Prezydent w sprawie Via Baltica
List otwarty Prezydenta Jerzego Brzezińskiego do Ministra Infrastruktury Krzysztofa Opawskiego w sprawie drogi "Via Baltica" Zwracam się do Pana Ministra w sprawie ostatecznego ustalenia przebiegu drogi ekspresowej Via Baltica, prowadzącej do krajów nadbałtyckich oraz o oparcie decyzji w tej sprawie na rzetelnej analizie wszystkich uwarunkowań.
W lipcu bieżącego roku od Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Pana Dariusza Skowrońskiego otrzymałem informację, że Ministerstwo Infrastruktury przystępuje do opracowania strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla I pan-europejskiego korytarza transportowego „Via Baltica”, z uwzględnieniem trzech wariantów przebiegu:
1. Warszawa – Ostrów Mazowiecka – Łomża – Grajewo – Augustów – Budzisko,
2. Warszawa – Ostrołęka – Łomża – Grajewo – Augustów – Budzisko,
3. Warszawa – Choroszcz – Knyszyn - Korycin – Augustów – Budzisko.
Dotychczas nie doszło do ogłoszenia przetargu na opracowanie oceny oddziaływania, natomiast, jak donosi prasa, Pan Jan Kurylczyk,– Pełnomocnik Rządu do Spraw Budowy Dróg Krajowych i Autostrad podczas Konwentu Marszałków Województw, który odbył się w Białymstoku, pod koniec października, poinformował, że decyzja w sprawie przebiegu drogi „Via Baltica” została już podjęta i że nie widzi możliwości innego przebiegu niż wyżej przytoczony wariant trzeci.
Chciałbym nadmienić, że w środowiskach zaangażowanych w tę sprawę podkreśla się, iż decyzja podjęta bez sporządzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko i bez uwzględnienia zasad ochrony środowiska, obowiązujących w Unii Europejskiej, najprawdopodobniej pozbawi Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad możliwości uzyskania dofinansowania kosztów budowy ze środków funduszy akcesyjnych, co z jednej strony byłoby niepowetowaną stratą, a z drugiej strony odsunęłoby budowę drogi na dalszą przyszłość.
Wielokrotnie przytaczałem argumenty przemawiające za przyjęciem pierwszego wariantu trasy, ale pozwolę sobie pokrótce przypomnieć te najważniejsze:
* Nie kwestionuję potrzeby budowy drogi ekspresowej po trasie drogi Nr 8, do Białegostoku. Jest to droga prowadząca ruch na Białoruś i łącząca Białystok z Warszawą. Jednak, droga ta z racji uwarunkowań geograficznych (znaczne wydłużenie trasy) nie prowadzi ruchu do krajów nadbałtyckich. Ruch ten odbywa się na drodze Nr 61.
* W sprawie weryfikacji planów dotyczących przebiegu drogi Via Baltica występowały w roku 2001 prawie wszystkie samorządy powiatów i gmin północno – zachodniej części województwa podlaskiego. W dniu 2 listopada b.r. odbyło się spotkanie samorządowców z województwa warmińsko – mazurskiego, zorganizowane przez Senatora Wiesława Pietrzaka. Zebrani postanowili zwrócić się do Rządu RP o przyjęcie „łomżyńskiego” wariantu trasy, jako, że wpłynie to korzystnie na rozwój najatrakcyjniejszych turystycznie rejonów kraju.
* Droga Nr 61, przebiegająca przez Łomżę jest (obok drogi nr 8 – na odcinku od granicy województwa do Białegostoku) najbardziej obciążoną ruchem drogą w regionie. Trzeba tu wziąć pod uwagę, że w czasie generalnego pomiaru ruchu w roku 2000 wykonywaliśmy remont mostu na rzece Narew i przez dwa i pół miesiąca ruch ciężarowy i część ruchu osobowego odbywała się objazdem, m.in. po drodze Nr 8. Wyniki pomiarów są więc obciążone błędem. Podobnym błędem mogą być obciążone wyniki pomiaru planowanego na rok przyszły, gdyż nadal będą obowiązywały ograniczenia w ruchu na drodze Nr 61, związane z jej remontem.
* Z kolei pomiar ruchu na drodze Nr 61, wykonany w czerwcu 2002 roku, na wylocie z Łomży wykazał, że natężenie ruchu jest tu ponad dwukrotnie większe niż na drodze Nr 8 i wynosi ponad 19 000 pojazdów rzeczywistych na dobę. Według naszej oceny wynika to z tego, że odległość, jaką musi pokonać kierowca drogą Nr 61 jest o około 28 km mniejsza niż w przypadku drogi Nr 8. Dodatkowo kierowcy skracają odległość, korzystając z drogi Nr 677 – Ostrów Mazowiecka – Łomża. Jest to na tyle istotne skrócenie drogi, że trudno przekonać kierowcę, zmierzającego z Warszawy w kierunku Suwałk, do jazdy drogą Nr 8, przez Białystok.
