Refleksje o personalizmie
Inspiracja: Personalizm Jana Pawła II w nauce społecznej Kościoła – dr Dariusz Piętka
Personalizm jako pojęcie filozoficzne wyrasta z myśli chrześcijańskiej, a dokładniej z chrześcijańskiego patrzenia na osobę. Dlatego też, kiedy mówimy o personalizmie narzuca się zawsze przymiotnik „chrześcijański”.
Na personalistyczne ujęcie rzeczywistości składają się: autonomia osób, godność osoby i zdolność osoby do transcendencji natury i historii. Osoba jest istotą samodzielną, odrębną i postrzeganą zawsze jednostkowo. Jej godność przejawia się w rozumności – jest zdolna, za pomocą prawdy, rozpoznać dobro i to poznanie może przełożyć na działanie. Transcendencja osoby polega na przekraczaniu natury i historii. Człowiek jest w stanie przewyższać swoje potrzeby i instynkty naturalne działając w sposób rozumny i w ten sposób realizować swoje człowieczeństwo.
Personaliści dostrzegają zawsze relacje „ja-ty”, „ja-my”, czyli relacje jednostka-jednostka, jednostka a społeczeństwo w oparciu o zasady. Zaproponowana przez Piusa XI zasada pomocniczości polega na tym, że społeczność ma obowiązek pomagać w rozwoju poszczególnych osób i mniejszych społeczności. Ta zasada została uzupełniona przez Jana Pawła II o zasadę solidarności opartą na miłości, biorącą pod uwagę wzajemne zrozumienie i współdziałanie. Takie rozumienie otwiera drogę do dialogu nie tylko jednostek miedzy sobą, ale całych społeczeństw.
W nauczaniu Jana Pawła II naczelną zasadą w relacji jednostka – społeczeństwo jest przede wszystkim Ewangelia. Na jej kartach można zauważyć jedną z cech charakteryzujących osobę: wolność. Jezus, w swoim odnoszeniu się do drugiej osoby, zawsze odwoływał się do wolności człowieka. Przy powoływaniu uczniów czy też przy uzdrawianiu mówił: „Jeśli chcesz pójść za Mną (...)”, „Co chcesz, abym ci uczynił?” To tak jakby chciał powiedzieć: „Jesteś wolny, wybór pozostawiam tobie”.
W personalizmie wolność, jako naczelna wartość charakteryzująca osobę, działa zgodnie z prawdą (JP II, Veritatis Splendor). Jeśli więc Jezus proponuje wybór w wolności wie, że w ostateczności człowiek wybierze Jego drogę, gdyż to On jest Prawdą.
Na personalistyczne ujęcie rzeczywistości składają się: autonomia osób, godność osoby i zdolność osoby do transcendencji natury i historii. Osoba jest istotą samodzielną, odrębną i postrzeganą zawsze jednostkowo. Jej godność przejawia się w rozumności – jest zdolna, za pomocą prawdy, rozpoznać dobro i to poznanie może przełożyć na działanie. Transcendencja osoby polega na przekraczaniu natury i historii. Człowiek jest w stanie przewyższać swoje potrzeby i instynkty naturalne działając w sposób rozumny i w ten sposób realizować swoje człowieczeństwo.
Personaliści dostrzegają zawsze relacje „ja-ty”, „ja-my”, czyli relacje jednostka-jednostka, jednostka a społeczeństwo w oparciu o zasady. Zaproponowana przez Piusa XI zasada pomocniczości polega na tym, że społeczność ma obowiązek pomagać w rozwoju poszczególnych osób i mniejszych społeczności. Ta zasada została uzupełniona przez Jana Pawła II o zasadę solidarności opartą na miłości, biorącą pod uwagę wzajemne zrozumienie i współdziałanie. Takie rozumienie otwiera drogę do dialogu nie tylko jednostek miedzy sobą, ale całych społeczeństw.
W nauczaniu Jana Pawła II naczelną zasadą w relacji jednostka – społeczeństwo jest przede wszystkim Ewangelia. Na jej kartach można zauważyć jedną z cech charakteryzujących osobę: wolność. Jezus, w swoim odnoszeniu się do drugiej osoby, zawsze odwoływał się do wolności człowieka. Przy powoływaniu uczniów czy też przy uzdrawianiu mówił: „Jeśli chcesz pójść za Mną (...)”, „Co chcesz, abym ci uczynił?” To tak jakby chciał powiedzieć: „Jesteś wolny, wybór pozostawiam tobie”.
W personalizmie wolność, jako naczelna wartość charakteryzująca osobę, działa zgodnie z prawdą (JP II, Veritatis Splendor). Jeśli więc Jezus proponuje wybór w wolności wie, że w ostateczności człowiek wybierze Jego drogę, gdyż to On jest Prawdą.
