Rezerwat "Kanistan"
Utworzony w 1984 roku. Zajmuje powierzchnię 136,59 ha. Obejmuje fragment kompleksu leśnego położonego w odległości 5 km na północny-zachód od wsi Zbójna. Las należy do Obrębu i Nadleśnictwa Nowogród. Jest to największy i jeden z najlepiej zachowanych na terenie Puszczy Kurpiowskiej bagienny las olszowy o dużej wartości przyrodniczej.
Przeważającą część rezerwatu zajmuje zespół olsu o charakterystycznej, kępiastej strukturze. Odznacza się on drzewostanem olszowym z domieszką brzozy omszonej, a w dolnej warstwie również świerka. Niekiedy przewagę w drzewostanie uzyskuje brzoza omszona. W warstwie krzewów głównym gatunkiem jest kruszyna. Niewielką domieszkę stanowią podszytowe świerki oraz jarzębina. W warstwie ziół pokrywającej 60-80% powierzchni, głównymi gatunkami są: turzyca błotna, turzyca pęcherzykowata, psianka słodkogórz, narecznica błotna, kosaciec żółty, wietlica samicza, turzyca długowłosa i inne.
Ols w rezerwacie "Kanistan" wykazuje charakterystyczną strefowość. W części centralnej występuje wariant z turzycą błotną, od strony otwartych bezleśnych torfowisk niskich występuje wariant z turzycą pęcherzykowatą, a od strony gruntów mineralnych - wariant z sitowiem leśnym. Jest to rzadki przypadek występowania na jednym terenie olsu o tak szerokiej skali zróżnicowania. Przy czym wszystkie trzy warianty olsu mają charakter zupełnie naturalny, wynikający ze specyfiki typowo olsowego siedliska, a nie z oddziaływań antropogenicznych. Fakt ten bardzo podnosi przyrodniczą wartość tego obiektu.
Ols od strony gruntów mineralnych otacza niezbyt szeroka strefa lasu łęgowego o charakterze łęgu jesionowo-olszowego. W postaci bardziej typowej występuje on od strony gruntów mineralnych. Zaznacza się przy tym wyraźnie rozszerzanie się zasięgu łęgu jesionowo-olszowego kosztem olsu, co jest wyrazem obniżania się poziomu wód gruntowych na terenie całego rezerwatu. Jest to obniżenie niewielkie, które zaznaczyło się tylko na obrzeżach olsu nie powodując jeszcze zmian w jego centrum. Stanowi to jednak wyraźny dowód niekorzystnych zmian stosunk6w wodnych zachodzących na terenie rezerwatu, kt6re w przypadku dalszego utrzymania się mogą spowodować zanik olsu będącego głównym przedmiotem ochrony rezerwatu i zarazem już ostatniego na terenie Puszczy Kurpiowskiej tego typu przyrodniczego obiektu.
Od strony południowej rezerwatu występuje na powierzchni kilku arów trzcinnikowo-świerkowy bór mieszany świeży. Zespół ten o borealnym charakterze występuje tu na zachodniej granicy swego zasięgu. Odznacza się on dorodnym drzewostanem złożonym ze świerka i sosny i dość bogatym runem z udziałem gatunk6w ciepłolubnych i kilku rzadkich, jak dzwonek brzoskwiniolistny, strzęplica polska i turówka leśna.
Od strony północnej występują wąskim pasem zbiorowiska leśne reprezentujące bór sosnowy czernicowy i bór mieszany wilgotny. Są one wykształcone tu bardzo fragmentarycznie i mają silnie przerzedzone drzewostany.
W południowej i wschodniej części rezerwatu występują niskotorfowiskowe zbiorowiska turzycowe. Dość dużą powierzchnię zajmuje tu zespół turzycy pęcherzykowatej. Obok turzycy pęcherzykowatej rośnie tu szereg gatunków bagiennych. W pododdziale 215c i częściowo w 215g występuje zespół turzycy sztywnej. Oba zespoły, zarówno turzycy pęcherzykowatej jak i turzycy sztywnej, zajmują miejsca silnie podtopione. Również ich występowanie warunkuje wysoki poziom wody gruntowej.
W południowej i południowo-zachodniej części rezerwatu występuje dość bogata florystycznie kwaśna łąka wykształcająca się na wilgotnych glebach glejowych. Zawiera ona w swoim składzie między innymi storczyki: szerokolistny i krwisty oraz rzadką paproć cienkozarodniową nasięźrzał pospolity.
