Nie daj się błędom! – część 4
Oto czwarta, ostatnia już część listy najczęściej popełnianych przez podatników błędów w zeznaniach rocznych PIT. Tym razem są to błędy merytoryczne. Lista została sporządzona w oparciu o doświadczenia urzędników, którzy na co dzień te błędy weryfikują.
Ulga remontowa odliczona bez przekroczenia limitu.
Żeby móc skorzystać z tzw. ulgi remontowej trzeba wydać na remont co najmniej 567 zł. Jeśli podatnik nie miał takich wydatków w jednym roku podatkowym to prawo do skorzystania z obniżenia podatku o wydatki poniesione na cele mieszkaniowe uzyskuje w roku, w którym te wydatki przekroczą tą minimalną kwotę. Wysokość poniesionych wydatków (na zakup materiałów i usług oraz wpłatę na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej) należy liczyć (sumując) od początku okresu obowiązywania ulgi remontowej tzn. od 2003 roku. Wcześniejsze odliczenie tej kwoty, zanim przekroczy ona kwotę 567 zł, będzie traktowane jako błąd.
Odliczanie wpłaty, która miała miejsce.
Odliczaniu podlegają wpłaty na rzecz organizacji pożytku publicznego wymienionych w ustawie o pożytku publicznym. Warunkiem odliczenia jest dokonanie wpłat i posiadanie dowodu wpłaty. Jeśli takiego dowodu wpłaty nie mamy lepiej nie odliczajmy.
Składka na ubezpieczenie zdrowotne.
Błąd związany jest z pozycjami 102, 103 PIT-37 oraz pozycjami 170, 171 PIT-36. Większość osób błędnie odlicza 8 proc. składki (faktycznie pobranej lub wpłaconej), podczas gdy z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż odliczenie powinno wynosić 7,75 proc. Wysokość składki podlegającej odliczeniu jest wykazywana przez płatnika (czyli pracodawcę) w rubryce „składki pobrane i podlegające odliczeniu” w PIT-11/8B (może to być rubryka 69 lub 76 w zależności od programu z którego drukowane są u pracodawców PITy-11/8B), natomiast ZUS (lub KRUS) wykazuje jej wysokość w rubryce 33 przekazywanej emerytom lub rencistom w deklaracji PIT-40A/11A. Kwoty wskazane w tych rubrykach stanowią 7,75 proc. dochodu.
Małżonkowie rozliczają się wspólnie nie mając do tego prawa.
Nie jest możliwe wspólne opodatkowanie małżonków, jeżeli chociaż jeden z nich prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną kartą podatkową lub ryczałtem ewidencjonowanym (bez względu na to, czy uzyskała dochody z tej działalności, czy też nie). Dzieje się tak nawet wtedy kiedy zgłoszono zawieszenie działalności.
Podwójne dokonywanie odliczeń wydatków na cele mieszkaniowe.
Zdarzają się podatnicy, którzy dokonują odliczeń wydatków mieszkaniowych wykazywanych w części D formularza PIT/D zarówno od podatku, jak i od dochodu. Część D w formularzu PIT/D służy do obliczenia odliczeń od podatku (!) przysługującego z tytułu poniesienia wydatków mieszkaniowych. Przeniesienie tej kwoty w odpowiednie rubryki formularza PIT-37 jest tylko kwestią staranności. W formularzu PIT/D należy czytać opisy rubryk, znajdujące się po lewej stronie, na tym samym poziomie co miejsce do wpisania kwoty. W opisach rubryk podany jest numer rubryki w formularzu PIT-37 do której należy dane odliczenie wpisać. Staranność powinna wyeliminować pomyłki.
Nieuprawnione odliczenie składki na KRUS.
Zdarza się, że podatnicy składający PIT-36 w pozycjach 133 i 134 odliczają składkę na KRUS, tymczasem odliczeniu od dochodu podlega tylko składka ZUS. Zgodnie bowiem z przepisami „Podstawę obliczenia podatku (...), stanowi dochód (...), po odliczeniu kwot składek określonych w ustawie z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.”
Sumy odliczeń przewyższają obliczony podatek.
