Wielcy mistrzowie polskiego malarstwa - ::4lomza.pl:: Regionalny Portal

Panorama sferyczna: Grzegorz Gwizdon

Prezentowany w Muzeum Północno-Mazowieckim w Łomży przegląd polskiego malarstwa z XIX i XX wieku ze zbiorów Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy to pokaz najważniejszych zjawisk zachodzących w polskim malarstwie od połowy XIX wieku do 1939 roku w ujęciu chronologiczno-problemowym. Autorami eksponowanych prac są artyści kilku pokoleń, wywodzących się z różnych środowisk, przede wszystkim z krakowskiego, warszawskiego, lwowskiego i wileńskiego, ale również z regionu związanego z Bydgoszczą. Ze zbiorów bydgoskiego muzeum wybrano obrazy mistrzów malarstwa polskiego, w tym wiele portretów, scen rodzajowych, szczególnie przedstawiających życie polskiej wsi, religijność chłopów i ich przywiązanie do tradycji oraz sceny polowań. Przegląd uzupełniają pejzaże, weduty sceny miejskie oraz martwe natury. Wśród autorów prac prezentowanych w ramach wystawy „Od Matejki do Witkacego. Malarstwo polskich mistrzów ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy” wymienić należy najwybitniejszych polskich artystów: Jana Matejkę, Henryka Siemiradzkiego, Józefa Chełmońskiego, Juliusza Kossaka, Maurycego Gottlieba, Aleksandra Kotsisa, Stanisława Grocholskiego, Wojciecha Kossaka, Władysława Podkowińskiego, Jacka Malczewskiego, Olgę Boznańską, Józefa Pankiewicza, Vlastimila Hofmana, Ferdynanda Ruszczyca, Teodora Axentowicza, Kazimierza Sichulskiego, Leona Wyczółkowskiego, Jana Stanisławskiego, Stanisława Lentza, Wojciecha Weissa, Tytusa Czyżewskiego, Tymona Niesiołowskiego, Alfreda Lennicę, Ludomira Sleńdzińskiego, Zofię Stryjeńską, Fryderyka Pautscha, Melę Muter, Eugeniusza Zaka, Emila Krchę, Jana Cybisa, Hannę Rudzką-Cybisową, Zygmunta Waliszewskiego, Saszę Blondera, Adama Marczyńskiego, Bronisława Jamontta, Juliana Fałata, Stanisława Ignacego Witkiewicza (Witkacego). Prezentowani są również twórcy związani z naszym regionem: Maksymilian Antoni Piotrowski, Karol Mondral, Franciszek Gajewski, Jerzy Rupniewski i Piotr Chmura. W pierwszej kolejności pokazane są prace utrzymane jeszcze w romantycznej stylistyce pochodzące z połowy XIX wieku autorstwa Maksymiliana Antoniego Piotrowskiego należącego do szkoły nazareńskiej, zaliczane do nurtu akademizmu prace Henryka Siemiradzkiego i Wilhelma Kotarbińskiego oraz obrazy Jana Matejki, Józefa Chełmońskiego, Aleksandra Kotsisa reprezentujące realizm.

Relacja filmowa z otwarcia wystawy dzięki uprzejmości portalu informacyjnego i telewizyjnego "naszalomza.pl"

Następnie prezentowane są obrazy świadczące o indywidualnym rozwoju twórców polskiego malarstwa na przełomie XIX i XX wieku. W okresie Młodej Polski malarze znajdowali inspiracje w najnowszych tendencjach sztuki światowej i wpisywali się swoją twórczością w nurt impresjonizmu, symbolizmu czy secesji. Postawa twórcza i otwartość na nowości m.in. Olgi Boznańskiej, Józefa Pankiewicza, Władysława Podkowińskiego, Leona Wyczółkowskiego i Jacka Malczewskiego wpłynie na budowanie sprzyjających warunków dla powstawania i rozwoju późniejszym ugrupowań awangardowych. W ostatniej części wystawy pojawiają się artyści polskiego dwudziestolecia międzywojennego poszukujący swojego języka plastycznego w ramach formizmu, kubizmu, ekspresjonizmu, sztuki abstrakcyjnej, nowej przedmiotowości oraz surrealizmu. Formiści Polscy: Tytus Czyżewski, Stanisław Ignacy Witkiewicz, twórcy związani z École de Paris: Mela Muter, Eugeniusz Zak czy Kapiści: Jan Cybis, Hanna Rudzka-Cybisowa próbowali dekonstruować materię malarską i tym samym uwolnić obraz od narracyjności. Doświadczenia formalne stały się celem samym w sobie, często zainspirowane przez naukę i technikę. Prezentacja twórczości malarzy z pierwszej połowy XX wieku ukazuje narodziny sztuki nowoczesnej, jako procesu ewolucji, nie rewolucji, pomimo anarchistycznych deklaracji manifestów ruchów awangardowych. Kolekcja polskiego malarstwa w bydgoskim muzeum tworzona jest od początku jego powstania w 1923 roku i połączona z ideą powołania galerii sztuki narodowej. Muzeum Miejskie w latach dwudziestych organizowało liczne wystawy polskiej sztuki współczesnej, po których część prac kupowana była do zbiorów. W 1936 roku, zgodnie z testamentem Leona Wyczółkowskiego, spuściznę po artyście podarowaną Bydgoszczy przekazano do muzeum. Podczas działań wojennych i rozśrodkowania zbiorów wiele obiektów muzealnych uległo zniszczeniu lub kradzieży, w tym znaczny zbiór obrazów.

Monika Kosteczko-Grajek