Najpopularniejsza u Kapucynów, najciekawsza w Katedrze
Pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia w bieli śniegu, tyle go napadało na wigilię. Temperatura, kiedy jasno było na dworze, od minus 1 do minus 3 stopni. Na ulicach pustki, ludzie pojawiają się tylko w okolicy godzin rozpoczęcia mszy świętych. Wnętrza ośmiu łomżyńskich kościołów pełne wiernych w rzędach ław - średnia wieku od około 40 do 70 lat. Mało młodych z dziećmi, młodzieży jak na lekarstwo. Skromne szopki ze Świętą Rodziną i Jezuskiem w żłóbku budzą zainteresowanie - nieduże i na krótko. Wyjątkiem - z tłumami dzieci, dorosłych, seniorów - jest szopka u Kapucynów.
Ulice czarne, a poza tym biały śnieg wszędzie: na choinkach, na drzewach i krzakach, na dachach i trawnikach. Dzieci i nastolatki wykorzystują okazję do rzucania śnieżkami w drodze do i z kościoła. Wysokie, gęste, ciemnozielone choiny wokół kościoła pw. Matki Boskiej Częstochowskiej, pokryte śnieżnobiałymi płachtami, przypominają to, o czym mówią nam choinki po domach: o przewadze życia nad śmiercią, w czym upewniał wyznawców Mistrz z Nazaretu, Nowonarodzony z Betlejem. Szopka z pokaźnymi proporcjami mogłaby przeistoczyć się w domek jednorodzinny z poddaszem, z jasnego drewna w kurpiowskim stylu. Góruje na froncie gwiazda betlejemska w otoczeniu rzędu 10 gwiazd, prostych i jasnych - jak Boże przykazania do życia uczciwie i po ludzku. Ku centralnie ułożonemu Dzieciąteczku, ze wszech stron podążają, jakby ożywione postacie: możnych i ubogich.
Przed wejściem do świątyni Bożego Ciała na plecaku klęczy mężczyzna, śniadej karnacji, z czarną brodą. Na wydruku pod folią napis, że jest biedny, spalił mu się dom, ma trójkę dzieci. Prawda czy fałsz...? Nie odpowiada na dzień dobry. Wierni mijają go obojętnie. Wygląda na zdrowego i silnego. A w szopce figury prawie naturalnej wielkości: Święta Rodzina ma schronienie w niedokończonym budynku z pustaków, gdzie wśród siana i owiec to prości pasterze pierwsi oddają pokłon Ubogiemu.
Apel lekarzy o zdrowy ruch i odejście od zbyt suto zastawionego stołu dla wzmocnienia organizmu jest tak samo nieskuteczny, jak błagania klimatologów o rzadsze używanie samochodu, żeby mniej spalin trafiało do powietrza, które wszyscy wdychamy. Każdy kościół otoczony gęsto wianuszkiem aut.
Przed Krzyżem Świętym na wzgórzu kobieta klęczy na torbie. Przed nią wydrukowana kartka, że ma dwójkę dzieci, jest w ciąży, zbiera na jedzenie, chleb. Prawda czy fałsz... Przełamuję niechęć do żebraczki i zagaduję, nie mówi po polsku, wynika, że z Mołdawii. Wrzucam 5 zł. Nie poprawia mi to humoru, gdy patrzę na szopę z desek nad ołtarzem. Odrywa mnie ta żebranina od Pana Jezusa.
Jezusek w sercu Polski
W kościele św. Andrzeja świętują diamentowy jubileusz 60-lecia kapłaństwa ks. Walerego; święto ma też historyk seminarium ks. Witold Jemielity. Nad szarą obórką bliżej plebanii szara gwiazda z lampkami na obrzeżach i wejście do stworzeń: owce, gołębie, kózki, pawie, cielaczek czarny z białą plamką na głowie. Najbardziej podekscytowane są dzieci, brnące w skrzypiącym śniegu, bo pragną zobaczyć Jezuska i jego zwierzyniec. Słychać gruchanie gołębi, gulgotanie gęsi, ale Jezusek milczy.
Najbardziej oryginalna, pomysłowa i ideowa szopka w tym roku stanęła w Katedrze. Jest efektowna w prostocie i sile przekazu, stąd przypuszczam, że to dzieło zawodowego plastyka. Kontur olbrzym: biało-czerwony kształt Polski, w którego środku, jakby sercu Ojczyzny, Chrystusek. Zielone choiny po lewej ustrojone czerwonymi kwiatami, po prawej - białymi płatkami śniegu. Nad symboliczną w 100-lecie odzyskania Niepodległości sceną cytat z objawień Chrystusa siostry Faustyny Kowalskiej „Polskę szczególnie umiłowałem”. Malec częstuje cukiereczkami figurki dzieci, co złożyły pokłon. Przy wyjściu z Katedry tęga kobieta rozłożyła siaty foliowe i torby, wyciąga rękę, mijam obojętnie.
W szopce ruchomej u Kapucynów ruch jak w dzień targowy. Piękne kolędy w tradycyjnym śpiewie zespołu Mazowsze albo Śląsk w połączeniu z miarowo przesuwającymi się postaciami – podobno około 60 czy 80 – w tym Trzej Królowie i królowie polscy, Kurpie i Józef Piłsudski z proporcem z datami 1918–2018. Za domami Asyżu i Rzymu hen Katedra z domkami Starego Rynku i tabliczką na 600-lecie nadania praw miejskich. Maryja i Józef kołyszą Dziecko w aureoli. A przed kościołem śniadolica dziewczyna kołysze się na klęczkach. Wydruk: jestem biedna, mam trzech braci, zbieram na chleb. Nie mówi po polsku, rosyjsku, angielsku, tylko po francusku, że z Mołdawii. Wrzucę 2 zł?
Ulga!!! Przed Miłosierdziem Bożym nikt z zagranicy ani sprzed granicy nie klęczy z plastikowym kubkiem po serku. Biedacy wytrącają z nastroju świąt ciepłych, rodzinnych, bezpiecznych. Siedzą bez ruchu na mrozie, w pojedynkę, wymuszając odwrócenie wzroku, czając się na moje pieniądze i radosne, świąteczne samopoczucie. Na bocznym ołtarzu podziemia znajduję szopkę, bo jej szukam, tak daleko ukryta za filarami: na blat spływają dwie flagi biało-czerwone, na nich figurka Chrystusa w otoczeniu 4 lampionów - Ewangeliści, wyżej jak w ozdobnym karmniku figurki zwierząt, tych z tradycji... W św. Brunonie szopka nówka z jasnych belek i śnieg z waty, ale Brunon sprzed 1000 lat.
