Wyprzedzić raka - ::4lomza.pl:: Regionalny Portal

Niektóre z nich są w pewnym stopniu dziedziczne, inne atakują bez ostrzeżenia, a są takie,
na które pracujemy latami.

Nie możesz mieć stuprocentowej pewności, że nie zachorujesz na raka. Ale można wcześnie go wykryć i rozpocząć skuteczną walkę. Chorujemy na nowotwory, bo dłużej żyjemy niż nasi przodkowie, otacza nas coraz więcej chemii, różnego rodzaju substancji toksycznych, często źle się odżywiamy i prowadzimy niezdrowy tryb życia. Nowotwory skóry i płuc potrzebują czasu, aby dać o sobie znać. Jeśli 20-latek uwielbia wylegiwać się na słońcu i wielokrotnie poparzył sobie skórę, to po pięćdziesiątce może go dotknąć nowotwór skóry. Podobnie z rakiem płuc.

Kiedy do lekarza
Zawsze, gdy zauważymy zmiany na skórze lub w funkcjonowa¬niu organizmu. Lekarze nazywają to czujnością onkologiczną. Trzeba dokładnie obserwować swoje ciało: oglądać i badać do¬tykiem. Jeśli tego nie będziemy robić systematycznie, możemy przegapić czas, kiedy nowotwór jeszcze się nie rozprzestrzenił i można sobie z nim poradzić. Dlatego każda zmiana w funk¬cjonowaniu lub w wyglądzie naszego ciała powinna zapalać czerwone światełko - muszę iść do lekarza. Lepiej stracić trochę czasu i usłyszeć, że nie ma się czym martwić, niż dowiedzieć się, że jest już za późno na ratunek.

Jakie zmiany powinny nas zaniepokoić:
•    nietypowe krwawienia lub wydzieliny z wszystkich otwo¬rów ciała lub brodawek sutkowych
•    guzki, zgrubienia w sutkach, na skórze, wardze, języku itp.
•    owrzodzenia lub rany, które się nie goją
•    przedłużające się zaburzenia przewodu pokarmowego
•    chrypka i kaszel, które pojawiają się bez wyraźnej przyczy¬ny i długo nie przechodzą

Nowotwory to choroby podstępne. Niektóre rozwijają  się wol¬no, nie dają żadnych objawów, przez co trudno je wykryć. Warto pamiętać, że profilaktyka chorób nowotworowych nie polega tylko na zapobieganiu chorobie (bo to nie zawsze jest możliwe), ale przede wszystkim na wczesnym wykryciu najmniejszych zmian, kiedy leczenie może być bardziej skuteczne.

Po osiemnastce
Młode kobiety powinny nauczyć się samobadania piersi ( raz w miesiącu po zakończeniu miesiączki ) oraz raz w roku odwiedzać ginekologa i robić cytologię, która pozwala rozpoznać stany przedrakowe. Powinny ją także wykonać kobiety, które mają za¬miar rozpocząć życie płciowe. Badanie jest bezbolesne, a - wy¬konywane prywatnie - niedrogie.

Po trzydziestce
Kobiety muszą raz w roku wykonywać cytologię i rutynowe badanie ginekologiczne. Raz w roku należy wykonać USG piersi oraz mammografię, która jest uznawana za najlepsze badanie we wczesnej diagnostyce raka piersi. Dotyczy to zwłaszcza tych pań, których matki, babki lub ciotki chorowały na ten nowotwór. Dobry wynik mammografii nie powinien całkowicie uspokajać. Warto wiedzieć, ze nie wszystkie zmiany nowotworowe są wi¬doczne na prześwietleniu piersi. Dlatego z wynikiem należy się zgłosić do lekarza. Badanie nie jest bolesne, chociaż przy bardzo wrażliwych piersiach można odczuwać pewien dyskomfort.




Po czterdziestce
Kobiety, jeśli nie mają obciążeń genetycznych, raz na rok lub co dwa lata powinny zrobić mammografię i USG  piersi. Pozwala to określić rodzaj zmiany ( np. torbiel, zwłóknienie), które może wystąpić w piersi. Raz w roku trzeba iść do ginekologa i poprosić
0    wykonanie cytologii. Rakowi szyjki macicy można skutecznie zapobiegać, a więc warto się systematycznie badać. Ta grupa wiekowa jest zagrożona rakiem jajników i trzonu macicy. Nie ma badań, które pozwalają diagnozować te choroby w bardzo wczesnych stadiach, Uchronić przed nimi mogą tylko regularne wizyty u ginekologa. Rak jajnika przebiega bezobjawowo i trud¬no go wykryć. Kobietom, które są pod tym względem obciążo¬ne dziedzicznie, zaleca się coroczne badanie USG narządów rod¬nych. Niekiedy, aby uchronić kobietę przed rakiem, w okresie menopauzalnym proponuje się chirurgiczne usunięcie jajników  i hormonalną terapię zastępczą.

Po pięćdziesiątce
Kobiety powinny raz w roku wykonać mammografię i usg pier¬si, badanie ginekologiczne
i cytologię.

Po sześćdziesiątce
Kobiety muszą raz w roku odwiedzić ginekologa, robić cytolo¬gię, mammografię i USG  piersi. Nie wolno zaniedbywać samoba¬dania piersi ( wystarczy raz w miesiącu),

W każdym wieku

Rak skóry

Jest coraz powszechniejszy. Dlatego raz w roku, najlepiej wio¬sną, powinniśmy iść do onkologa
i poprosić o dokładne obejrze¬nie skóry. Jeśli onkolog zasugeruje usunięcie jakichś zmian na skórze, należy zgłosić się na taki zabieg. Nie jest prawdą, że wy¬cięcie zmian na skórze może zaszkodzić. Usunięcie każdej zmia¬ny przedrakowej daje szansę na pełne wyleczenie. Wyjątkiem od reguły są zaawansowane stadia czerniaka lub raka skóry, w których mimo usunięcia, a nie z powodu, szanse na wyleczenie są mniejsze.

Rak jelita grubego
Profilaktyka polega na wykonywaniu (około 50. roku życia) kolonoskopii. Badanie polega na oglądaniu całego jelita grubego. Ten nowotwór we wczesnym stadium, kiedy można go skutecz¬nie wyleczyć nie daje żadnych objawów [ np. krwawienie przy oddawaniu stolca to objawy zaawansowanej choroby]. Badanie trwa kilkanaście minut, ale nie jest przyjemne, bo przez odbyt wprowadza się aparat i wdmuchuje powietrze. Czasem bywa bolesne, gdy są zrosty w jelicie grubym po przebytych opera¬cjach.

Rak płuc
Lista nowotworów  tytoniozależnych jest długa. Wśród nich są: rak wargi, języka, błony śluzowej, policzka, podniebienia, krtani, nagłośni i dopiero płuc. Jedyną skuteczną metodą uchronienie się przed tą chorobą jest nierozpoczynanie palenia. A jeśli ktoś pali, powinien raz w roku robić prześwietlenie płuc, a w wypad¬ku pojawienie się jakichkolwiek zmian w obrębie ust koniecznie iść do onkologa. Najlepiej leczy się rak krtani. Daje o sobie znać pod postacią chrypki i zmiany barwy głosu. Warunkiem wyle¬czenia jest rozpoznanie we wczesnym stadium nowotworu. Je¬śli objawy trwają ponad dwa tygodnie, zalecana jest wizyta u laryngologa lub onkologa.

Anna Jarosz