Pielęgniarki i położne świętują
8 maja obchodzony jest Dzień Położnej, a 12 maja Międzynarodowy Dzień Pielęgniarki. Izabela Metelska, przewodnicząca Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Łomży i z tej okazji „wszystkim Pielęgniarkom, Pielęgniarzom i Położnym składa najserdeczniejsze, z serca płynące życzenia zdrowia, sukcesów i zadowolenia z pracy zawodowej oraz szczęścia w życiu osobistym”. - Codzienna praca pielęgniarek/rzy i położnych obdarzana jest powszechnym szacunkiem i uznaniem, nacechowana ogromnym zaangażowaniem oraz odpowiedzialnością – pisze Metelska zaznaczając jednak, że przyszłość obu tych zawodów jest niepewna, gdyż powstała luka pokoleniowa. - W Polsce do 2022 roku uprawnienia emerytalne uzyska ponad 52 tys. pielęgniarek i położnych, co stanowi blisko 30% obecnie zatrudnionych.
Zawody pielęgniarki i położnej mają piękną tradycję – wszyscy słyszeliśmy o Florencji Nightingale, prekursorce nowoczesnego pielęgniarstwa, ratującej z ogromnym poświęceniem żołnierzy podczas wojny krymskiej, założycielce pierwszej szkoły pielęgniarskiej. Obecnie nowoczesne pielęgniarstwo i położnictwo to profesjonalizm, wysokie kwalifikacje, specjalizacje w wielu dziedzinach: od opieki w środowisku rodzinnym, poprzez chirurgię, onkologię, anestezjologię, ratownictwo, promocję zdrowia po organizację i zarządzanie ochroną zdrowia.
Jednak przyszłość obu tych zawodów jest niepewna, gdyż powstała luka pokoleniowa – brakuje wykształconej młodej kadry. Oznacza to, że więcej osób zakończy karierę, niż ją rozpocznie. Do niedawna mówiło się, że średnia wieku pielęgniarki i położnej wynosi czterdzieści osiem lat, teraz, niestety, jest to już ponad pięćdziesiąt dwa lata a jedynie 2 proc. pielęgniarek i położnych ma mniej niż 30 lat. Największą grupę (77 %) stanowią osoby 51 -55 letnie. W Polsce do 2022 roku uprawnienia emerytalne uzyska ponad 52 tys. pielęgniarek i położnych, co stanowi blisko 30% obecnie zatrudnionych.
Należy także zwrócić uwagę na fakt, iż niedobory kadrowe w grupie zawodowej pielęgniarek i położnych są bardzo duże, do tego stopnia, że osoby, które nabyły prawa emerytalne nadal pracują, ponieważ świadczona przez nie praca zapewnia funkcjonowanie wielu oddziałów i poradni. Jest to sytuacja alarmująca.
Pod koniec 2017 r. zespół ekspertów Ministerstwa Zdrowia wspólnie z przedstawicielami Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych oraz Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych opracował Strategię na rzecz rozwoju pielęgniarstwa i położnictwa w Polsce, w której określił kierunki działań, jakie należy podjąć, aby zapewnić wysoką jakość, bezpieczeństwo i dostęp do opieki pielęgniarskiej i położniczej dla pacjentów.
Obecnie trwają prace nad przekształceniem „Strategii na rzecz rozwoju pielęgniarstwa i położnictwa w Polsce” w dokument „Polityka Wieloletnia Państwa na rzecz Pielęgniarstwa i Położnictwa w Polsce” celem wniesienia go pod obrady Rady Ministrów a przez to zobowiązanie Państwa do czuwania nad realizacją zawartych w nim wytycznych co do kierunku rozwoju naszych zawodów.
Podejmowane od 2015 r. działania Ministerstwa Zdrowia, Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych oraz Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych dotyczące poprawy warunków płacy i płacy w efekcie przyniosły wymierne korzyści. Według danych MZ - w roku akademickim 2014/2015 liczba przyjętych na studia I stopnia na kierunku pielęgniarstwo wynosiła 5431, natomiast przyjętych w roku akademickim 2017/2018 – 6262, co stanowi wzrost o 831 osób (15, 3%). Liczba liczba przyjętych na studia II stopnia na kierunku pielęgniarstwo w roku akademickim 2014/2015 wynosiła 2924, natomiast przyjętych w roku akademickim 2017/2018 – 8483, co stanowi wzrost o 5559 osób (190,1%). Wzrosła też ilość uczelni kształcących na kierunku pielęgniarstwo z 74 w 2014 roku do 94 w 2018 roku.
Według danych Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych opracowanych po analizie informacji spływających z Okręgowych Izb Pielęgniarek i Położnych wynika, że jeszcze trzy lata temu wydawanych było około 1300 zaświadczeń o kwalifikacjach dla osób, które chciały podjąć pracę za granicą. W 2017 roku było to 680 zaświadczeń, a w 2018 – 430 dokumentów.
Od 1 stycznia 2019 r. obowiązują nowe wskaźniki zatrudnienia pielęgniarek, po raz pierwszy wystandaryzowane, oparte o szczegółową analizę zatrudnienia, kategoryzację pacjentów a także procent obłożenia łóżek szpitalnych (średnio 68%). W celu pozyskania rzeczywistych danych w ubiegłym roku ministerstwo przeprowadziło badanie ankietowe w podmiotach leczniczych. Jeśli dzisiaj likwidowane są łóżka, to tylko te niewykorzystane, aby nie generowały zwiększonego zatrudnienia. W skali całego kraju to tylko ok. 2%. Jest to kolejny krok do poprawy warunków pracy pielęgniarek i położnych, co w efekcie – mamy nadzieję – zaowocuje jeszcze większym zainteresowaniem młodych ludzi zawodem. Dodatkowy argumentem będzie – zapewniona na mocy Porozumienia – możliwość uzyskania płatnego urlopu szkoleniowego (6 dni w roku).
Życząc Wam, Drogie Koleżanki i Koledzy, satysfakcjonującej pracy w bezpiecznych warunkach i za godne wynagrodzenie, życzę również naszym Pacjentom, najważniejszym w naszej pracy, bez których nie mielibyśmy racji bytu, aby jak najmniej odczuwali trudną sytuację kadrową w ochronie zdrowia i zawsze otrzymywali należną im opiekę na najwyższym poziomie.
Izabela Metelska
Przewodnicząca Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Łomży
