Tradycja, etos i spuścizna ziemiaństwa
Muzeum Przyrody–Dwór Lutosławskich w Drozdowie rozpoczyna realizację nowego projektu. „Polski ziemianin w służbie narodu i tradycji” dotyczy uniwersalnych wartości polskiego ziemiaństwa, dzięki którym miało ono wielki wpływ na losy kraju oraz rodzimą kulturę. Już w najbliższą niedzielę odbędzie się prelekcja dr. Tomasza Pruszaka „Ziemiański savoir-vivre przy stole”. Kolejne wydarzenia w ramach projektu to sesja naukowa „Polskie ziemiaństwo w służbie narodu – etos i wartości”, spotkania i wykłady. Zaplanowano również wznowienie wciąż poszukiwanej książki o Lutosławskich oraz reprint unikalnego wydawnictwa o Romanie Dmowskim.
Drozdowskie muzeum już od lat, z racji zajmowania dawnej siedziby rodu Lutosławskich, prowadzi ożywioną działalność naukową i popularyzatorską dotyczącą ziemiaństwa. Składają się na nią liczne konferencje naukowe, tematyczne prelekcje czy cykliczne „Spotkania pokoleń w kręgu kultury ziemiańskiej”, których efektem są kolejne publikacje.
Dzięki dofinansowaniu ze środków Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego w ramach Funduszu Patriotycznego drozdowska placówka może kontynuować tę cenną z punktu widzenia lokalnej historii działalność, tworząc coraz pełniejszy obraz polskiego ziemiaństwa, ukazujący jego historyczne i kulturowe tradycje, intelektualny dorobek oraz ogromną rolę odegraną na przestrzeni wieków, co doskonale podkreśla przykład spuścizny rodziny Lutosławskich.
Projekt „Polski ziemianin w służbie narodu i tradycji ” będzie też stanowić przyczynek do zastanowienia się nad pamięcią historyczną i znaczeniem kultury oraz etosu ziemiaństwa dla współczesnych Polaków. Pierwszym wydarzeniem w jego ramach będzie prelekcja dr. Tomasza Pruszaka, historyka sztuki i obyczaju, zatytułowana „Ziemiański savoir-vivre przy stole”, która odbędzie się w najbliższą niedzielę 20 sierpnia o godz. 13:00 (wstęp 5 zł od osoby). Prelegent opublikował trzy książki i kilkadziesiąt artykułów, dotyczących sztuki oraz historii i obyczajowości polskiego ziemiaństwa, a w niedzielę skupi się na temacie zasad zachowania się przy stole oraz sposobów jego nakrycia w domach ziemiańskich w okresie międzywojennym.
Kolejnym dużym wydarzeniem w ramach projektu będzie sesja naukowa „Polskie ziemiaństwo w służbie narodu – etos i wartości”, która odbędzie się w piątek 20 października. Jej celem jest ukazanie historii polskiego ziemiaństwa jako cennego źródła wartości i wzorców patriotycznych oraz próba odpowiedzi na pytanie, na czym polegał etos polskiego ziemiaństwa, co zostanie zrealizowane dzięki referatom na temat wkładu ziemian w odzyskanie niepodległości, ich działalności kulturalnej i dobroczynnej oraz etosu ziemiańskiemu, realizowanemu przez rodzinę Lutosławskich oraz debacie z udziałem historyków „Jakie znaczenie dla współczesności ma historia i etos ziemiaństwa polskiego?”.
Wydarzeniem towarzyszącym sesji będzie otwarcie wystawy malarstwa dr. Macieja Rydla, prezentującej polskie dwory. Zaplanowano również spotkania dotyczące ziemiańskiej obyczajowości, dzięki którym uczestnicy będą mogli poznać chociażby kodeks postępowania, zasady etykiety i styl życia, charakterystyczne dla polskich szeroko pojętych sfer ziemiańsko-arystokratycznych w okresie przedwojennym, również w odniesieniu do współczesności, a do tego elementy ówczesnego stylu bycia i wzorce zachowania, które nie straciły na aktualności do dnia dzisiejszego.
Z kolei w piątek 10 listopada Marcin Schirmer, prezes Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego, wygłosi prelekcję „Polscy ziemianie w obronie ojczyzny podczas wojny z bolszewikami 1919–1921”. Jej celem będzie nie tylko upowszechnienie wiedzy o udziale ziemian w wojnie polsko-bolszewickiej, ale też podkreślenie jego wkładu w odzyskanie przez Polskę niepodległości oraz zaakcentowanie znaczenia w wydarzeniach dla Polski przełomowych, również dzięki prezentacji, niepublikowanego dotąd, materiału ilustracyjnego.
Dzięki realizacji tego projektu i środkom z Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego, przyznanym w ramach Funduszu Patriotycznego, drozdowskie muzeum powiększy nie tylko swoją ofertę działań naukowych, ale również dorobek wydawniczy, publikując dwie kolejne książki, związane z rodziną Lutosławskich. Pierwszą będzie wznowienie wydanej oryginalnie cztery lata temu we współpracy z Fundacją Sztuk i Dialogu i już niedostępnej, z racji rozejścia się całego nakładu, pozycji „Koniec świata Lutosławskich” Danuty i Aleksandra Wroniszewskich. Autorzy w bardzo ciekawy sposób ukazali w niej historię Lutosławskich od momentu ich pojawienia się w Drozdowie pod koniec XVIII wieku aż do lat 90. wieku ubiegłego, kiedy zmarł wybitny kompozytor Witold Lutosławski. Nowe wydanie książki zostanie poszerzone i uzupełnione.
Jeszcze większą perełką będzie reprint wspomnień Marii Niklewiczowej „Pan Roman. Wspomnienia o Romanie Dmowskim”, pozycji niedostępnej w regularnej sprzedaży już od ponad 20 lat, jest to bowiem unikalny dokument i zarazem bardzo wiarygodne źródło, na którym opierali się wszyscy biografowie zmarłego w Drozdowie polityka, podkreślający, że nie ma dokumentu wartościowszego i wierniejszego historycznie. Nad reprintem, podobnie jak nad wydaniem oryginalnym, będzie miał pieczę prof. Tomasz Wituch.
- Realizacja projektu to dla nas ogromna szansa na powiększenie stanu wiedzy na temat roli lokalnego ziemiaństwa i jego ogromnego dorobku w wielu aspektach ówczesnego życia - podkreśla dyrektor muzeum Ewa Sznejder. – Wyzwaniem jest także wypracowanie współczesnej narracji, która dotrze do dzisiejszego odbiorcy, zwłaszcza młodego. Mówimy o etosie warstwy nieobecnej w przestrzeni publicznej od prawie 80 lat, więc warto zadać sobie pytanie, które z wartości świata ziemian pozostają aktualne, a które trzeba przybliżyć, bo zostały przez lata zapomniane.
„Dofinansowano ze środków Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego w ramach Funduszu Patriotycznego”.
tekst płatny
