10 lutego 1940 r.
70. rocznica pierwszej masowej deportacji obywateli polskich w głąb Związku Sowieckiego.
70. lat temu mieszkańcy kresów wschodnich, w tym białostocczyzny i ziemi łomżyńskiej padli ofiarą rozpoczynających się masowych czystek, przeprowadzanych przez okupanta sowieckiego. Dotknęły one całe rodziny, których członkowie czynnie uczestniczyli w tworzeniu niepodległego państwa polskiego. W tym wypadku nie miał znaczenia wiek ani stan zdrowia, dla komunistów i ich zwolenników wszyscy byli wrogami. W nocy z 9 na 10 lutego 1940 r. miała miejsce pierwsza z czterech deportacji, będących konsekwencją paktu Ribbentrop – Mołotow i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 r., które wówczas zajęło ponad połowę terytorium II Rzeczypospolitej.
W ciągu jednej nocy (z 9 na 10 lutego 1940 r.), czyli w tzw. pierwszej wywózce wywieziono z rodzinnych domów, według Instytutu Pamięci Narodowej, około 13 000 mieszkańców dawnej białostocczyzny, a z całych kresów ponad 140 000 Polaków. Wywiezieni zostali skazani na głód i ciężką pracę ponad siły na 6, 10, 15 lat, a niektórzy nigdy nie powrócili do ojczyzny.
W czterech deportacjach w latach 1940-1941, NKWD wywiozło na Sybir ponad 220 000 obywateli polskich (Polaków, Białorusinów, Ukraińców, Żydów).
Główne obchody rocznicowe odbędą się we wrześniu w Białymstoku. Odbędzie się wówczas X Marsz Żywej Pamięci Polskiego Sybiru z udziałem delegacji środowisk sybirackich i uczniów z kraju i zagranicy.
(…)
„Dziesiąty luty będziem pamiętali,
Gdy przyszli Sowieci, myśmy jeszcze spali,
I nasze dzieci na sanie wsadzili,
Na główną stację wszystkich dowozili.
(…)
O, żegnaj, Polsko, żegnaj, chato miła,
O, żegnaj, ziemio, któraś nas karmiła,
Żegnaj, słoneczko i gwiazdy złociste
My odjeżdżamy z tej ziemi ojczystej.
(…)”
opracował: Arkadiusz Bałazy
