Wojewoda uchylił "uchwałę alkoholową" - ::4lomza.pl:: Regionalny Portal

Wojewoda utrzymał w mocy zwiększenie punktów sprzedaży tylko alkoholu niskoprocentowego tzn. do 4,5%, których liczbę punktów zwiększono ze 120 do 140. Uchylił natomiast, czyli unieważnił zwiększenie punków sprzedaży alkoholu do spożycia poza miejscem sprzedaży mocniejszych, czyli między 4,5 – 18% i powyżej 18%. Zostaje zatem jak dotychczas czyli 70 punktów (dla każdego z tych grup), a nie jak chcieli rządzący miastem 100.

„W toku badania legalności ww. uchwały organ nadzoru stwierdził, że została ona podjęta z istotnym naruszeniem prawa, tj. art. 12 ust. 1 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2023 r. poz. 2151)” - napisał wojewoda. „W ocenie organu nadzoru, tak znaczne zwiększenie ilości zezwoleń (o 43% dop. red.) narusza w sposób istotny art. 2 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, w którym ustawodawca wprost postanowił, że zadania w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi wykonuje się przez odpowiednie kształtowanie polityki społecznej, w szczególności ograniczanie dostępności alkoholu”. 

Dyrektor Wydziału Nadzoru i Kontroli Urszula Matusiewicz-Jasińska, która z upoważnienia wojewody podpisała pismo wyjaśnia, że „swoboda gminy w zakresie tworzenia norm prawnych ustalających maksymalną liczbę zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych jest ograniczona przez obowiązek realizowania celów ustawy o wychowaniu w trzeźwości”. Cele te ustawodawca zawarł w art. 1 ust 1 ustawy: „organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego są obowiązane do podejmowania działań zmierzających do ograniczania spożycia napojów alkoholowych oraz zmiany struktury ich spożywania, inicjowania i wspierania przedsięwzięć mających na celu zmianę obyczajów w zakresie sposobu spożywania tych napojów, działania na rzecz trzeźwości w miejscu pracy, przeciwdziałania powstawaniu i usuwania następstw nadużywania alkoholu, a także wspierania działalności w tym zakresie organizacji społecznych i zakładów pracy”. Przypomina także, że w preambule określającej cele ustawy, ustawodawca zauważył, że życie obywateli w trzeźwości jest niezbędnym warunkiem moralnego i materialnego dobra Narodu. 

W ocenie organu nadzoru Rada tych opisanych zasad nie zastosowała. „Zwiększyła bowiem maksymalną liczbę przedmiotowych zezwoleń w stosunku do wartości określonej w uprzednio obowiązującej uchwale pomijając eliminowanie czynników ryzyka sprzyjających rozwojowi problemów alkoholowych społeczności lokalnej”. Co więcej, zdaniem służb wojewody argumentacja, która stała za przyjęciem takiego zwiększenia „w żaden sposób nie ogranicza dostępności do alkoholu i nie tworzy warunków chociażby motywujących do powstrzymywania się od jego spożywania, co stoi w oczywistej sprzeczności ustawowymi celami, nakreślonymi przez ustawodawcę”. 

„Ograniczenie spożywania napojów alkoholowych dotyczy zarówno ilości spożywanego alkoholu, jak i jego dostępności, inaczej mówiąc miejsc jego sprzedaży, podawania i spożywania. Większa ilość i dostępność alkoholu, dzięki zwiększonej liczbie zezwoleń na jego sprzedaż implikuje zwiększenie też następstw nadużywania alkoholu. Preferowanym celem ustawy jest zaś przeciwdziałanie powstawaniu następstw nadużywania alkoholu. Organ nadzoru pragnie przypomnieć, że organy stanowiące gmin mają wpływ na ilość spożywanego alkoholu właśnie poprzez ustalenie ograniczonej liczby punktów jego sprzedaży”. 

Co do podnoszonej podczas dyskusji na sesji Rady Miejskiej Łomży kwestii równości w  konkurencji poszczególnych przedsiębiorców, wojewoda podlaski wyjaśnił przypominając wyrok NSA sygn. Akt II GSK 1576/22 z czerwca 2024, w którym Sąd przyznał prymat zasadzie ograniczania dostępności do alkoholu nad wolnością działalności gospodarczej. W innym wyroku NSA przypomina, że „uchwały rad gmin w sprawie ustalenia liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych oraz zasad usytuowania tych punktów winny być podporządkowane realizacji celu ustawy, tj. m.in. ograniczania dostępności alkoholu i tworzenia warunków motywujących powstrzymywanie się od spożywania alkoholu”.

Organ nadzorczy odniósł się także do argumentów zawartych w uzasadnieniu uchwały. Zauważa, że „nie uzasadniono, w jaki sposób „struktura układu przestrzennego” oraz „wewnętrzne migracje” wpływać mają na tak znaczne zwiększenie ilości omawianych zezwoleń”. Co więcej odwołuje się do danych GUS-u, z których jednoznacznie wynika, że ilość mieszkańców Łomży maleje. „Ocena radnych, iż powstanie nowych osiedli (nie wskazano jednak, o jakie osiedla chodzi i jaka jest ich wielkość) ma skutkować zwiększeniem niemal o połowę liczby dostępnych zezwoleń, jest zdaniem organu nadzoru całkowicie nieuzasadniona. Nie tylko nie stanowi realizacji założeń ustawy, ale wręcz im zaprzecza, stwarzając warunki idealne do całkowicie bezproblemowego dostępu do napojów alkoholowych. Wydaje się, że pomimo spadku liczby mieszkańców miasta, Rada dąży do znacznego ułatwienia tego dostępu”. 

W dalszej części pisma czytamy, że motywy jakimi kierowała się Rada Miejska w Łomży (powstawanie nowych budynków mieszkalnych” są nie do zaakceptowania. „Samo założenie, iż dostępność napojów alkoholowych należy dostosować do zapotrzebowania (tak klientów na napoje alkoholowe, jak i przedsiębiorców na zezwolenia na ich sprzedaż) godzi w wartości, których wyrazem jest preambuła ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi”.

W końcowej ocenie czytamy, że „Rada Miejska nie uwzględniła przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ukierunkowanych na ograniczanie dostępności alkoholu i skupiła się wyłącznie na polepszeniu sytuacji handlowej lokalnych przedsiębiorców, czym naruszyła obowiązujący porządek prawny”. Z kolei „uzasadnienie uchwały opiera się zaś na ogólnikowych stwierdzeniach, nie przedstawiając konkretnych danych ani odnoszących się do nich argumentów”.

Miesiąc temu, 27 lutego 2025 roku, Rada Miejska Łomży głosami klubów Mariusza Chrzanowskiego, Prawa i Sprawiedliwości, przy wsparciu kilku radnych niezrzeszonych, zwiększyła ilość punktów sprzedaży alkoholu w Łomży, które dziś wojewoda uchylił.