Najważniejsze objawy endometriozy, które mogą świadczyć o chorobie
Endometrioza jest chorobą ginekologiczną, której konkretne przyczyny nadal nie zostały poznane. Powoduje nie tylko dokuczliwe, utrudniające (a czasem nawet uniemożliwiające) normalne funkcjonowanie objawy, ale również przekłada się na zwiększenie ryzyka wystąpienia mięśniaków, nowotworów w obrębie miednicy mniejszej czy na trudności z zajściem w ciążę. Jakie są typowe i nietypowe objawy endometriozy? W jaki sposób przebiega diagnostyka choroby?
Endometrioza – co to takiego? Jak przebiega diagnostyka endometriozy?
Endometrioza jest schorzeniem, w przebiegu którego obserwuje się występowanie komórek charakterystycznych dla błony śluzowej wyściełającej macicę (inaczej określanej jako endometrium) w innych obszarach organizmu – najcześciej w okolicy miednicy mniejszej, choć zdarza się, że w rzadkich przypadkach obecność komórek endometrium potwierdza się nawet w obrębie płuc. Tkanka ta, podobnie jak tkanka obecna w macicy, poddaje się zmianom hormonalnym wynikającym z kobiecego cyklu – w związku z czym może krwawić, a oprócz tego powodować silne dolegliwości bólowe, a nawet przyczyniać się do tworzenia blizn, zrostów, torbieli i guzków.
Diagnostyka endometriozy, z uwagi na nie do końca poznaną etiologię choroby, a także na możliwość różnego (często odległego) umiejscowienia patologicznych tkanek w organizmie, jest zazwyczaj złożona. Obejmuje ona oczywiście podstawowe badania ginekologiczne (w tym USG miednicy mniejszej – zarówno przez powłoki brzuszne, jak i przez pochwę i przez odbyt). Oprócz tego wykonuje się badanie palpacyjne (również przez pochwę i odbyt), badanie laparoskopowe (podczas którego, jeśli zachodzi taka potrzeba, pobiera się również tkanki do badania histopatologicznego), a także badania krwi (w tym badanie poziomu markera CA-125 oraz biomarkera BDNF, o których więcej informacji znajduje się tutaj: https://www.alab.pl/badanie/wczesne-wykrycie-endometriozy-test-endomkit).
Endometrioza – objawy podstawowe
Wśród najczęściej zgłaszanych przez pacjentki objawów przy rozwijającej się endometriozie wymienia się przede wszystkim ból w miednicy mniejszej. Występuje on w różnych okolicznościach i w różnym natężeniu (najsilniejszy jest w okolicach krwawienia miesięcznego i podczas samej miesiączki). Może on pojawiać się podczas zbliżeń płciowych (mowa wówczas o tak zwanej dyspareunii) czy w trakcie oddawania stolca i moczu. Niektóre pacjentki zgłaszają ból w dole pleców, a także ból o charakterze rwy kulszowej. Zdarzają się także przypadki bólu przewlekłego – trwającego powyżej 6 miesięcy, z fluktuacją jego natężenia.
Endometrioza – objawy jelitowe i z układu moczowego
W wielu przypadkach, wymienionym powyżej symptomom endometriozy, towarzyszą także objawy ze strony układu pokarmowego oraz moczowego – w różnym natężeniu (mogą być one epizodyczne, pojawiać się tylko w momencie wystąpienia krwawienia miesięcznego, ale również zdarzać się często, podczas całego cyklu). Obejmują między innymi biegunki i zaparcia, uciążliwe wzdęcia, a także obecność krwi w kale. Pacjentki mogą odczuwać ponadto zaburzenia w oddawaniu moczu w postaci parć naglących, częstomoczu, wrażenia parcia na pęcherz i niemożności jego opróżnienia. U niektórych kobiet obserwuje się również domieszkę krwi w moczu.
Należy tutaj dodać, że rzadkim i, wydawać by się mogło, nietypowym objawem endometriozy, są duszności i krwioplucie, co w przebiegu tej choroby wskazuje na umiejscowienie się ognisk endometrialnych obrębie płuc.
Endometrioza – objawy psychiczne
Niestety, w przebiegu endometriozy (zwłaszcza wieloletniej) obserwuje się u pacjentek także objawy psychiczne. Najczęściej występują znaczne wahania nastrojów (co jest powiązane z cyklem miesięcznym i wahaniami hormonów, natomiast dla pacjentek z endometriozą jest to znacznie bardziej uciążliwe, niż dla kobiet zdrowych). Oprócz tego, w wyniku przewlekłego charakteru choroby, a także na skutek życia w przewlekłym bólu, u osoby cierpiącej na endometriozę może rozwinąć się depresja, a także zaburzenia lękowe.
Źródła:
-
Dr n. med. A. Bacz, Endometrioza [w:] Medycyna Praktyczna, 29.03.2017
-
T. Falcone, R. Flyckt, Postępowanie w przypadku endometriozy [w:] Medycyna Praktyczna, 03.09.2020
-
L. C. Giudice, MD, PhD, Endometrioza [w:] Ginekologia po Dyplomie 11/2010
-
I. Wegner-Karwacka, T. Olejniczak, Mięśniaki macicy i endometrioza miednicy mniejszej – rozpoznanie i leczenie [w:] forumginekologii.pl, dostęp: 13.11.2024
-
Prof. dr hab. n. med. E. Barcz, Najczęstsze błędy w diagnostyce i leczeniu endometriozy [w:] Ginekologia po Dyplomie 06/2016
-
M. Kędzia, P. Basta, K. Czajkowski, M. Gogacz, R. Spaczyński, B. Mroczkowska i inni, Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące postępowania w przypadku kobiet z endometriozą z dnia 20.10.2023
-
A. Nowak-Gluck, P. Sieroszewski, M. Szubert, Współczesne leczenie endometriozy – jaką rolę odgrywają gestageny? [w:] Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, tom 8, nr 2 (2023)
tekst płatny
