Kultura kurpiowska tradycyjnie i na jazzowo - ::4lomza.pl:: Regionalny Portal

Tradycyjnie początek koncertom i zabawom dał korowód, niestety coraz mniej liczny. Od dworku na górze do sceny, która w tym roku ustawiona była w skansenie, przy młynie,  przeszło kilkanaście osób.

- Witajta do nas. Witam wszystkich Kurpiów i tych jenacej ubranych – zaczął Marek Olbryś, wicemarszałek województwa podlaskiego. W dużej mierze dzięki Jego staraniom marszałkostwo wzięło pod skrzydła nowogrodzki skansen. Deklarował wspólnie z obecnymi samorządowcami, że będą dbać o Skansen, żeby ta kultura kurpiowska docierała najszerzej do mieszkańców. Lech Szabłowski, starosta łomżyński dodawał, że także należy dbać o spuściznę kurpiowską. Elżbieta Parzych, wójt Gminy Zbójna wyraziła nadzieję, że Nowogród ze skansenem i przeglądem stanie się stolicą kultury w Polsce, „ponieważ kultura kurpiowska jest tak wyrazista, że mamy się czym chwalić, szczycić i czym rozsławiać”. Burmistrz Nowogrodu Grzegorz Palka tradycyjnie zachwalał urok miejsca, w którym „warunki są jedne z najpiękniejszych w kraju”. 

W słonecznej i upalnej pogodzie odbyły się przesłuchania 54 wykonawców biorących udział w konkursie. Goście, którzy przybyli na to wydarzenie, mogli zaopatrzyć się na wielu stoiskach w regionalne produkty czy rękodzieło. Na ciekawych życia kurpiowskiego czekały otwarte chaty i inne obiekty muzealne. Cień jaki dawały drzewa pozwalał lepiej przetrwać upał, a dochodząca ze sceny muzyka koiła duszę. 

Jako pierwsza zaprezentowała się występująca poza konkursem znana, przynajmniej części publiczności, łomżyńska grupa Skiela Kapela. Zespół w ciekawy i inspirujący sposób łączy muzykę kurpiowską z soulem, funky'em, jazzem czy nawet POP-em. Za nowoczesne, atrakcyjne i rytmiczne aranże odpowiada Grzegorz Sekmistrz, pianista, absolwent Wydziału Jazzu i Muzyki Estradowej Uniwersytetu MC Skłodowskiej w Lublinie.

- Inspiruję się kulturą kurpiowską, tą z naszego regionu, stąd aranże nawiązujące do kurpiowszczyzny – wyznaje muzyk. - Otwieramy inne drzwi do kultury kurpiowskiej, do regionalnego dziedzictwa. Chcemy pokazać, że ta muzyka nie jest ograniczona tylko do naszej tradycji.  

Dodaje, że można to zagrać w różnych stylach muzycznych np. soulu, funky, jazzie i tę harmonię zastosował do muzyki kurpiowskiej. 

Wokalistką grupy jest Agnieszka Żemek-Pawczyńska, której ojciec ma duży wkład w zachowanie znacznej części dziedzictwa muzyki kurpiowskiej. Nieodżałowany Marek Żemek nagrywał płyty, kasety, grał w zespołach kurpiowskich, był częścią tej tradycji.

- Słuchając różnych wykonań muzyki kurpiowskiej, pracując w Regionalnym Ośrodku Kultury chciałem zrobić coś w tym kierunku – wyznaje Sekmistrz. - Jest tu nasza legendarna Kapela Kurpiowska, znałem Marka Żemka, Jasia Suchodołę, Antoniego Nasiadko i często z nimi rozmawiałem o tej muzyce. Słuchałem ich wykonań i postanowiłem spróbować – przybliża początki pomysłu nowych aranżacji inspirowanych muzyką kurpiowską. Dodaje, że wiele słuchał nagrań Marka Żemka i to wszystko pchnęło go na nowe tory. 