* Po zmodernizowaniu drogi Nr 61 zostanie zniesiony na niej zakaz ruchu pojazdów ciężarowych o d.m.c. powyżej 15 ton, co spowoduje powrót tych pojazdów na ulice Łomży. GDDKiA wciąż opóźnia prace przygotowawcze do projektowania obwodnicy Łomży, skazując miasto na wszelkie uciążliwości związane z intensywnym ruchem tranzytowym, odbywającym się przez centrum miasta.
* Podstawowym źródłem finansowania inwestycji drogowych w najbliższych latach będą fundusze strukturalne Unii Europejskiej. Warunkiem otrzymania środków finansowych z tego źródła jest przestrzeganie norm ustalonych w Dyrektywach UE, w tym przede wszystkim, dotyczących środowiska naturalnego. Ostatnio obszary chronione, przez który miałby przebiegać wariant „białostocki” trasy zostały wpisany do sieci obszarów chronionych „Natura 2000”. Obok ustaleń konwencji w Ramsaar, sprostanie zasadom ochrony tych terenów, przy realizacji wariantu „białostockiego”, jeśli w ogóle możliwe, to będzie najtrudniejsze i najbardziej kosztowne.
* Dotychczas nie sporządzono rzetelnej analizy makroekonomicznej (studium wykonalności) dla obu wariantów przebiegu drogi Via Baltica. Przedstawiano, że wariant „białostocki” jest nieznacznie tańszy jednak ten rachunek nigdy nie uwzględniał kosztów spełnienia nowych wymogów ochrony środowiska. Ponadto, nie można pominąć kosztów eksploatacji dłuższej trasy i kosztów, jakie poniosą korzystający z drogi. Dodatkowe obciążenie dla środowiska, m.in. spalinami i hałasem nie jest możliwe do wyszacowania.
Biorąc pod uwagę powyżej przedstawione argumenty, w imieniu mieszkańców Łomży, zwracam się do Pana Ministra o jak najszybsze przystąpienie do prac nad opracowaniem oceny oddziaływania na środowisko dla I pan-europejskiego korytarza transportowego „Via Baltica”, uwzględniającej uwarunkowania środowiskowe, ekonomiczne i demograficzne.
Łomża 04.11.2004r
Z poważaniem
Jerzy Brzeziński
Prezydent Miasta Łomży
1. Warszawa – Ostrów Mazowiecka – Łomża – Grajewo – Augustów – Budzisko,
2. Warszawa – Ostrołęka – Łomża – Grajewo – Augustów – Budzisko,
3. Warszawa – Choroszcz – Knyszyn - Korycin – Augustów – Budzisko.
Dotychczas nie doszło do ogłoszenia przetargu na opracowanie oceny oddziaływania, natomiast, jak donosi prasa, Pan Jan Kurylczyk,– Pełnomocnik Rządu do Spraw Budowy Dróg Krajowych i Autostrad podczas Konwentu Marszałków Województw, który odbył się w Białymstoku, pod koniec października, poinformował, że decyzja w sprawie przebiegu drogi „Via Baltica” została już podjęta i że nie widzi możliwości innego przebiegu niż wyżej przytoczony wariant trzeci.
Chciałbym nadmienić, że w środowiskach zaangażowanych w tę sprawę podkreśla się, iż decyzja podjęta bez sporządzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko i bez uwzględnienia zasad ochrony środowiska, obowiązujących w Unii Europejskiej, najprawdopodobniej pozbawi Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad możliwości uzyskania dofinansowania kosztów budowy ze środków funduszy akcesyjnych, co z jednej strony byłoby niepowetowaną stratą, a z drugiej strony odsunęłoby budowę drogi na dalszą przyszłość.
Wielokrotnie przytaczałem argumenty przemawiające za przyjęciem pierwszego wariantu trasy, ale pozwolę sobie pokrótce przypomnieć te najważniejsze:
* Nie kwestionuję potrzeby budowy drogi ekspresowej po trasie drogi Nr 8, do Białegostoku. Jest to droga prowadząca ruch na Białoruś i łącząca Białystok z Warszawą. Jednak, droga ta z racji uwarunkowań geograficznych (znaczne wydłużenie trasy) nie prowadzi ruchu do krajów nadbałtyckich. Ruch ten odbywa się na drodze Nr 61.