Sumy odliczeń od podatku wykazane w załączniku PIT/0 i odliczane w zeznaniu od podatku często przewyższają kwoty obliczonego podatku dochodowego pomniejszonego o składkę na powszechne ubezpieczenie zdrowotne. Przy wypełnianiu deklaracji należy zwracać uwagę na opisy rubryk, które znajdują się obok, na tym samym poziomie. Opis dotyczący rubryk 104 i 105 formularza PIT-37 (w które wpisuje się kwoty odliczeń przeniesione z formularza PIT/0) przypomina, że odliczenia od podatku nie mogą przekraczać kwoty podatku pomniejszonego o składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Zbyt duże odliczenie ulgi remontowej
Zdarza się, że podatnicy odliczają od podatku ulgę remontową w wysokości nieodpowiadającej kwocie 19% poniesionych wydatków (pozycja 85 PIT-D przenoszona do pozycji 107 PIT-37, bądź pozycji 174 PIT-36). Dotyczy to podatników, którzy odliczają wydatki w wysokości faktycznej poniesionej mimo, iż w informacji o odliczeniu wydatków mieszkaniowych (PIT-D) w pozycji 85 wskazane jest, iż kwota przysługującego odliczenia wynosi 19% kwoty wydatków faktycznie poniesionych.
Nieprawidłowo ustalony dochód
Często po sprawdzeniu zeznania okazuje się, że dochód nie odpowiada różnicy miedzy kwotą przychodu, a kosztami uzyskania przychodu (dotyczy najczęściej pozycje 35, 39, 43, 53, 58 PIT-37; pozycje 41, 45, 60, 75, 80 PIT-36). Najczęściej błąd ten popełniają osoby, które w roku podatkowym uzyskały dochody od kilku płatników i nieprawidłowo zsumowały ich wysokość z posiadanych informacji PIT-11/8B.
Nieprawidłowo obliczony podatek dochodowy
Najczęściej dotyczy przypadków błędnego zastosowania obowiązującej skali podatkowej. Błędy takie zdarzają się mimo, iż od kilku lat skala podatkowa nie uległa zmianie. Należy pamiętać o kwocie wolnej od podatku. Błąd związany jest z pozycją 101 PIT-37 oraz pozycja 169 PIT-36.
Problemy z zaliczkami w PIT-36
Tu błędów popełnianych przez podatników jest kilka. Zdarza się błędnie wykazana kwota zaliczek wpłaconych przez podatnika (poz. 186 PIT-36). Powinny być wykazane kwoty faktycznie przez podatnika wpłacone, podczas gdy najczęściej podawane są kwoty niższe. Z kolei w miejscach gdzie należy wpisywać zaliczki naliczone podatnicy wykazują zaliczki zapłacone.
Dość częste jest także błędne sumowanie zaliczek „należnych” i „wpłaconych” na podstawie składanych w trakcie roku deklaracji PIT-5, PIT-5L, PIT-53. Przed naniesieniem do zeznania kwot należnych zaliczek i zaliczek wpłaconych należy przeanalizować np. kopie złożonych do urzędu deklaracji podatkowych, w tym korekt, dowodów wpłat lub przelewów i w oparciu o dokonaną analizę ustalić kwoty w/w zaliczek.
Błędne podawanie limitów ulgi mieszkaniowej z lat poprzednich
Zdarza się, błędne przeniesienie kwot wydatków mieszkaniowych wykazanych w informacji PIT-D za poprzedni rok podatkowy, zarówno tych poniesionych, jak i tych, które nie znalazły pokrycia w podatku za lata ubiegłe (pozostałe do odliczenia w latach następnych). Podatnicy często nie zatrzymują kopii zeznania rocznego z roku poprzedniego i nie wiedzą co mają w te rubryki wpisać. W takiej sytuacji, każdy z takim zapytaniem może się bezpośrednio zwrócić do właściwego miejscowo Urzędu Skarbowego i ustnie lub pisemnie poprosić o podanie takiej kwoty.
Ważne dla emerytów i rencistów
Emeryci i renciście, którzy otrzymali z ZUSu roczne obliczenie podatku PIT-40A i zamierzają złożyć w urzędzie skarbowym dodatkowe roczne zeznanie podatkowe ponieważ np. uzyskali przychody z innych źródeł albo chcą dokonać któregoś z odliczeń, powinni pamiętać, że do zeznań PIT-37 lub PIT-36 powinni wpisać dane o przychodzie, dochodzie i zaliczkach na podatek wzięte z pozycji nr 54, 55, 56 PITu-40A (mała tabelka na samym dole zeznania PIT-40A). Błędem jest przepisywanie danych, zwłaszcza pobranej kwoty zaliczki, z części D formularza PIT-40A.
