Historyczny projekt Miejskiej Biblioteki Publicznej
„Gloria victis. Powstanie Styczniowe na ziemi łomżyńskiej” to kolejny projekt, realizowany przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Łomży. Obejmie cykl wydarzeń, między innymi otwarte wykłady popularyzatorskie dotyczące powstania oraz historyczny spacer. Jego adresatami są różne grupy wiekowe z seniorami na czele, a odbywa się dzięki dofinansowaniu ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”. – Realizując to zadanie chcemy popularyzować wiedzę na temat organizacji, przebiegu oraz znaczenia powstania, ze szczególnym uwzględnieniem historii lokalnej, a także utrwalić historię ziemi łomżyńskiej dla obecnych i przyszłych pokoleń – podkreśla dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łomży Teresa Fromelc-Pawelczyk.
„Gloria victis. Powstanie Styczniowe na ziemi łomżyńskiej” to kolejny z cyklu historycznych projektów łomżyńskiej książnicy, mających przybliżać lokalnej społeczności wydarzenia sprzed wieków – odbywające się w Łomży i w jej bezpośrednim sąsiedztwie, mające jednak niezaprzeczalny związek z historią w ogólnopolskim wymiarze, a nierzadko wielki na nią wpływ. Dlatego po licznych projektach, dotyczących choćby wydarzeń z okresu obu wojen światowych czy wojny roku 1920, łomżyńscy bibliotekarze postanowili w roku 160. rocznicy wybuchu najdłużej trwającego niepodległościowego zrywu w epoce porozbiorowej przypomnieć nie tylko jego przebieg, ale również bohaterów, mieszkańców ziemi łomżyńskiej oraz z niej się wywodzących.
– Projekt ma na celu wzmocnienie poczucia wspólnoty poprzez przypomnienie, upowszechnienie wydarzeń, miejsc i postaci związanych z najbardziej dramatycznym polskim powstaniem –podkreśla Elżbieta Ziółkowska. – Łomża i ziemia łomżyńska odegrały ważną rolę w tym zrywie narodowym, ponieważ dochodziło tutaj do licznych i intensywnych walk z oddziałami zaborcy.
Instruktor d/s metodyki bibliotecznej Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łomży przypomina też, że
wychowankowie łomżyńskiego gimnazjum Rafał Krajewski i Józef Toczyski byli członkami powstańczego Rządu Narodowego i najbliższymi współpracownikami dyktatora Romualda Traugutta i wraz z nim 5 sierpnia 1864 roku zostali straceni na stokach Cytadeli Warszawskiej.
Do działań powstańczych włączały się wszystkie grupy społeczne, nie tylko przedstawiciele szlachty, a osoby najbardziej zaangażowane w powstanie na terenie ziemi łomżyńskiej to choćby Artur Awejde, Rafał Błoński i Ludwik Wroński. Pomiędzy zimą 1863 a latem 1864 roku doszło na tych terenach do setek mniejszych i większych starć z wojskami carskimi, gdzie najbardziej pamiętana, również z racji liczby ofiar, jest ta pod Mężeninem, ale były też dalsze, pod Nowogrodem, Sieburczynem, Zbrzeźnicą i Miastkowem. Były też inne wydarzenia, jak na przykład wymordowanie przez kozaków w lipcu 1863 roku 50-osobowej grupy uczniów łomżyńskich szkół, chcących dołączyć do powstańczych oddziałów; pamiętane są również egzekucje powstańców w samej Łomży, na tak zwanej „mokrej łączce”.
Te oraz inne wydarzenia zostaną przypomniane młodzieży, w tym uczniom Liceum Akademickiego oraz osobom dorosłym, również seniorom, podczas czterech wydarzeń. 20 czerwca odbył się historyczny spacer tematyczny śladami działań powstańczych i miejsc pamięci. Poprowadził go historyk Adam Sokołowski, kustosz Muzeum Północno-Mazowieckiego. Uczestnicy spaceru poznali przebieg powstania na ziemi łomżyńskiej, odwiedzili też zabytkowy cmentarz przy ulicy Kopernika, na którym znajdują się groby bohaterów walk narodowowyzwoleńczych oraz złożyli kwiaty i zapalili znicze przy pomniku Bohaterów Powstania przy Szosie Zambrowskiej. Kolejne wydarzenia odbędą się po wakacjach.
* 19 września prof. Uniwersytetu w Białymstoku, dr hab. Anna Kieżuń z Kolegium Literaturoznawstwa-Katedry Współczesności i Tradycji Literackiej, o godzinie 12:00 wygłosi w Hali Kultury wykład „Motyw powstania styczniowego w literaturze”.
* 3 października Tomasz Szymański z Muzeum Przyrody-Dworu Lutosławskich w Drozdowie
będzie mówić w Klubie Seniora MOPS „Senior +” w Łomży na temat „Gdy umilkły strzały... Nastroje społeczne i historyczne reminiscencje po upadku Powstania Styczniowego w kraju i na ziemi łomżyńskiej”.
* 7 listopada w Hali Kultury odbędzie się uroczyste spotkanie podsumowujące projekt, obejmujące, między innymi, koncert pieśni patriotycznych.
– Chcemy wzmocnić wśród uczestników projektu poczucie wspólnoty, poprzez przypomnienie oraz upowszechnienie wydarzeń, miejsc i postaci związanych z najbardziej dramatycznym polskim powstaniem – podsumowuje Elżbieta Ziółkowska. – Założeniem zadania jest przywrócenie pamięci bohaterom tamtych tragicznych wydarzeń i zaakcentowanie roli, jaką odegrała Łomża i ziemia łomżyńska w tym narodowym zrywie. Działania nasze mają na celu identyfikację uczestników projektu z historią swojej małej ojczyzny oraz kształtowanie postaw patriotycznych. Udział we wszystkich wydarzeniach związanych z projektem, przyczyni się do tworzenia więzi narodowej oraz wzmocni poczucie wielopokoleniowej wspólnoty, tak bardzo potrzebnej w tych szczególnych czasach w oparciu o wartości wpisane w polską tradycję państwową i narodową.
Projekt „Gloria victis. Powstanie Styczniowe na ziemi łomżyńskiej” jest realizowany dzięki dofinansowaniu ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”, a więcej informacji na jego temat można znaleźć na stronie Miejskiej Biblioteki Publicznej oraz na jej profilu facebookowym.
tekst płatny