Rezerwat "Kanistan" obejmuje więc trzy zespoły leśne dobrze wykształcone i dwa na obrzeżach wykształcone fragmentarycznie oraz dwa nieleśne zespoły niskotorfowiskowe i jeden zespół kwaśnej łąki. Szata roślinna jest więc bogata i zróżnicowana.
Jest więc to obiekt o dużej wartości przyrodniczej i zarazem jedyny tego typu na terenie Puszczy Kurpiowskiej.
Ols w rezerwacie "Kanistan" wykazuje charakterystyczną strefowość. W części centralnej występuje wariant z turzycą błotną, od strony otwartych bezleśnych torfowisk niskich występuje wariant z turzycą pęcherzykowatą, a od strony gruntów mineralnych - wariant z sitowiem leśnym. Jest to rzadki przypadek występowania na jednym terenie olsu o tak szerokiej skali zróżnicowania. Przy czym wszystkie trzy warianty olsu mają charakter zupełnie naturalny, wynikający ze specyfiki typowo olsowego siedliska, a nie z oddziaływań antropogenicznych. Fakt ten bardzo podnosi przyrodniczą wartość tego obiektu.
Ols od strony gruntów mineralnych otacza niezbyt szeroka strefa lasu łęgowego o charakterze łęgu jesionowo-olszowego. W postaci bardziej typowej występuje on od strony gruntów mineralnych. Zaznacza się przy tym wyraźnie rozszerzanie się zasięgu łęgu jesionowo-olszowego kosztem olsu, co jest wyrazem obniżania się poziomu wód gruntowych na terenie całego rezerwatu. Jest to obniżenie niewielkie, które zaznaczyło się tylko na obrzeżach olsu nie powodując jeszcze zmian w jego centrum. Stanowi to jednak wyraźny dowód niekorzystnych zmian stosunk6w wodnych zachodzących na terenie rezerwatu, kt6re w przypadku dalszego utrzymania się mogą spowodować zanik olsu będącego głównym przedmiotem ochrony rezerwatu i zarazem już ostatniego na terenie Puszczy Kurpiowskiej tego typu przyrodniczego obiektu.
Od strony południowej rezerwatu występuje na powierzchni kilku arów trzcinnikowo-świerkowy bór mieszany świeży. Zespół ten o borealnym charakterze występuje tu na zachodniej granicy swego zasięgu. Odznacza się on dorodnym drzewostanem złożonym ze świerka i sosny i dość bogatym runem z udziałem gatunk6w ciepłolubnych i kilku rzadkich, jak dzwonek brzoskwiniolistny, strzęplica polska i turówka leśna.
Od strony północnej występują wąskim pasem zbiorowiska leśne reprezentujące bór sosnowy czernicowy i bór mieszany wilgotny. Są one wykształcone tu bardzo fragmentarycznie i mają silnie przerzedzone drzewostany.
W południowej i wschodniej części rezerwatu występują niskotorfowiskowe zbiorowiska turzycowe. Dość dużą powierzchnię zajmuje tu zespół turzycy pęcherzykowatej. Obok turzycy pęcherzykowatej rośnie tu szereg gatunków bagiennych. W pododdziale 215c i częściowo w 215g występuje zespół turzycy sztywnej. Oba zespoły, zarówno turzycy pęcherzykowatej jak i turzycy sztywnej, zajmują miejsca silnie podtopione. Również ich występowanie warunkuje wysoki poziom wody gruntowej.
W południowej i południowo-zachodniej części rezerwatu występuje dość bogata florystycznie kwaśna łąka wykształcająca się na wilgotnych glebach glejowych. Zawiera ona w swoim składzie między innymi storczyki: szerokolistny i krwisty oraz rzadką paproć cienkozarodniową nasięźrzał pospolity.
Rezerwat "Kanistan" obejmuje więc trzy zespoły leśne dobrze wykształcone i dwa na obrzeżach wykształcone fragmentarycznie oraz dwa nieleśne zespoły niskotorfowiskowe i jeden zespół kwaśnej łąki. Szata roślinna jest więc bogata i zróżnicowana.
Jest więc to obiekt o dużej wartości przyrodniczej i zarazem jedyny tego typu na terenie Puszczy Kurpiowskiej.
