REZERWAT PRZYRODY
„Obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje, a także siedliska przyrodnicze, siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi”.
Teren Rezerwatu bądź jego części mogą podlegać ochronie ścisłej, ochronie czynnej lub ochronie krajobrazowej jak ma to miejsce w Parku Narodowym. Ochrona ścisła (zachowawcza) polega na pozostawieniu obszaru bez ingerencji człowieka w naturalne procesy tam zachodzące. Ochrona czynna dopuszcza wykonywanie określonych prac gospodarczych w celu zachowania jakiejś wartości, która zniknęłaby w następstwie zachodzących procesów (np. usuwanie drzew i krzewów zacieniających stanowiska cennych gatunków światłolubnych). Ochrona krajobrazowa polega na utrzymaniu gospodarczego użytkowania, ale w sposób uwzględniający potrzeby przedmiotu ochrony. Na obszarach graniczących z Rezerwatem Przyrody może być wyznaczona otulina.
„Uznanie za Rezerwat Przyrody następuje w drodze rozporządzenia Wojewody, które określa jego nazwę, położenie lub przebieg granicy, ewentualną otulinę, cele ochrony oraz rodzaj, typ i podtyp Rezerwatu Przyrody, a także sprawującego nadzór nad rezerwatem.”
Dla Rezerwatu Przyrody sporządza się projekt planu ochrony na 20 lat. Plan ustanawia Wojewoda w drodze rozporządzenia, po uzgodnieniu z Ministrem Środowiska. Gdy nie ma ustalonego planu ochrony, Wojewoda może ustanowić zarządzeniem zadania ochronne dla rezerwatu na 1-5 lat. Projekt zarządzenia opiniuje Minister Środowiska. Wojewoda może wydać decyzję o wykonaniu w Rezerwacie Przyrody określonych prac, nie ujętych w planie ochrony ani w zadaniach ochronnych.
W Polsce jest 1368 Rezerwatów Przyrody (stan na 31.12.03r.) w czym największy udział mają rezerwaty leśne.
W Województwie Podlaskim ustanowionych jest 89 rezerwatów o łącznej powierzchni 22 931 ha. Najmłodszym rezerwatem w woj. podlaskim jest powołany z dniem 9 lipca 2003r. rezerwat „Lasy Naturalne Puszczy Białowieskiej”.
