Rolnictwo...co dalej
Ostatnie kilkanaście lat, to okres wielkich przemian politycznych, gospodarczych i społecznych. Wspominając obraz polskiej wsi lat z siedemdziesiątych czy osiemdziesiątych, pokuszę się o stwierdzenie, że największa dynamika tych zmian objęła właśnie obszary wiejskie. Niezależnie od tego jak oceniamy zarówno czas przeszły jak i teraźniejszość, powinniśmy zdać sobie sprawę z faktu, że większość zmian, które nastąpiły na tych obszarach, to zmiany nieodwracalne. Dlatego też każdy mieszkaniec wsi czy małego miasteczka, musi odpowiedzieć sobie na pytanie, czy warto iść pod prąd wydarzeń współczesnego świata, czy dostosować się do realiów i układać sobie życie w nowej rzeczywistości ? Jedną z nieuchronnych przemian jakie dokonują się na naszych oczach, jest proces postępującej farmeryzacji wsi. Niska jednostkowa opłacalność produkcji rolnej, rosnące wymagania jakościowe i zmieniające się oczekiwania konsumentów, powodują, że niewielkie, tradycyjne gospodarstwa rolne produkujące wszystkiego po trochu, przynoszą zbyt niski dochód by zapewnić godne życie i zaspokajać rosnące aspiracje jej mieszkańców. Dlatego niezmiernie ważna jest pomoc tym mieszkańcom wsi, którzy nie są, lub w niedługim czasie nie będą mogli utrzymać się z rolnictwa. Osoby tracące podstawy swojego dotychczasowego bytu, powinny uzyskać wsparcie instytucji państwowych, gdyż w interesie zarówno samych zainteresowanych jak i nas wszystkich, powinno być to, by osoby takie jak najdłużej pozostały czynne zawodowo. Można to realizować poprzez edukację, pomoc w zdobywaniu nowych zawodów oraz umiejętności życiowych, wsparcie formalno-prawne, w celu pokonania przeszkód natury biurokratycznej, a także pomoc finansową na zasadach poręczeń kredytowych, pożyczek, zwrotu niektórych kosztów. Pomoc socjalną, należy natomiast przeznaczać wyłącznie dla osób starszych, chorych i skrajnie niezaradnych, które w żaden sposób nie będą mogły skorzystać z aktywnych form wsparcia. Wówczas osoby takie otrzymają godziwą pomoc, a obszar biedy będzie ulegał naturalnemu zmniejszeniu. Jednym ze sposobów pomocy osobom odchodzących z rolnictwa, jest program „Nowe Horyzonty - Doradztwo, szkolenia i pośrednictwo pracy dla osób odchodzących z rolnictwa” . Projekt ten jest finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, a jego głównym celem jest: wyposażenie osób odchodzących z rolnictwa w umiejętności umożliwiające zdobycie nowego zatrudnienia i wykonywania nowego zawodu poza rolnictwem, dzięki systemowi bezpłatnych szkoleń. Szkolenia te mają umożliwić pracę związaną z rozwojem turystyki i agroturystyki oraz samozatrudnienie w sektorze usług dla rolnictwa i turystyki, a także w sektorze usług związanych z modernizacją infrastruktury drogowej i ochrony środowiska. W ramach programu, oprócz szkoleń i kursów dających nowe umiejętności zawodowe, oferowane są: informacja zawodowa, poradnictwo zawodowe z pomocą w przygotowaniu indywidualnych planów działań a także pośrednictwo pracy. Z bezpłatnych szkoleń realizowanych w ramach projektu skorzystać mogą:
• Rolnicy i domownicy oraz inne osoby zatrudnione w rolnictwie chcące podjąć zatrudnienie w sferze pozarolniczej,
• Osoby do 25 roku życia nie zarejestrowane jako bezrobotne,
• Osoby bez stażu pracy poza rolnictwem,
• Osoby długotrwale bezrobotne, pozostające bez pracy powyżej 12 miesięcy • Kobiety, domownicy rolnika rezygnującego z działalności rolniczej.
W ramach Projektu oferowane są następujące bezpłatne szkolenia:
1. Obsługa maszyn drogowych
2. Pracownik recepcji obiektów turystycznych z nauką języka obcego
3. .Robotnik budowlany o specjalnościach: Brukarz, Dekarz, Tynkarz - malarz, Glazurnik - posadzkarz, Monter stolarki budowlanej, Monter instalacji elektrycznych, Monter instalacji sanitarnych;
4. Obsługa wózków widłowych
5. Wyroby rękodzieła ludowego
6. Projektowanie i wykonawstwo terenów zielonych
7. Artystyczne układanie kwiatów - bukieciarstwo
8. Piekarz - ciastkarz
9. Masarz - wędliniarz.
Uczestnictwo w programie jest tak zorganizowane, by osoba szkoląca się nie ponosiła żadnych kosztów z nim związanych. Same szkolenia, poradnictwo zawodowe, informacje o zawodach i rynku pracy, są bezpłatne. Podobnie jak materiały pomocnicze, książki i informatory. Uczestnicy mają zapewniony zwrot kosztów dojazdu na szkolenie, a w ich trakcie bezpłatne obiady, kawę i herbatę.
Uczestnictwo w programie „Nowe Horyzonty - Doradztwo, szkolenia i pośrednictwo pracy dla osób odchodzących z rolnictwa” , żadnemu z uczestników, nie gwarantuje, że szybko zdobędzie nowe umiejętności, a następnie atrakcyjną pracę. To jest plan maksimum, do którego realizacji powinni dążyć organizatorzy szkoleń i samorządy wspierające te działania, a przede wszystkim - sami zainteresowani, młodzi mieszkańcy wsi. Ale do masowego udziału w Nowych Horyzontach (a możemy być pewni, że podobnych programów, w następnych latach będzie jeszcze wiele), powinny skłaniać osoby spełniające warunki uczestnictwa, nie tylko nowe praktyczne umiejętności, które posiądą. Dla wielu, udział w szkoleniach będzie możliwością spotkania nowych, ciekawych ludzi, możliwością wyrwania się ze swojego otoczenia (często ogarniętego apatią i zniechęceniem) i „obycie” w odmiennym środowisku. Może to być także okazja do lepszego poznania samego siebie oraz nieznanych dotąd predyspozycji zawodowych. Dla niektórych, udział w programie może być jedynie sposobem na nudę i okazją do przyjemnego spędzenia czasu, ale każdy, nawet taki motyw, może przynieść owoce i zaskoczyć pozytywnymi efektami uczestniczące w nim osoby. Wspomnijmy na koniec, że uczestnicy dostają zaświadczenia o odbytych szkoleniach, co może być niezwykle cenne w ewentualnej rozmowie z przyszłymi pracodawcami.
Przed wszystkimi, którzy mogą dotrzeć do beneficjentów programu, staje teraz ważne zadanie. Jest nim dotarcie do jak największej liczby rolników oraz ich rodzin i przekonanie do udziału w szkoleniach. Pokazanie tym osobom, że warto świadomie zmieniać swoje życie, zamiast narzekać, tęsknie wspominać stare, „dobre” czasy i biernie oczekiwać na to co przyniesie los.
Niezbędnych informacji o tych szkoleniach udziela Starostwo Powiatowe i pracownicy Centrum Aktywizacji Rozwoju (CAR) w siedzibie tegoż Starostwa, ale warto też (o ile dotąd to nie nastąpiło) by i w urzędach gminnych znalazły się osoby posiadające formularze zgłoszeniowe i mogące pomóc w ich wypełnieniu. T. Głasek
