Promieniowanie w leczeniu raka c.d.
W poprzednim numerze biuletynu (nr 44) pisałam o tym, co to jest promieniowanie, na czym polega radioterapia, kto jest odpowiedzialny za taki proces leczenia i jak długo on trwa? W dzisiejszym numerze kontynuuję ten temat.
Rozpoczynamy radioterapię. Przed zabiegiem napromieniania zazwyczaj ubieramy się w rzeczy, które łatwo jest zdjąć i ponownie założyć.
W sali zabiegowej, technik radioterapii lub lekarz lokalizuje obszar leczenia na podstawie oznaczeń na Naszej skórze. W czasie każdej sesji napromieniania spędzasz w sali zabiegowej od 5-15 minut, ale w ciągu tego czasu jesteś napromieniana jedynie przez 1-5 minut.
Techniki radioterapeuta może umieścić specjalne osłony pomiędzy urządzeniem, a niektórymi częściami naszego ciała, aby ochronić zdrowe tkanki i narządy. Może też zastosować plastikowe lub gipsowe formy, aby utrzymać ciało pacjentki w pożądanej pozycji przez cały czas trwania naświetlania. Podczas zabiegu należy leżeć lub siedzieć nieruchomo, tak aby promieniowanie docierało wyłącznie do wyznaczonego obszaru i tak, aby ten sam obszar ciała był napromieniany za każdym razem w tym samym miejscu. Nie musimy wtedy wstrzymywać oddechu, wystarczy jak oddychamy normalnie.
Radioterapeuta opuszcza teraz salę i uruchamia urządzenia. Maszyna jest sterowana z małego pokoju przylegającego do zabiegówki. Cały czas jesteś obserwowana na monitorze telewizyjnym lub przez okienko w pokoju z panelem sterowania. W tym momencie możesz czuć się osamotniona, ale pamiętaj, ze nad tobą cały czas czuwa personel i może jeśli tego chcesz, mówić do ciebie przez system głośników.
Urządzenia do radioterapii są bardzo duże. Wydają różne odgłosy podczas obracania się i namierzania obszaru leczenia pod różnym kątem. Nie bój się!! Maszynami steruje wyszkolony technik. Są one stale sprawdzane i gwarantują prawidłowe działanie.
Promieniowania nie można zobaczyć, ani usłyszeć. Niczego również wtedy nie odczuwamy. Jeżeli jest coś nie tak, natychmiast informujmy o tym terapeutę, który przerwie naświetlania w każdym momencie.
Napromieniowanie odbywa się zazwyczaj raz dziennie w dawce uzależnionej od typu i lokalizacji nowotworu. W radioterapii hiperfrakcyjnej, dawka dzienna jest podzielona na kilka w ciągu dnia.
Wskutek radioterapii zewnętrznej ciało nie stanie się radioakytwne!!
Nie trzeba unikać kontaktu z ludźmi ze względu na prowadzone leczenie. Nawet obejmowanie, całowanie, kontakt seksualny nie jest groźny dla innych.
Efekty uboczne radioterapii są najczęściej związane z obszarem poddawanym leczeniu. Pytaj o wszystko lekarza i pielęgniarkę. Powiedzą oni jak sobie z nimi poradzić i jak walczyć. W trakcie radioterapii może wystąpić kaszel, pocenie się podwyższona temperatura, nieznany dotąd ból, wymioty, zaparcia, biegunki. Wszystkie te objawy kontrolujemy za pomocą odpowiednich leków i diety. Zazwyczaj mijają one po upływie kilku tygodni od zakończenia leczenia.
W trakcie leczenia radioterapeuta regularnie sprawdza efekty leczenia pacjentki, czy zmniejsza się ból, krwawienie, guz, czy też inna dolegliwość. Dodatkowo wykonywane są w niektórych przypadkach zdjęcia rentgenowskie, tomografie komputerowe. Pobiera się także krew do analizy, aby sprawdzić poziom białych krwinek i płytki krwi, które podczas leczenia ulegają zmniejszeniu.
Każdy organizm reaguje inaczej na radioterapię. O swoich wątpliwościach mów lekarzowi i pielęgniarce, zwłaszcza o skutkach ubocznych, które najczęściej występują dopiero po zakończonym leczeniu, gdy już jesteś w domu.
W szczególny sposób dbaj o siebie, aby ochronić swoje zdrowie i przyczyniaj się do powodzenia terapii.
