Druh
Dlaczego tak trudno - zwłaszcza na Mazowszu Kurpiowskim znaleźć godnych następców legendarnego Adama Chętnika, równie nieugiętych jak On - gotowych jak On świadomie poświęcić całe życie wbrew wszystkim przeciwnościom losu? Współpraca 3 albo 2 osobowości nadających na tych samych falach? Dlaczego z urzędowego nadania, do tej pory nie powstał nawet porządny pomnik, który poprzez Jego postać - głosiłby chwałę Ziemi Rodzinnej, której On oddał swoje zdrowie i majątek? Trzeba przypominać, że to był konspirator - bojownik na rzecz polskiej szkoły w zaborze rosyjskim, wychowawca młodzieży wiejskiej, publicysta i wydawca wielu książek, aktywny krajoznawca i popularyzator sportu, muzyk i cieśla, nawet poseł na Sejm ale przede wszystkim twórca Skansenu Kurpiowskiego w Nowogrodzie - jednego z 2-ch pierwszych w Polsce muzeów pod otwartym niebem i twórca Muzeum w Łomży. Już mając 18 lat był współzałożycielem pierwszej w Nowogrodzie polskiej Biblioteki składkowej. Zmuszony zdawać maturę w języku rosyjskim, uczynił to celująco w Petersburgu - po Kursach Pedagogicznych w Warszawie zdobył uprawnienia nauczycielskie, potem zapisał się na Wyższe Kursy Naukowe o charakterze polskiej szkoły wyższej. W 1912 roku otrzymał koncesję na wydawanie pisma ilustrowanego dla młodzieży wiejskiej "Drużyna", które ukazywało się z przerwami przez 13 lat. Prezentowane fotografie dotyczą właśnie roku 1913, w którym wyszła drukiem pierwsza większa praca Chętnika pt. "Puszcza Kurpiowska". Zdumiewające zdjęcie: splatanych pni sosny, dziwoląga przyrodniczego uwiecznił na skraju lasu w Morgownikach, gmina Zbójna. Na odwrocie fotografii odnotował: -"W czasie rozjazdów rowerem po ośrodkach pracy drużynieckiej (1913) - w podróżach towarzyszyły mi nie raz rewizje policji rosyjskiej, odsiadywanie aresztów itp." Zapewne tak młody człowiek nie mógł się tłumaczyć, że zbiera materiały do prac naukowych - kto by uwierzył... Dwa lata później ukazała się drukiem Jego książka "Chata kurpiowska", za którą otrzymał nagrodę z Kasy im. Mianowskiego. Dużo energii włożył w organizację ruchu junackiego na wsi, nawiązujacego do harcerstwa i skautingu. Już w pierwszym numerze jednodniówki "Drużyna" w 1912 r. Chętnik namawiał, aby "przez zabawy młodzież się kształciła, wychowywała i jednoczyła" później, w 1924 roku opracował nowy statut Junactwa, podkreślając aktywne formy współdziałania: obozy, gry, ćwiczenia, pływanie, zawody sportowe, konkursy, wycieczki...