- Gdy aranżowałem znany i często grany utwór Jadą goście, to nie było takie łatwe. Myślałem, jest zwrotka - refren, zwrotka - refren, taka odpowiedź, i jak to wszystko ująć? Powiem szczerze, nikt tego jeszcze w Polsce nie zrobił, bo zespoły różnie aranżowały np. na jazzowo, a ja chciałem, my chcieliśmy, w pewnym takim ujęciu różne style muzyczne wrzucić przysłowiowo do jednego gara. Coś z tego wyszło i ciesze się, że to się podoba – wyznaje Grzegorz Sekmistrz.

Ta muzyka nie brzmiałaby tak dobrze, gdyby nie pozostali muzycy Adam Mordasiewicz czy Artur Pawelczyk, którzy doskonale rozumieją się muzycznie ze sobą. Wspomniana już Agnieszka Żemek-Pawczyńska, wokalistka, która przez ojca od małego miała kontakt z muzyką kurpiowską mówi, że śpiewa jak lubi, jak czuje. 

- Czasem tylko wtrącam te przyśpiewy kurpiowskie czy ludowe – tłumaczy. Efekt jest doskonały. Brzmi to świeżo, rytmicznie i muzykalnie. 

W nowym podejściu Jarosław Cholewicki, dyrektor Regionalnego Ośrodka Kultury i organizator wydarzenia dostrzega formę przetrwania kulrtury dla młodych pokoleń, ale istotą działalności instytucji, któraą kieruje, jest zachowanie tradycji w formie niezmienionej. 

- Stare utwory kurpiowskie są odtwarzane w sposób archaiczny i są wykonawcy, którzy to robią w szczególności nasi ojcowie, dziadkowie, natomiast młodzi ludzie idą w kierunku nowych aranżacji. Skiela Kapela, która na bazie starych tekstów zrobiła nowoczesną, trochę jazzująca muzykę w różnych rytmach, to dla młodego pokolenia jest momentami strawniejsze – przyznaje doświadczony animator kultury.

- Jak zespół powstawał to mieliśmy obawy przed tym co zamierzaliśmy. Chcieliśmy robić folklor mocno opracowany – wspomina Agnieszka Żemek-Pawczyńska. - Wzięliśmy na warsztat teksty ludowe i poszliśmy w tę stronę. 

Droga muzyczna obrana przez Skiela Kapelę wielu słuchaczom przypada do gustu. 

-  Nie jestem akordeonistą, jestem pianistą. Nie gram na stricte instrumencie ludowym, także muszę podążać w innym kierunku – wyznaje zdolny aranżer. - Myślę, że od tego się zaczęło. Jan Suchodoła lubił muzykę jazzową i grał muzykę kurpiowską. Śp. Janek jest tutaj pionierem bo zaczął grać muzykę kurpiowską na jazzowo. Widzieli w tym coś nowego, coś niedopowiedzianego jeszcze – dodaje Sekmistrz. - Będziemy sięgać nie do tak popularnych utworów, także innych, nie tylko w kurpiowskich. Lipka przecież nie jest utworem kurpiowskim, a znanym i lubianym utworem śpiewanym w całej Polsce – zdradza zamiary. 

Artyści ze Skiela Kapela mają już materiał i chętnie nagraliby płytę. Ograniczają ich fundusze, dlatego szukają sponsora czy kilku, aby takie przedsięwzięcie zrealizować. 

Eugeniusz Nasiadko, który od wielu lat występujący w różnych zespołach kurpiowskich stoi na stanowisku, że „ten folklor powinien być niezmienny”.

- Żeby dla pokoleń pozostał taki jaki on jest, żeby go nie przekręcać, historia to jest historia - niezmienna rzecz – stwierdza. 

Jadwiga Jędrzejczyk z zespołu Kurpiowszczyna z Myszyńca z otwartością podchodzi do „nowego” grania.

- Wpada w ucho i mile się tego słucha – przyznaje – ale nie można tego porównywać z naszym wykonaniem, bo my z reguły mamy wykonanie a cappella. Tu jest przy akompaniamencie, więc to jest całkiem inne granie. Nie można porównywać dwóch wykonań tej samej piosenki – podsumowuje. 