Podaję kilka praktycznych wskazówek, które warto zapamiętać;
- traktuj bardzo delikatnie skórę w obszarze leczenia,
- noś luźną, miękką bawełnianą odzież na napromienianej części ciała,
- nie trzyj ani nie drap napromienianej skóry,
- nie myj wodą napromieniowanego miejsca,
- nie używaj żadnych mydeł, balsamów, dezodorantów, leków, perfum, kosmetyków, ani innych substancji w leczonym obszarze bez konsultacji ze swoim lekarzem,
- nie używaj plastra samoprzylepnego na leczonej skórze, jeżeli koniecznie jest zabandażowanie danej części ciała należy zastosować papierowy opatrunek, postaraj się przyczepić go poza obszarem leczenia,
- nie ogrzewaj, ani nie ochładzaj leczonego obszaru, nawet gorąca woda może zaszkodzić skórze,
- jeżeli musisz golić leczony obszar, użyj maszynki elektrycznej, ale wyłącznie po konsultacji z lekarzem,
- nie stosuj żadnych substancji przed goleniem ani kremów do usuwania owłosienia,
- chroń leczone miejsce przed promieniowaniem słonecznym, o ile to możliwe zakryj napromieniowaną skórę/przewiewną tkaniną lub kapeluszem/przed wyjściem na zewnątrz, skórę należy chronić przed słońcem przez co najmniej rok po zakończeniu leczenia,
- upewnij się, że lekarz wie o wszystkich przyjmowanych przez ciebie lekach, jeśli chcesz wziąć nawet aspirynę, zapytaj o zgodę lekarza,
- zadawaj swojemu lekarzowi i pielęgniarce, technikowi wszelkie pytania jakie przychodzą ci do głowy, aby później w domu uniknąć problemów związanych z efektami ubocznymi, opieką, dietą.
Radioterapia wewnętrzna.
Twój lekarz może podjąć decyzję, że bardzo intensywne promieniowanie skierowane na niewielki obszar jest najlepszym sposobem, aby wyleczyć ten rodzaj nowotworu na jaki cierpisz. W radioterapii wewnętrznej źródło wysokoenergetycznego promieniowania umieszcza się tak blisko komórek nowotworowych jak to możliwe, aby narazić na szkodę jak najmniej komórek zdrowych. Zamiast stosowania wielkich urządzeń napromieniających, bezpośrednio w dotkniętym chorobą obszarze umieszcza się materiał radioaktywny jak rad, cez, iryd, jod i fosfor. Taką radioterapię stosuje się w nowotworach macicy, tarczycy i prostaty.
Radioterapia implantowa, bądź też śródmiąższowa, albo brachyterapia, wewnątrzjamowa to nic innego jak forma radioterapii wewnętrznej, dzięki której umieszcza się materiały radioaktywne w danym miejscu ciała w pobliżu nowotworu lub niedaleko chorej tkanki. Można podawać ją również w formie radioaktywnych zastrzyków do krwi.
W większości przypadków implantu pacjent musi wtedy leżeć w szpitalu.
Substancje radioaktywne w implancie mogą wysyłać promienie na zewnątrz ciała. Wtedy należy zachować szczególną ostrożność.
Będziesz miała oddzielny pokój, pielęgniarka, lekarz, czy też odwiedzający nie będą mogli przebywać z tobą długo, raczej porozmawiają w progu, tylko od 10 do 30 minut dziennie w odległości 2 metry od twojego łóżka. Dzieci do lat 18 lat nie są wpuszczane na oddział.
Nie będziesz odczuwać silnego bólu ani czuć się źle. Jeśli zauważysz skutki uboczne radioterapii implantowej, takie jak pieczenie, pocenie się lub inne nietypowe symptomy powiedz o tym dyżurnej pielęgniarce.
Implanty generalnie wprowadza się na 1-7 dni w zależności od typu raka, jego lokalizacji, ogólnego stanu zdrowia chorej. W niektórych obszarach taki implant może pozostać na stałe. Lekarz powie ci jakie ewentualnie zachować wtedy środki ostrożności, kiedy będziesz już w domu.
Kiedy implant zostanie usunięty/to nie boli/, twoje ciało nie jest już radioaktywne. Możesz swobodnie kontaktować się z otoczeniem.
Lekarz poinformuje cię o ograniczeniu aktywności po wyjściu ze szpitala. Potem będziesz robiła wszystko na co będziesz miała ochotę. Pamiętaj jednak, że musisz więcej odpoczywać, spać, wtedy poczujesz się silniejsza.
Przez jakiś czas po zakończeniu leczenia obszar napromieniowany implantem może być bolesny lub nadwrażliwy. Jeżeli uprawianie sportu lub seks będzie powodował podrażnienia leczonego miejsca zrezygnuj na razie z aktywności w tych dziedzinach.
