Przejdź do treści Przejdź do menu
sobota, 15 lutego 2025 napisz DONOS@

Sześć Bohaterek tajnego nauczania z "Ekonomika"

Nauczycielom Tajnego Nauczania w okresie II Wojny Światowej poświęcono tablicę pamiątkową w "Ekonomiku". Skromna, przezroczysta szyba z nazwiskami sześciu Nauczycielek na brązowym tle wisi w holu, od wejścia na wprost. - Panie zasłużyły na wyróżnienie, ponieważ ryzykowały życiem własnym i rodziny, i ludzi najbliższych - mówi z przekonaniem 19-latka Natalia Wnuczyńska, która podczas uroczystości śpiewała "My Way" Franka Sinatry w tłumaczeniu Wojciecha Młynarskiego.

Melodia wprowadza słowami Tłumacza w rzeczywistość dorosłych, gdzie trzeba wybierać między prawdą i szczerością a pochlebstwem, dla zyskania bogactwa i uznania: "Gdy przejdziesz próg, jest tyle dróg, co w świat prowadzą. I znasz sto mądrych rad, co drogę w świat wybierać radzą. I wciąż ktoś mówi ci, że właśnie w tym tkwi sprawy sedno, byś mógł z tysiąca dróg wybrać tę jedną...". Ta szóstka Nauczycielek wybrała drogę życiową, budzącą uznanie uzdolnionej artystycznie młodzieży. - Dużo uczniów nie docenia nauczycieli, uważając, że tylko sprawdzają wiedzę i wystawiają oceny - twierdzi Martyna Truskolaska. 16-latka jest uczennicą "Ekonomika", gdzie w latach 1945-1983 (więc aż 11 lat po przejściu na emeryturę) uczyła Stanisława Sabina Truskolaska (1912-1989). Nie są rodziną, lecz nazwisko Martyna pamięta, więc i Pani Stanisława zyska okruch wieczności. - Była nauczycielem przedmiotów reklamowych, a przez kilka lat uczyła matematyki - wyjaśnia Andrzej Kubrak, bibliotekarz, który w "Ekonomiku" też uczy reklamy i opracował biogramy Nauczycielek. - Każda w okresie pracy zawodowej w Zespole Szkół Ekonomicznych i Ogólnokształcących nr 6 w Łomży była po II wojnie światowej czynną członkinią: Ligi Kobiet oraz Związku Nauczycielstwa Polskiego.

W okresie tajnego nauczania były członkami TON - Tajnej Organizacji Nauczycielskiej. TON była częścią polskiego państwa podziemnego, organizacją w konspiracji, współpracującą od początku okupacji ze Związkiem Walki Zbrojnej i Armią Krajową. Za nielegalne nauczanie groziło pedagogom aresztowanie, represje, obóz koncentracyjny. Konspiratorom postawiono w Warszawie pomnik przed ZNP. W Łomży dwa lata temu odsłonięto tablicę na ścianie budynku przy Sadowej 2. 

"Za trud, za uśmiech, za serce - dziękujemy"
Święto Edukacji Narodowej w "Ekonomiku" miało niecodzienny charakter: wiceprezydent Andrzej Stypułkowski pociągnął za biało-czerwoną wstęgę, którą zawieszono na wysokości tablicy, a około 150-pierwszoklasistów ślubowało później w sali gimnastycznej na sztandar Szkoły, że będą strzec godności ucznia, umacniać dobre imię "Ekonomika", szanować nauczycieli i wychowawców, uczyć się i rozwijać osobowość dla dobra naszej Ojczyzny. Dyrektor Paweł Drożyner mówił uczniom klas pierwszych, że ma nadzieję spotkać za lat 5 absolwentów, przygotowanych do życia dobrych ludzi. Pierwszacy dowiedzieli się, że 14. października 2021 ma związek z tym dniem 1773 r. Na wniosek króla Stanisława Poniatowskiego Sejm Rozbiorowy powołał Komisję  Edukacji Narodowej - KEN, pierwsze ministerstwo oświaty, zarządzające majątkiem skasowanego przez carycę Rosji Katarzynę zakonu jezuitów. Nauczycielom powiedział, że wykonują najpiękniejszy zawód świata. Pedagodzy i goście widzieli na dekoracji napis: "Za trud, za uśmiech, za serce - dziękujemy". Dyrektor Drożyner podał daty 1939-1945, aby przypomnieć pierwszakom lata najstraszliwszego kataklizmu z dziejów ludzkości. Wówczas w tajnym nauczaniu wykazały się odwagę wyróżnione w tablicy Nauczycielki.