Aby zachować czystość dziedzictwa muzyki kurpiowskiej, każdemu konkursowemu wykonaniu z uwagą i w skupieniu przysłuchuje się jury w składzie: prof. Piotr Dahlig (przewodniczący) -  muzykolog i etnograf, Anna Boryucka – dziennikarka autorka wielu ważnych audycji o kulturze tradycyjnej i Teresa Pardo - folklorysta, specjalista ds. folkloru kurpiowskiego. 

Protokół

XXIX Ogólnopolskich dni Kultury Kurpiowskiej Nowogród 2022

Jury w składzie:

1.dr hab. Piotr Dahlig – przewodniczący, etnomuzykolog, prof. zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego

2.Anna Borucka - Szotkowska – członek jury, muzykolog, dziennikarka Polskiego Radia

4. Teresa Pardo – członek jury, folklorystka, specjalista ds. folkloru kurpiowskiego

postanowiło przyznać następujące nagrody i wyróżnienia:

W kategorii konkursowej wykonywania utworów tradycyjnych:

zespoły śpiewacze– grupa dorosłych

I nagroda

Zespół Regionalny Myszyniec

Kobiecy Zespół Śpiewaczy ze Zbójnej

,,Kurpiowszczyzna Senior”

II nagroda

Męski Zespół Śpiewaczy ze Zbójnej

Kobiecy Zespół Śpiewaczy z Nowogrodu

Zespół ,,Seniorzy Kurpiowszczyzna II”

III nagroda

,,Warmińska Kuźnia”

Zespół Folklorystyczny ,,Kurpiowszczyzna” Grupa Kobiet

Kobiecy Zespół Śpiewaczy z Kuzi

Wyróżnienia:

Zespół ,,Wrzos”

zespoły śpiewacze– grupa dziecięco – młodzieżowa:

I nagroda

II nsgroda

Dziewczęcy Zespół Śpiewaczy z Turośli

,,Poziomecki” z Wykrotu

,,Kurpie Białe” z Golądkowa

Kapele

I nagroda

,,Kapela Grzesia”

,,Kapela Kurpiowska Ryszarda Maniurskiego”

II nagroda

,,Miód na Serce”

III nagroda

Kapela ,,Łysozianie”

Kurpiowska Kapela Rodzinna Bałdygów

Soliści instrumentaliści- grupa dorosłych:

I nagroda

Ryszard Maniurski

Dawid Sutkowski

II nagroda

Paweł Dąbkowski

Mateusz Dziczek

III nagroda

Mariusz Jedwabnik

Soliści instrumentaliści- grupa dzieci i młodzież:

I nagroda

Wiktoria Julia Zielińska – harmonia pedałowa

II nagroda

Diana Stęcel

III nagroda

Natalia Zadroga

Kornelia Bielska

Soliści śpiewacy – grupa dorosłych:

I nagroda

Elżbieta Kasznia

Stanisław Archacki

II nagroda

Eugenia Kuliś

Hanna Ksepka

Henryk Kulesza

III nagroda

Ryszard Borzymowski

Michalina Dąbkowska 

Weronika Zyśk

Soliści śpiewacy – grupa dzieci i młodzież:

I Nagroda 

Amelia Kobus

II nagroda

Gawędziarze – grupa dorosłych:

II nagroda

Władysław Gwaizda

Wyróżnienia

Anna Rybińska

Gawędziarze – grupa dziecięco – młodzieżowa:

I Nagroda

Bartosz Wawrzyniak

II nagroda

Zosia Samełko

III nagroda

Urszula Filipkowska 

Piotr Gołaś

Kinga Sendrowska

Pary tanecvzne

II nagroda

Para Taneczna  Bożena Żywica-Mariusz Jedwabnik

Para Taneczna Mariusz Pliszka – Angelika Więcek

Kategoria w nawiązaniu do folkloru kurpiowskiego:

I nagroda

Agnieszka Zielewicz – lira korbowa

Dziewczęca Grupa Studia Wokalnego ROK.

Kategoria zespoły taneczne – pieśni i tańca

I nagroda

Zespół Pieśni i Tańca ,,Kurpie z Rozóg”

Zespół Folklorystyczny ,,Kurpiowszczyzna” Grupa Taneczna

II nagroda

,,Kurpie Białe” z Dąbrowy

III nagroda 

Regionalny Zespół Ludowy ,,Karniewiacy”