Radosław Hancewicz
Rzecznik prasowy
Izby Skarbowej w Białymstoku
Żeby móc skorzystać z tzw. ulgi remontowej trzeba wydać na remont co najmniej 567 zł. Jeśli podatnik nie miał takich wydatków w jednym roku podatkowym to prawo do skorzystania z obniżenia podatku o wydatki poniesione na cele mieszkaniowe uzyskuje w roku, w którym te wydatki przekroczą tą minimalną kwotę. Wysokość poniesionych wydatków (na zakup materiałów i usług oraz wpłatę na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej) należy liczyć (sumując) od początku okresu obowiązywania ulgi remontowej tzn. od 2003 roku. Wcześniejsze odliczenie tej kwoty, zanim przekroczy ona kwotę 567 zł, będzie traktowane jako błąd.
Odliczanie wpłaty, która miała miejsce.
Odliczaniu podlegają wpłaty na rzecz organizacji pożytku publicznego wymienionych w ustawie o pożytku publicznym. Warunkiem odliczenia jest dokonanie wpłat i posiadanie dowodu wpłaty. Jeśli takiego dowodu wpłaty nie mamy lepiej nie odliczajmy.
Składka na ubezpieczenie zdrowotne.
Błąd związany jest z pozycjami 102, 103 PIT-37 oraz pozycjami 170, 171 PIT-36. Większość osób błędnie odlicza 8 proc. składki (faktycznie pobranej lub wpłaconej), podczas gdy z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż odliczenie powinno wynosić 7,75 proc. Wysokość składki podlegającej odliczeniu jest wykazywana przez płatnika (czyli pracodawcę) w rubryce „składki pobrane i podlegające odliczeniu” w PIT-11/8B (może to być rubryka 69 lub 76 w zależności od programu z którego drukowane są u pracodawców PITy-11/8B), natomiast ZUS (lub KRUS) wykazuje jej wysokość w rubryce 33 przekazywanej emerytom lub rencistom w deklaracji PIT-40A/11A. Kwoty wskazane w tych rubrykach stanowią 7,75 proc. dochodu.
Małżonkowie rozliczają się wspólnie nie mając do tego prawa.
Nie jest możliwe wspólne opodatkowanie małżonków, jeżeli chociaż jeden z nich prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną kartą podatkową lub ryczałtem ewidencjonowanym (bez względu na to, czy uzyskała dochody z tej działalności, czy też nie). Dzieje się tak nawet wtedy kiedy zgłoszono zawieszenie działalności.
Podwójne dokonywanie odliczeń wydatków na cele mieszkaniowe.
Zdarzają się podatnicy, którzy dokonują odliczeń wydatków mieszkaniowych wykazywanych w części D formularza PIT/D zarówno od podatku, jak i od dochodu. Część D w formularzu PIT/D służy do obliczenia odliczeń od podatku (!) przysługującego z tytułu poniesienia wydatków mieszkaniowych. Przeniesienie tej kwoty w odpowiednie rubryki formularza PIT-37 jest tylko kwestią staranności. W formularzu PIT/D należy czytać opisy rubryk, znajdujące się po lewej stronie, na tym samym poziomie co miejsce do wpisania kwoty. W opisach rubryk podany jest numer rubryki w formularzu PIT-37 do której należy dane odliczenie wpisać. Staranność powinna wyeliminować pomyłki.
Nieuprawnione odliczenie składki na KRUS.
Zdarza się, że podatnicy składający PIT-36 w pozycjach 133 i 134 odliczają składkę na KRUS, tymczasem odliczeniu od dochodu podlega tylko składka ZUS. Zgodnie bowiem z przepisami „Podstawę obliczenia podatku (...), stanowi dochód (...), po odliczeniu kwot składek określonych w ustawie z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.”
Sumy odliczeń przewyższają obliczony podatek.
