Wykład dla rodziców  Rodzina dziecka niepełnosprawnego intelektualnie 

1. Okresy życia rodziny, w której pojawiło się dziecko niepełnosprawne.
2. Rodzaje postaw rodzicielskich.
3. Formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla rodziców dzieci niepełnosprawnych:

a)      Stowarzyszenia

b)      Elementy biblioterapii

 Okresy życia rodziny, w której pojawiło się dziecko niepełnosprawne 

I Okres - jest to czas radości, nadziei i marzeń w oczekiwaniu na narodziny dziecka, rodzice planują jakie imię nadadzą dziecku, jak urządzić pokój dziecięcy.

Jest to jedyny okres, który rodzina dziecka niepełnosprawnego przeżywa tak samo jak rodzice dziecka zdrowego.

            II Okres - po narodzeniu dziecka i diagnozie lekarskiej o niepełnosprawności dziecka. Dominujące uczucia rodziców to: szok i rozpacz, które trwają krócej lub dłużej u różnych rodziców. Jest to czas niekończących pytań: Dlaczego w naszej rodzinie?, Dlaczego właśnie moje dziecko? Co powiedzą teściowie, mąż?, Jak będą mnie spostrzegać sąsiedzi, otoczenie?

            III Okres - Okres buntu i szukania złotego środka:

- porównanie swojego dziecka z innymi dziećmi;

- rodzice jeżdżą do lekarzy, znachorów, na hipnoterapię, basen, wczasy rehabilitacyjne;

- wszystko poza dzieckiem niepełnosprawnym nie istnieje;

 - może się zdarzyć, że rodzina rozpada się;

 - lub też rodzice kochają swoje dziecko, „zaciskają zęby” i próbują wieść życie jak każda inna rodzina;

            IV Okres poświęcenia:

a)      Matka rezygnuje z pracy zawodowej

• Rodzice poznają różne metody pracy z dzieckiem;
• Mimo woli porównują  swoje dziecko z dzieckiem sąsiadów np.. bo tamte poszło już do szkoły, bo tamte zaczęło już chodzić, a moje jeszcze nie raczkuje;
• Kontakty ze znajomymi ograniczają się;
• Rodzic bardzo długo pamięta uwagę rzuconą pod adresem swego chorego dziecka;

b)      Wybór miejsca dla swojego dziecka (np. przedszkole specjalne, szkoła masowa);

V Okres - pojawia się spokój i akceptacja posiadania dziecka niepełnosprawnego.

 

VI Okres – Aktywna działalność rodzica w tworzeniu fundacji, stowarzyszeń, konferencji, sympozjum

 Rodzaje postaw rodzicielskich

Rodzice o postawie unikającej:

–        o unikaniu mówimy gdy rodzice przejawiają małe zainteresowanie dzieckiem i jego problemami;

–        rodzice ci cechują się dystansem uczuciowym w stosunku do dzieci i nie potrafią stawiać im wymagań;

Poglądy rodziców o postawie unikającej:

–        kocham moje dziecko, gdyż kupuję mu drogie zabawki;

–        nie należy się zbytnio przejmować sytuacją mojego dziecka;

–        problemy z dzieckiem z czasem same się rozwiążą;

–        niech dziecko samo uczy się na swoich doświadczeniach; dziecko wie czego chce

–        ja nie jestem odpowiedzialny za to co dziecko robi w szkole czy innej instytucji;

–        dziecko powinno mieć dużo swobody;

–        irytuje ich brak dojrzałości i samodzielności dziecka;

–        rodzic unikający nie jest agresywny ani karzący wobec dziecka, jest beztroski: nie dba o zasady higieny u dziecka, przyprowadza chore dziecko na zajęcia.

Rodzice o postawie nadmiernie wymagającej:

–        rodzice o tej postawie poświęcają bardzo dużo czasu i uwagi swojemu dziecku, stawiają wygórowane i przekraczające jego możliwości wymagania;

–        starają się dostosować dziecko do wyobrażonego przez siebie wzorca, nie biorąc pod uwagę predyspozycji dziecka;

Poglądy tych rodziców:

–        dzieciom nie wolno pobłażać;

–        dziecko powinno mieć dobrze zorganizowany czas;

–        rodzice muszą wymagać, tylko wtedy dziecko się czegoś nauczy;

–        z dzieckiem trzeba pracować

Rodzice o postawie nadmiernie wymagającej mają tendencję do ograniczania swobody, określania sztywnych reguł postępowania, mają tendencję do chwalenia się zdolnościami dziecka, co może nie mieć pokrycia w rzeczywistości.