* W sprawie weryfikacji planów dotyczących przebiegu drogi Via Baltica występowały w roku 2001 prawie wszystkie samorządy powiatów i gmin północno – zachodniej części województwa podlaskiego. W dniu 2 listopada b.r. odbyło się spotkanie samorządowców z województwa warmińsko – mazurskiego, zorganizowane przez Senatora Wiesława Pietrzaka. Zebrani postanowili zwrócić się do Rządu RP o przyjęcie „łomżyńskiego” wariantu trasy, jako, że wpłynie to korzystnie na rozwój najatrakcyjniejszych turystycznie rejonów kraju.
* Droga Nr 61, przebiegająca przez Łomżę jest (obok drogi nr 8 – na odcinku od granicy województwa do Białegostoku) najbardziej obciążoną ruchem drogą w regionie. Trzeba tu wziąć pod uwagę, że w czasie generalnego pomiaru ruchu w roku 2000 wykonywaliśmy remont mostu na rzece Narew i przez dwa i pół miesiąca ruch ciężarowy i część ruchu osobowego odbywała się objazdem, m.in. po drodze Nr 8. Wyniki pomiarów są więc obciążone błędem. Podobnym błędem mogą być obciążone wyniki pomiaru planowanego na rok przyszły, gdyż nadal będą obowiązywały ograniczenia w ruchu na drodze Nr 61, związane z jej remontem.
* Z kolei pomiar ruchu na drodze Nr 61, wykonany w czerwcu 2002 roku, na wylocie z Łomży wykazał, że natężenie ruchu jest tu ponad dwukrotnie większe niż na drodze Nr 8 i wynosi ponad 19 000 pojazdów rzeczywistych na dobę. Według naszej oceny wynika to z tego, że odległość, jaką musi pokonać kierowca drogą Nr 61 jest o około 28 km mniejsza niż w przypadku drogi Nr 8. Dodatkowo kierowcy skracają odległość, korzystając z drogi Nr 677 – Ostrów Mazowiecka – Łomża. Jest to na tyle istotne skrócenie drogi, że trudno przekonać kierowcę, zmierzającego z Warszawy w kierunku Suwałk, do jazdy drogą Nr 8, przez Białystok.
* Po zmodernizowaniu drogi Nr 61 zostanie zniesiony na niej zakaz ruchu pojazdów ciężarowych o d.m.c. powyżej 15 ton, co spowoduje powrót tych pojazdów na ulice Łomży. GDDKiA wciąż opóźnia prace przygotowawcze do projektowania obwodnicy Łomży, skazując miasto na wszelkie uciążliwości związane z intensywnym ruchem tranzytowym, odbywającym się przez centrum miasta.
* Podstawowym źródłem finansowania inwestycji drogowych w najbliższych latach będą fundusze strukturalne Unii Europejskiej. Warunkiem otrzymania środków finansowych z tego źródła jest przestrzeganie norm ustalonych w Dyrektywach UE, w tym przede wszystkim, dotyczących środowiska naturalnego. Ostatnio obszary chronione, przez który miałby przebiegać wariant „białostocki” trasy zostały wpisany do sieci obszarów chronionych „Natura 2000”. Obok ustaleń konwencji w Ramsaar, sprostanie zasadom ochrony tych terenów, przy realizacji wariantu „białostockiego”, jeśli w ogóle możliwe, to będzie najtrudniejsze i najbardziej kosztowne.
* Dotychczas nie sporządzono rzetelnej analizy makroekonomicznej (studium wykonalności) dla obu wariantów przebiegu drogi Via Baltica. Przedstawiano, że wariant „białostocki” jest nieznacznie tańszy jednak ten rachunek nigdy nie uwzględniał kosztów spełnienia nowych wymogów ochrony środowiska. Ponadto, nie można pominąć kosztów eksploatacji dłuższej trasy i kosztów, jakie poniosą korzystający z drogi. Dodatkowe obciążenie dla środowiska, m.in. spalinami i hałasem nie jest możliwe do wyszacowania.
Biorąc pod uwagę powyżej przedstawione argumenty, w imieniu mieszkańców Łomży, zwracam się do Pana Ministra o jak najszybsze przystąpienie do prac nad opracowaniem oceny oddziaływania na środowisko dla I pan-europejskiego korytarza transportowego „Via Baltica”, uwzględniającej uwarunkowania środowiskowe, ekonomiczne i demograficzne.
Łomża 04.11.2004r
Z poważaniem
Jerzy Brzeziński
Prezydent Miasta Łomży