Ciąg dalszy nastąpi.
Opracowano na podstawie rozmów z zespołem radiologów z Instytutu Onkologii w Warszawie i własnych doświadczeń – Anna Dabrowska.
W sali zabiegowej, technik radioterapii lub lekarz lokalizuje obszar leczenia na podstawie oznaczeń na Naszej skórze. W czasie każdej sesji napromieniania spędzasz w sali zabiegowej od 5-15 minut, ale w ciągu tego czasu jesteś napromieniana jedynie przez 1-5 minut.
Techniki radioterapeuta może umieścić specjalne osłony pomiędzy urządzeniem, a niektórymi częściami naszego ciała, aby ochronić zdrowe tkanki i narządy. Może też zastosować plastikowe lub gipsowe formy, aby utrzymać ciało pacjentki w pożądanej pozycji przez cały czas trwania naświetlania. Podczas zabiegu należy leżeć lub siedzieć nieruchomo, tak aby promieniowanie docierało wyłącznie do wyznaczonego obszaru i tak, aby ten sam obszar ciała był napromieniany za każdym razem w tym samym miejscu. Nie musimy wtedy wstrzymywać oddechu, wystarczy jak oddychamy normalnie.
Radioterapeuta opuszcza teraz salę i uruchamia urządzenia. Maszyna jest sterowana z małego pokoju przylegającego do zabiegówki. Cały czas jesteś obserwowana na monitorze telewizyjnym lub przez okienko w pokoju z panelem sterowania. W tym momencie możesz czuć się osamotniona, ale pamiętaj, ze nad tobą cały czas czuwa personel i może jeśli tego chcesz, mówić do ciebie przez system głośników.
Urządzenia do radioterapii są bardzo duże. Wydają różne odgłosy podczas obracania się i namierzania obszaru leczenia pod różnym kątem. Nie bój się!! Maszynami steruje wyszkolony technik. Są one stale sprawdzane i gwarantują prawidłowe działanie.
Promieniowania nie można zobaczyć, ani usłyszeć. Niczego również wtedy nie odczuwamy. Jeżeli jest coś nie tak, natychmiast informujmy o tym terapeutę, który przerwie naświetlania w każdym momencie.
Napromieniowanie odbywa się zazwyczaj raz dziennie w dawce uzależnionej od typu i lokalizacji nowotworu. W radioterapii hiperfrakcyjnej, dawka dzienna jest podzielona na kilka w ciągu dnia.
Wskutek radioterapii zewnętrznej ciało nie stanie się radioakytwne!!
Nie trzeba unikać kontaktu z ludźmi ze względu na prowadzone leczenie. Nawet obejmowanie, całowanie, kontakt seksualny nie jest groźny dla innych.
Efekty uboczne radioterapii są najczęściej związane z obszarem poddawanym leczeniu. Pytaj o wszystko lekarza i pielęgniarkę. Powiedzą oni jak sobie z nimi poradzić i jak walczyć. W trakcie radioterapii może wystąpić kaszel, pocenie się podwyższona temperatura, nieznany dotąd ból, wymioty, zaparcia, biegunki. Wszystkie te objawy kontrolujemy za pomocą odpowiednich leków i diety. Zazwyczaj mijają one po upływie kilku tygodni od zakończenia leczenia.
W trakcie leczenia radioterapeuta regularnie sprawdza efekty leczenia pacjentki, czy zmniejsza się ból, krwawienie, guz, czy też inna dolegliwość. Dodatkowo wykonywane są w niektórych przypadkach zdjęcia rentgenowskie, tomografie komputerowe. Pobiera się także krew do analizy, aby sprawdzić poziom białych krwinek i płytki krwi, które podczas leczenia ulegają zmniejszeniu.
Każdy organizm reaguje inaczej na radioterapię. O swoich wątpliwościach mów lekarzowi i pielęgniarce, zwłaszcza o skutkach ubocznych, które najczęściej występują dopiero po zakończonym leczeniu, gdy już jesteś w domu.
W szczególny sposób dbaj o siebie, aby ochronić swoje zdrowie i przyczyniaj się do powodzenia terapii.
