi synowie świętego Benedykta przez Krzyż dokonywali wielu cudów: przez niego św. Maurus przywrócił niewidomemu wzrok, a św. Placyd uzdrowił wielu chorych. Nieustannie w zakonie benedyktyńskim krzyż był przedmiotem szczególnej miłości i czci. Nie jest więc niczym dziwnym, że już od najdawniejszych czasów św. Patriarcha zachodnich mnichów przedstawiany jest z krzyżem. |
| Ten zwyczaj - jak się zdaje - został szczególnie rozpowszechniony przez cudowne uzdrowienie młodego Brunona, syna hrabiego Hugona von Egisheim, który później został papieżem i służył Kościołowi w latach 1049-1054 jako Leon IX, a teraz jest czczony jako święty. |
| Tenże mianowicie jako młodzieniec został pogryziony przez jadowite zwierzę i już od dwóch miesięcy nie opuszczał łoża. Nawet nie mógł już nic mówić i był bliski śmierci. Wtem, gdy był zupełnie przytomny, zobaczył wychodzącą od jego łóżka drabinę utworzoną z promieni, sięgającą nieba, a na niej jakiegoś zstępującego ku niemu czcigodnego starca w mniszym stroju, który dotknął jego oblicza nabrzmiałego od działania trucizny i zniknął. |
| Cudownie uzdrowiony przez całe swe życie chętnie opowiadał to wydarzenie, a archidiakon Wibert, który zredagował tę opowieść, stwierdził, że Bruno w czcigodnym starcu rozpoznał św. Benedykta - prawdopodobnie dlatego, że już wtedy przedstawiano tego świętego zakonodawcę z krzyżem w ręce. |
| Poza wizerunkiem św. Zakonodawcy z krzyżem otrzymał medal pewną liczbę liter, których znaczenie wyjaśnia nam rękopis z roku 1415, gdzie św. Benedykt trzyma w swej prawej ręce pastorał, u góry przechodzący w krzyż. Na owym pastorale został umieszczony następujący wers: Crux Sancta Sit M Lux N Draco Sit Mihi Dux. W lewej ręce Święty trzyma zwój papierowy, na którym można odczytać dwa następujące wersy: Vade Retro Satana Non Suade M Vana . Sunt Mala Quae Libas Ipse Venena Bibas. |
| W XVII w. ustalił się ikonograficzny typ medalika, z wizerunkiem św. Benedykta na jednej stronie i krzyżem z literami na odwrocie. |
| Ten medal rozszedł się z Niemiec, gdzie został po raz pierwszy wybity, po całej katolickiej Europie. i był czczony przez wiernych jako pewna ochrona przed duchami piekielnymi. Znał go św. Wincenty a Paulo (+1660), bo wszystkie siostry miłosierdzia nosiły go przy swoich różańcach. Przez lata we Francji medal był bity jedynie dla ich potrzeb. |
Opis medalika
| Z jednej strony (awers) medal przedstawia św. Zakonodawcę trzymającego w prawej ręce mały krzyż, a w lewej księgę (św. Regułę). Na obrzeżu widnieje napis: Eius in obitu nostro praesentia muniamur (Niech Jego obecność broni nas w chwili śmierci). |
| Przy postaci świętego - napis: Crux S. Patris Benedicti (Krzyż świętego Ojca Benedykta). |
| Poniżej tego napisu, po prawej ręce Zakonodawcy przedstawiony jest pęknięty kielich, z którego wypełza wąż. To nawiązanie do rozpoznania przez św. Benedykta trucizny podanej mu przez wrogów w Vicovaro. |
| Na tej samej wysokości, po lewej ręce świętego, kruk z rozpostartymi skrzydłami kroczy obok chleba. To przypomnienie innego wydarzenia z życia św. Benedykta. Nakazał on krukowi ukrycie zatrutego chleba, który miał uśmiercić Zakonodawcę. |
| Druga strona medalu (rewers) ma pośrodku wielki krzyż i litery, z których każda oznacza jeden wyraz łaciński. W rozwinięciu wszystkie te słowa objaśniają cel i znaczenie medalu: wyraża on odniesienie św. Benedykta do Znaku naszego zbawienia i również proponuje wiernemu skierować moc krzyża św. przeciw złym duchom. |
| Nad krzyżem znajduje się dewiza Zakonu św. Benedykta - Pax (Pokój). |
| Na czterech polach wyznaczonych przez ramiona krzyża znajdują się litery: C S P B. Ich znaczenie: Crux Sancti Patris Benedicti (Krzyż świętego Ojca Benedykta). |
| Na belce pionowej krzyża, od góry do dołu: C S S M L - Crux Sacra Sit Mihi Lux (Krzyż święty niech mi będzie światłem). |
| Na belce poprzecznej krzyża: N D S M D - Non Draco Sit Mihi Dux (Diabeł, dosłownie smok, niech nie będzie mi przewodnikiem). |
| Na obrzeżu medalika znajduje się dłuższy napis. Litery na prawo: V R S N S M V - S M Q L I V B. Ich znaczenie: Vade retro Satana, Numquam Suade Mihi Vana - Sunt Mala Quae Libas, Ipse Venena Bibas (Idź precz szatanie, Nie kuś mnie do próżności, Złe jest to co podsuwasz, Sam pij truciznę). |
| Napis został utworzony z tych słów, jako że pochodziły one z ust św. Benedykta. Pierwsze mianowicie z ciężkiej pokusy, która jako młodzieńca spotkała go w grocie Subiaco, a którą pokonał znakiem krzyża. Drugi gdy jego wrogowie przygotowali dla niego trujący napój, co poznał gdy naczynie sie rozpadło po uczynieniu nad nim znaku krzyża. |
| Ten egzorcyzm przeciwstawia zakusom szatańskim to, czego szatan obawia się najbardziej, mianowicie Krzyż Chrystusa, święte imię Jezus, słowa wypowiedziane przez naszego Zbawcę podczs kuszenia: "Idź precz, szatanie" (Mt 4,10), w końcu wspomnienie zwycięstwa odniesionego przez św. Benedykta nad mocami piekielnymi. |
