Rozdział II Działalność
8. Działalność ma miejsce wówczas, gdy czynniki takie jak: wyposażenie, siła robocza, technologia produkcji, sieci informacyjne lub produkty są powiązane w celu wytworzenia określonego wyrobu lub wykonania usługi. Działalność charakteryzowana jest przez produkty wejściowe (wyroby lub usługi), proces technologiczny oraz przez produkty wyjściowe.
9. W praktyce większość jednostek (podmiotów gospodarczych) prowadzi różne rodzaje działalności. Identyfikacja podstawowego, głównego rodzaju działalności jest niezbędna w celu zaklasyfikowania jednostki do określonego poziomu (grupowania) klasyfikacji PKD.
10. Działalność podstawowa, główna to ta działalność, która ma największy udział w wartości dodanej jednostki (podmiotu gospodarczego) albo działalność, której wartość dodana przekracza jakiekolwiek inne działalności tej jednostki. Nie jest konieczne aby podstawowa, główna działalność miała 50% lub wyższy udział w wartości dodanej tej jednostki. We wszystkich przypadkach działalność jest określana metodą "góra - dół" (patrz rozdz. VI).
11. Działalność drugorzędna jest każdym innym (poza działalnością podstawową) rodzajem działalności jednostki, która produkuje wyroby lub świadczy usługi dla strony trzeciej.
12. Działalności: główna i drugorzędne nie mogą być realizowane bez wsparcia pewnej liczby działalności pomocniczych, takich jak: księgowanie, transport, magazynowanie, zaopatrzenie, promocja sprzedaży itp. Tak więc działalności pomocnicze są to te działalności, które są realizowane po to by wspierać główną działalność produkcyjną jednostki przez dostarczanie nietrwałych wyrobów i usług, wykorzystywanych przez tę samą jednostkę.
13. Jeżeli jednak działalności jednostki statystycznej oraz związane z nimi działalności pomocnicze są realizowane w różnych obszarach terytorialnych, może być wskazane zebranie oddzielnej informacji o tych jednostkach w odniesieniu do tych kategorii i danych, które są klasyfikowane według obszarów terytorialnych.
14. Działalność pomocnicza musi spełniać następujące warunki:
a) służy jedynie jednostce, którą obsługuje, a jej
wyroby lub usługi nie mogą być sprzedawane na rynku;
b) porównywalna działalność o podobnej skali jest prowadzona w podobnych jednostkach;
c) efektem działalności są usługi, a w wyjątkowych przypadkach wyroby nietrwałe, które nie stanowią części produktu finalnego jednostki, którą obsługuje jednostka realizująca działalność pomocniczą;
d) działalność pomocnicza (a także działalność jednostki realizującej działalność pomocniczą) jest liczona po stronie kosztów bieżących obsługiwanej jednostki, tzn. nie tworzy kapitału trwałego brutto.
15. Do działalności pomocniczej nie należy zaliczać:
a) produkcji wyrobów i świadczenia usług, które są częścią inwestycji, np. robót budowlanych na własny rachunek, które są klasyfikowane osobno, w budownictwie; jeśli dane dotyczące tej produkcji są dostępne,
b) produkcji, która jest sprzedawana na wolnym rynku;
c) produkcji wyrobów, które następnie stają się integralną częścią efektu działalności podstawowej lub drugorzędnej, np. produkcja pudeł przez dział przedsiębiorstwa w celu pakowania wyrobów produkowanych przez przedsiębiorstwo;
d) wytwarzania energii (w elektrowni lub kotłowni) nawet jeśli
całość produktu jest zużywana przez zakład macierzysty;
e) zakupu wyrobów do dalszej sprzedaży w niezmienionym stanie;
f) działalności badawczo - rozwojowej, ponieważ nie jest ona wykonywaniem usług, które byłyby wykorzystywane w bieżącej produkcji.
16. We wszystkich tych przypadkach, gdzie dostępne są oddzielne dane dla tych działalności, należy wyróżnić oddzielne jednostki klasyfikacyjne, które powinny być uważane za Jednostki Rodzaju Działalności i klasyfikowane zgodnie z ich rodzajem działalności.
17. Jednostki powinny być klasyfikowane na najbardziej szczegółowym poziomie PKD a więc na poziomie podklas.
18. Jednostki powinny być klasyfikowane do tego grupowania, które najlepiej opisuje ich działalność, przy czym należy brać pod uwagę nie tylko wytwarzane wyroby lub wykonywane usługi (czynniki wyjścia) ale także czynniki wejścia (surowce, zużywane usługi) oraz zastosowany sposób przetwarzania.
19. W praktyce często nie jest możliwe uzyskanie informacji na temat wartości dodanej i wtedy stosuje się inne kryteria aby otrzymać możliwe przybliżenie do kryterium wartości dodanej, tak jak wymieniono poniżej:
a) oparte na czynnikach wyjścia:
- produkcja brutto jednostki, wynikająca z produkowanych wyrobów lub świadczonych usług związanych z rodzajami działalności;
- wartość sprzedaży produktów będących efektem tych działalności.
b) oparte na czynnikach wejścia:
- wynagrodzenie (w tym płace), przy czym jeżeli działalność jest kapitałochłonna a wynagrodzenia stanowią niewielką część kosztów, możliwe jest wyliczenie procentowych udziałów wartości środków trwałych dla różnych rodzajów działalności;
- liczba pracujących w różnych działalnościach danej jednostki.