Podaję kilka praktycznych wskazówek, które warto zapamiętać;
- traktuj bardzo delikatnie skórę w obszarze leczenia,
- noś luźną, miękką bawełnianą odzież na napromienianej części ciała,
- nie trzyj ani nie drap napromienianej skóry,
- nie myj wodą napromieniowanego miejsca,
- nie używaj żadnych mydeł, balsamów, dezodorantów, leków, perfum, kosmetyków, ani innych substancji w leczonym obszarze bez konsultacji ze swoim lekarzem,
- nie używaj plastra samoprzylepnego na leczonej skórze, jeżeli koniecznie jest zabandażowanie danej części ciała należy zastosować papierowy opatrunek, postaraj się przyczepić go poza obszarem leczenia,
- nie ogrzewaj, ani nie ochładzaj leczonego obszaru, nawet gorąca woda może zaszkodzić skórze,
- jeżeli musisz golić leczony obszar, użyj maszynki elektrycznej, ale wyłącznie po konsultacji z lekarzem,
- nie stosuj żadnych substancji przed goleniem ani kremów do usuwania owłosienia,
- chroń leczone miejsce przed promieniowaniem słonecznym, o ile to możliwe zakryj napromieniowaną skórę/przewiewną tkaniną lub kapeluszem/przed wyjściem na zewnątrz, skórę należy chronić przed słońcem przez co najmniej rok po zakończeniu leczenia,
- upewnij się, że lekarz wie o wszystkich przyjmowanych przez ciebie lekach, jeśli chcesz wziąć nawet aspirynę, zapytaj o zgodę lekarza,
- zadawaj swojemu lekarzowi i pielęgniarce, technikowi wszelkie pytania jakie przychodzą ci do głowy, aby później w domu uniknąć problemów związanych z efektami ubocznymi, opieką, dietą.
Radioterapia wewnętrzna.
Twój lekarz może podjąć decyzję, że bardzo intensywne promieniowanie skierowane na niewielki obszar jest najlepszym sposobem, aby wyleczyć ten rodzaj nowotworu na jaki cierpisz. W radioterapii wewnętrznej źródło wysokoenergetycznego promieniowania umieszcza się tak blisko komórek nowotworowych jak to możliwe, aby narazić na szkodę jak najmniej komórek zdrowych. Zamiast stosowania wielkich urządzeń napromieniających, bezpośrednio w dotkniętym chorobą obszarze umieszcza się materiał radioaktywny jak rad, cez, iryd, jod i fosfor. Taką radioterapię stosuje się w nowotworach macicy, tarczycy i prostaty.
Radioterapia implantowa, bądź też śródmiąższowa, albo brachyterapia, wewnątrzjamowa to nic innego jak forma radioterapii wewnętrznej, dzięki której umieszcza się materiały radioaktywne w danym miejscu ciała w pobliżu nowotworu lub niedaleko chorej tkanki. Można podawać ją również w formie radioaktywnych zastrzyków do krwi.
W większości przypadków implantu pacjent musi wtedy leżeć w szpitalu.
Substancje radioaktywne w implancie mogą wysyłać promienie na zewnątrz ciała. Wtedy należy zachować szczególną ostrożność.
Będziesz miała oddzielny pokój, pielęgniarka, lekarz, czy też odwiedzający nie będą mogli przebywać z tobą długo, raczej porozmawiają w progu, tylko od 10 do 30 minut dziennie w odległości 2 metry od twojego łóżka. Dzieci do lat 18 lat nie są wpuszczane na oddział.
Nie będziesz odczuwać silnego bólu ani czuć się źle. Jeśli zauważysz skutki uboczne radioterapii implantowej, takie jak pieczenie, pocenie się lub inne nietypowe symptomy powiedz o tym dyżurnej pielęgniarce.
Implanty generalnie wprowadza się na 1-7 dni w zależności od typu raka, jego lokalizacji, ogólnego stanu zdrowia chorej. W niektórych obszarach taki implant może pozostać na stałe. Lekarz powie ci jakie ewentualnie zachować wtedy środki ostrożności, kiedy będziesz już w domu.
Kiedy implant zostanie usunięty/to nie boli/, twoje ciało nie jest już radioaktywne. Możesz swobodnie kontaktować się z otoczeniem.
Lekarz poinformuje cię o ograniczeniu aktywności po wyjściu ze szpitala. Potem będziesz robiła wszystko na co będziesz miała ochotę. Pamiętaj jednak, że musisz więcej odpoczywać, spać, wtedy poczujesz się silniejsza.
Przez jakiś czas po zakończeniu leczenia obszar napromieniowany implantem może być bolesny lub nadwrażliwy. Jeżeli uprawianie sportu lub seks będzie powodował podrażnienia leczonego miejsca zrezygnuj na razie z aktywności w tych dziedzinach.
Ciąg dalszy nastąpi.
Opracowano na podstawie rozmów z zespołem radiologów z Instytutu Onkologii w Warszawie i własnych doświadczeń – Anna Dabrowska.
