„Śladami bohaterów” do Belgii, Holandii i Niemiec
50 uczniów i nauczycieli z 13 szkół ponadgimnazjalnych województwa podlaskiego wzięło udział w zorganizowanym przez Instytut Pamięci Narodowej wyjeździe do Belgii, Holandii i Niemiec. Uczniowie odwiedzili miejsca w których w 1944 roku walczyli żołnierze 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka i komandosi 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej gen. Stanisława Sosabowskiego. - Żołnierz polski walczy o wolność wszystkich narodów, ale umiera tylko dla Polski – mówi gen. Maczek przypomina Elżbieta Wiśniewska, nauczycielka z Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących nr 4 w Łomży, która wraz z dwiema uczennicami szkoły podążała szlakiem bojowym polskich żołnierzy.
- Podążając śladami gen. Stanisława Maczka odwiedziliśmy groby żołnierzy polskich 1 Dywizji Pancernej na cmentarzu żołnierzy z I i II wojny światowej Tielt w Belgii oraz holenderską Bredę. Miasto to zostało wyzwolone 29 października 1944 roku przez dywizję gen Maczka, który zgodnie ze swoim życzeniem, spoczywa w Bredzie wraz z żołnierzami poległymi przy jej wyzwalaniu na tamtejszym polskim cmentarzu wojskowym – relacjonuje Elżbieta Wiśniewska. - Uczniowie byli też w Oberlangen w Niemczech pod tablica upamiętniającą niemiecki obóz koncentracyjny wyzwolony w 1945 roku przez dywizję gen. Maczka, w którym więziono ponad 1728 uczestniczek powstania warszawskiego.
Niezwykłym przeżyciem była msza św. na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym w Bredzie, z udziałem przedstawicielek miejscowej Polonii. Była wśród nich łomżanka - Bożena Rijnbout-Sawicka, założycielka Fundacji Serce Polski, opiekującej się polskimi weteranami.
Najwięcej wzruszeń dostarczyło jednak spotkanie w polskiej szkole w Bredzie z uczestnikami walk z 1944 roku - z Holendrem Tomem Peterem oraz Polakiem Romanem Figiel, 90- letnim żołnierzem dywizji gen. Stanisława Maczka. Była to niezwykła lekcja pamięci oparta na wspomnieniach obu weteranów, stanowiąca pomost między przeszłością a teraźniejszością.
Ślady gen. Stanisława Sosabowskiego uczestnicy wyjazdu odnaleźli w holenderskim Driel i Arnhem. Wystawa „Polacy z Driel”, pomnik Surge Polonia, ku czci polskich spadochroniarzy na Placu Polskim i monument gen. Sosabowskiego w Driel, uświadomiły im wdzięczność i pamięć żywioną przez mieszkańców tej miejscowości do 1. Polskiej Samodzielnej Brygady Spadochronowej walczącej tam we wrześniu 1944 r. podczas operacji „Market Garden” - mówi Elżbieta Wiśniewska.
Szukając śladów polskich bohaterów, uczestnicy wyjazdu odwiedzili Miejsce Pamięci i Muzeum Sachsenhausen. W tym niemieckim obozie koncentracyjny, w którym hitlerowcy zamordowali ok. 200 tys. ludzi z całej Europy, zginął m.in. gen. Stefan „Grot” Rowecki. Uczniowie widzieli Jego celę oraz wystawę poświęconą Jego pamięci, a zapalając znicze pod pomnikiem generała, oddali cześć zamordowanemu bestialsko przez hitlerowców pierwszemu komendantowi Armii Krajowej.
Trasa podróży wiodła także przez Akwizgran (niem. Aachen) - miasto na granicy Niemiec, Belgii i Holandii, będące kolebką współczesnej Europy. Tu uczestnicy wyjazdu zwiedzili Aachener Dom, ze słynną kaplicą pałacową Karola Wielkiego - pierwszą katedrę w Europie Północnej, wpisaną na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
- Uczestnictwo uczennic ZSTiO Nr 4 w Projekcie Edukacyjnym „Śladami Bohaterów” jest ważną dla nich lekcją historii i patriotyzmu – podkreśla Elżbieta Wiśniewska. - Podróż do miejsc bitew czy miejscowości, w których spoczywają szczątki Polaków walczący w Europie, pozwala młodzieży lepiej zrozumieć tragizm wojennych i powojennych losów żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na zachodzie. Pozwala też utrwalić i pielęgnować pamięć o wydarzeniach i polskich bohaterach II wojny światowej, która nie powinna zginąć ze świadomości młodego pokolenia.
Zorganizowany przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku, w ramach realizacji Projektu Edukacyjnego „Śladami Bohaterów”, wyjazd odbył się w dniach 12 – 16 września 2016 roku. Udział uczennic z łomżyńskiej szkoły był możliwy dzięki dofinansowaniu ze środków Miasta Łomża oraz PHP „AGRO-ROLNIK” Sp. z.o.o. w Śniadowie.