Milcząca tablica z sześcioma nazwiskami
W prawym rogu u góry trudne motto bł. ks. Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Prymasa Tysiąclecia: "Warto służyć każdemu człowiekowi i dla każdego się poświęcać". Społeczność szkolna ZSEiO nr 6 w Łomży tablicę poświęciła "z wdzięcznością za służbę i poświęcenie"...
Późniejsza nauczycielka arytmetyki gospodarczej Waleria Jachimowicz (1909-1990) lekcje tajnego nauczania prowadziła w Stryjakach, gm. Jedwabne, od czerwca 1941 do marca 1945. Graficzka Zofia Jankowska (1917-?), zatrudniona była w Szkole od 1948 do 1954 r.; podała w ankiecie personalnej, że od 1941 do 1943 r. prowadziła konspiracyjnie lekcje w Jankowie w gm. Miastkowo. Regina Pacewicz (1905-?) uczyła w "Ekonomiku"od 1947 do 1954 r. historii, polskiego i rosyjskiego, a wpisała w ankiecie, że 3 lata prowadziła tajne nauczanie, zapewne w Szczepankowie m. 1941 a 1945 r. Rozalia Michalina Przybyłowska (1916-2004) uczyła geografii, matematyki, maszynopisania: dla szybkiego równego tempa "na gwizdek" - jej tajna służba w Zarębach trwa od czerwca 1941 do sierpnia 1943. Dała się poznać jako aktywna działaczka PTTK, przewodnik i organizator obozów wędrownych, pracując w Szkole od 1947 do co najmniej 1992. Anna Samojło (1900-?) nauczała stenotypii i niemieckiego, z kilkoma przerwami była dyrektor Szkoły od 1947 do 1962 - tajne nauczanie trwa od września 1939 do września 1941 w Filipowie. Szóstą na tablicy, w kolejności alfabetu, jest Stanisława Truskolaska (1912-1989), nauczycielka od reklamy i matematyki. Służyła w tajnym nauczaniu od 1. września 1942 do 31. sierpnia 1944 na Grochowie w Warszawie. Absolwentka Gimnazjum Konopnickiej w Łomży z 1935 r. zgłosiła się we wrześniu 1939 jako ochotniczka do pracy w Szpitalu Ujazdowskim. 

"Czas szybko mija, a życie jedno jest"
Ku tablicy Milczących w holu niosą się z jasnozielonej sali ślubowania rzewne dźwięki skrzypiec. Melodię z filmu "Polskie drogi" grają: Gabrysia Małachowska i Nikola Powichrowska. Kacper Rojek skoczną piosnką "Amelia" z pianina przypomni o Chopinie. "Czas szybko mija, a życie jedno jest" zaśpiewa Martyna. Po uroczystości obie z Natalią twierdzą zgodnie, że nie chciałyby znaleźć się za sto lat za szybą w podobnej gablotce, jak ta z 6-oma życiorysami bohaterskich Nauczycielek "Ekonomika"...
Łomżyński Oddział ZNP opracował i wydał książkę pt. „Tajne nauczanie na ziemi łomżyńskiej w latach II wojny światowej” (2019). Znalazły się w niej Bohaterki tajnego nauczania z "Ekonomika". Każdą z Nich znał Zygmunt Zdanowicz, były dyrektor LO, którego absolwentem jest Paweł Drożyner. Wykonawcą, Fundatorem tablicy jest Radosław Florczyk z własnej inicjatywy. "Ważne są tylko te dni, których jeszcze nie znamy" - przejmująco śpiewała Natalia Tym i Tamtym...  

Mirosław R. Derewońko

 

Ogłoszenia płatne 4lomza.pl

usługi
Kucie posadzek, tynków. Wywóz gruzu, styropianu, gabarytów, sprzątanie po remontach, piwnic, garaży, posesji. Przeprowadzki.
tel. 797632796
usługi
Wywóz gruzu, styropianu, starych gabarytów, sprzątanie po remontach, kucie posadzek, tynków. Przeprowadzki, transport.
tel. 500590581
praca
Praca dla kobiet w zakładzie produkcji łubianek.
tel. 605545465
Foto:
Foto:
Foto:
mm
cz, 14 października 2021 20:36
Data ostatniej edycji: pt, 15 października 2021 10:06:22

 
 

W celu świadczenia przez nas usług oraz ulepszania i analizy ich, posiłkujemy się usługami i narzędziami innych podmiotów. Realizują one określone przez nas cele, przy czym, w pewnych przypadkach, mogą także przy pomocy danych uzyskanych w naszych Serwisach realizować swoje własne cele i cele ich podmiotów współpracujących.

W szczególności współpracujemy z partnerami w zakresie:
  1. Analityki ruchu na naszych serwisach
  2. Analityki w celach reklamowych i dopasowania treści
  3. Personalizowania reklam
  4. Korzystania z wtyczek społecznościowych

Zgoda oznacza, że n/w podmioty mogą używać Twoich danych osobowych, w postaci udostępnionej przez Ciebie historii przeglądania stron i aplikacji internetowych w celach marketingowych dla dostosowania reklam oraz umieszczenia znaczników internetowych (cookies).

W ustawieniach swojej przeglądarki możesz ograniczyć lub wyłączyć obsługę plików Cookies.

Lista Zaufanych Partnerów

Wyrażam zgodę