Sumy odliczeń od podatku wykazane w załączniku PIT/0 i odliczane w zeznaniu od podatku często przewyższają kwoty obliczonego podatku dochodowego pomniejszonego o składkę na powszechne ubezpieczenie zdrowotne. Przy wypełnianiu deklaracji należy zwracać uwagę na opisy rubryk, które znajdują się obok, na tym samym poziomie. Opis dotyczący rubryk 104 i 105 formularza PIT-37 (w które wpisuje się kwoty odliczeń przeniesione z formularza PIT/0) przypomina, że odliczenia od podatku nie mogą przekraczać kwoty podatku pomniejszonego o składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Zbyt duże odliczenie ulgi remontowej
Zdarza się, że podatnicy odliczają od podatku ulgę remontową w wysokości nieodpowiadającej kwocie 19% poniesionych wydatków (pozycja 85 PIT-D przenoszona do pozycji 107 PIT-37, bądź pozycji 174 PIT-36). Dotyczy to podatników, którzy odliczają wydatki w wysokości faktycznej poniesionej mimo, iż w informacji o odliczeniu wydatków mieszkaniowych (PIT-D) w pozycji 85 wskazane jest, iż kwota przysługującego odliczenia wynosi 19% kwoty wydatków faktycznie poniesionych.
Nieprawidłowo ustalony dochód
Często po sprawdzeniu zeznania okazuje się, że dochód nie odpowiada różnicy miedzy kwotą przychodu, a kosztami uzyskania przychodu (dotyczy najczęściej pozycje 35, 39, 43, 53, 58 PIT-37; pozycje 41, 45, 60, 75, 80 PIT-36). Najczęściej błąd ten popełniają osoby, które w roku podatkowym uzyskały dochody od kilku płatników i nieprawidłowo zsumowały ich wysokość z posiadanych informacji PIT-11/8B.
Nieprawidłowo obliczony podatek dochodowy
Najczęściej dotyczy przypadków błędnego zastosowania obowiązującej skali podatkowej. Błędy takie zdarzają się mimo, iż od kilku lat skala podatkowa nie uległa zmianie. Należy pamiętać o kwocie wolnej od podatku. Błąd związany jest z pozycją 101 PIT-37 oraz pozycja 169 PIT-36.
Problemy z zaliczkami w PIT-36
Tu błędów popełnianych przez podatników jest kilka. Zdarza się błędnie wykazana kwota zaliczek wpłaconych przez podatnika (poz. 186 PIT-36). Powinny być wykazane kwoty faktycznie przez podatnika wpłacone, podczas gdy najczęściej podawane są kwoty niższe. Z kolei w miejscach gdzie należy wpisywać zaliczki naliczone podatnicy wykazują zaliczki zapłacone.
Dość częste jest także błędne sumowanie zaliczek „należnych” i „wpłaconych” na podstawie składanych w trakcie roku deklaracji PIT-5, PIT-5L, PIT-53. Przed naniesieniem do zeznania kwot należnych zaliczek i zaliczek wpłaconych należy przeanalizować np. kopie złożonych do urzędu deklaracji podatkowych, w tym korekt, dowodów wpłat lub przelewów i w oparciu o dokonaną analizę ustalić kwoty w/w zaliczek.
Błędne podawanie limitów ulgi mieszkaniowej z lat poprzednich
Zdarza się, błędne przeniesienie kwot wydatków mieszkaniowych wykazanych w informacji PIT-D za poprzedni rok podatkowy, zarówno tych poniesionych, jak i tych, które nie znalazły pokrycia w podatku za lata ubiegłe (pozostałe do odliczenia w latach następnych). Podatnicy często nie zatrzymują kopii zeznania rocznego z roku poprzedniego i nie wiedzą co mają w te rubryki wpisać. W takiej sytuacji, każdy z takim zapytaniem może się bezpośrednio zwrócić do właściwego miejscowo Urzędu Skarbowego i ustnie lub pisemnie poprosić o podanie takiej kwoty.
Ważne dla emerytów i rencistów
Emeryci i renciście, którzy otrzymali z ZUSu roczne obliczenie podatku PIT-40A i zamierzają złożyć w urzędzie skarbowym dodatkowe roczne zeznanie podatkowe ponieważ np. uzyskali przychody z innych źródeł albo chcą dokonać któregoś z odliczeń, powinni pamiętać, że do zeznań PIT-37 lub PIT-36 powinni wpisać dane o przychodzie, dochodzie i zaliczkach na podatek wzięte z pozycji nr 54, 55, 56 PITu-40A (mała tabelka na samym dole zeznania PIT-40A). Błędem jest przepisywanie danych, zwłaszcza pobranej kwoty zaliczki, z części D formularza PIT-40A.
Radosław Hancewicz
Rzecznik prasowy
Izby Skarbowej w Białymstoku