Rodzice o postawie nadmiernie opiekuńczej:

–        duża koncentracja na dziecku, jego potrzebach;

–        nie stawiania mu żadnych wymagań;

–        wyręczanie dziecka we wszystkim, nadmierne pomaganiu;

–        rodzice ci mają świadomość, że są nadopiekuńczy

Poglądy tych rodziców:

–        dziecka nie wolno spuszczać z oczu;

–        dziecko nie powinno robić tego lub tamtego bo zrobi sobie krzywdę;

–        nie powinno wychodzić zbyt często na podwórko, gdyż jest zbyt dużo zagrożeń;

–        dziecko nie powinno przebywać z innymi bo się czymś zarazi;

–        dziecku trzeba ciągle tłumaczyć jakie grożą mu niebezpieczeństwa

 Rodzice o postawie odtrącającej:

–        rodzice mają dystans uczuciowy w stosunku do dziecka oraz dominacja nad nim;

–        rodzice spędzają mało czasu z dzieckiem, a ich kontakty mają charakter formalny, są powierzchowne, przebywanie z dzieckiem nie sprawia im przyjemności.

Poglądy takich rodziców:

–        Dziecko nie powinno przeszkadzać mi w życiu;

–        mam prawo wymagać od dziecka tego co uważam za słuszne;

–        mogę karać dziecko za nie wykonanie polecenia;

–        dziecko naraża mnie na wiele wyrzeczeń i pochłania mój czas;

–        dziecko powinno znać moje miejsce;

–        dziecka nie należy wyręczać i rozpieszczać

–        rodzic często krytykuje dziecko, wydaje rozkazy, karze, zastrasza

Rodzice o postawie pozytywnej

–        konsekwencja w postępowaniu z dziećmi tzn. rodzic nie aprobuje wszystkich zachowań dziecka i potrafi mu się przeciwstawić, a krytyka dotyczy konkretnego zachowania dziecka, a nie wszystkich cech jego charakteru;

–        wymagania stawiane dziecku nie są egzekwowane przez wymuszanie, a wyjaśnianie i tłumaczenie, dziecko takich rodziców wie, czego od niego oczekują i nie uważa, że jest to niemożliwe do zrealizowania;

–        rodzic pozwala swojemu dziecku na samodzielne podejmowanie decyzji, kształtowanie zainteresowań;

–        jeżeli dziecko nie potrzebuje pomocy, to mu jej niepotrzebnie nie udziela;

–        rodzic interesuje się poczynaniami dziecka i angażuje się w jego zabawę i pracę;

–        chętnie nawiązuje z nim kontakt i nie ignoruje jego prób utrzymania relacji;

–        częściej chwalą dziecko niż je ganią;

–        dziecko jest dla nich osobą niezwykle ważną, ale nie jedyną liczącą się wartością w ich życiu.

NIE ISTNIEJĄ RODZICE IDEALNI. KAŻDY MA MNIEJSZE LUB WIĘKSZE PROBLEMY Z WYCHOWANIEM SWOICH DZIECI.

Skoro więc nie można być rodzicem idealnym, trzeba starać się być wystarczająco dobrym

Wybrane formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla rodziców dzieci niepełnosprawnych intelektualnie:

1.      Stowarzyszenia jako grupy wsparcia dla rodziców:

–        wspieranie się wzajemne rodziców;

–        analizowanie własnych reakcji, postaw, mechanizmów obronnych wobec dziecka;

–        praca nad doskonaleniem możliwości komunikowania się z dzieckiem;

–        odreagowywanie stresów;

–        umiejętność radzenia sobie z sytuacją stresową;

2.      Biblioterapia: (zachęcanie rodziców do czytania książek, biografii pisanych przez autorów w oparciu o własne doświadczenia niepełnosprawności)

celem jest:

–        pomoc w kształtowaniu postaw rodzicielskich,

–        pomoc w przewartościowaniu hierarchii potrzeb i osobistych wartości;

–        akceptacja niepełnosprawności

 

Opracowała Elżbieta Kłosek- psycholog WTZ