Karawaka
40 lat temu sfotografowałem karawakę naprzeciwko PKS, w narożniku Alei Legionów -Sikorskiego. To przykre, że tradycja kilkusetletnia - część naszej kultury, nagle zanika w wolnej Polsce. W archiwum muzealnym zostanie dowód, że karawaka trwała dopóki była na prywatnej ziemi. Już nie trzeba zaborców, sami rodacy niszczą po cichu resztki substancji zabytkowej. Na Węgrzech widziałem w podobnej sytuacji zachowany in situ fragment dawnej zabudowy w centrum miasta: kapliczka obok 3 drewnianych, słomą krytych chat; my na wschodnich krańcach Europy musimy przeżyć etap zniszczenia oryginału i odtwarzania dla turystów - wg fotografii. W Łomży ironią losu było pojawienie się w miejscu karawaki - plastikowej palmy. Póki stały na dawnych rogatkach Łomży zdążyłem sfotografować kolejne: przed mostem w Piątnicy i przy wylocie na Starą Łomżę. Ta ostatnia ocalała do dziś. Czy ktoś pamięta tę na Skowronkach, przy wylocie do Nowogrodu? Krzyż z dwoma ramionami zasłynął zatrzymaniem pochodu zarazy morowej w Hiszpanii, w miasteczku Caravaca. Od XVI w. uznany za skuteczny, jeśli ktoś się przed takim modlił lub go nosił. Kolejność wyciętych, łacińskich inicjałów była pomocna przy odmawianiu modlitwy. Do Polski karawaka dotarła w kształcie małych krzyżyków za sprawą pielgrzymów. Pobożni stawiali dwuramienne krzyże, jak twierdzi Gloger „w czasie morowego powietrza przy wsiach i miasteczkach, aby zaraza je mijała i modlili się na książkach tak samo nazywanych”. Dla przykładu: wg Godlewskiej wielkie zarazy pustoszyły Łomżę w latach 1504 -1800 aż 16 razy... Z czasem dopisano inne plagi: „Od powietrza, głodu, ognia i wojny wybaw nas Panie”, bo równie straszni co klęski żywiołowe byli nieproszeni goście: najazdy wojsk, totalne zniszczenia, okupacje. Nie ugięliśmy się, istniejemy - przykładem niezłomnej wiary i naszej łączności duchowej niech pozostanie karawaka. Na zbliżeniu krzyż sprzed kaplicy na cmentarzu katolickim w Łomży.
PADŁ REKORD OGLĄDALNOŚCI:odcinek „Europa” miał prawie 800 odsłon w ciągu 2 tygodni. Dotychczas, w ciągu pół roku najczęściej odwiedzanym tematem była archeologia: prawie 700 wizyt.
PADŁ REKORD OGLĄDALNOŚCI:odcinek „Europa” miał prawie 800 odsłon w ciągu 2 tygodni. Dotychczas, w ciągu pół roku najczęściej odwiedzanym tematem była archeologia: prawie 700 wizyt.
