Ministerstwo Edukacji Narodowej o zerówkach dla 6-latków... w Łomży
Rodzice sześciolatków stoją przed wyborem, czy zadeklarować uczęszczanie swego dziecka nadal do przedszkola, gdzie będzie miało obowiązkowe wychowanie przygotowawcze przed podjęciem nauki w szkole podstawowej za rok, czy zapisać dziecko od razu do klasy pierwszej w podstawówce. W Łomży prezydent mówił, że zamierza tworzyć zerówki tylko w podstawówkach, co nie idzie w parze z oczekiwaniem i prawem rodziców do wyboru miejsca kształcenia dziecka. Poprosiliśmy Ministerstwo Edukacji Narodowej o odpowiedzi na serię pytań dotyczących 6-latków także w Łomży.
1. Czy rodzic ma prawo - zgodnie z nowelizacją ustawy o systemie oświaty - wyboru zerówki w przedszkolu lub podstawówce?
MEN: Wychowanie przedszkolne jest realizowane w przedszkolach oraz w innych formach wychowania przedszkolnego. Do dnia 31 sierpnia 2019 r. wychowanie przedszkolne jest realizowane także w oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych.
W przepisach prawa oświatowego brak jest pojęcia zerówka. Jest to potoczne określenie oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej.
Wybór miejsca realizacji wychowania przedszkolnego dla dziecka 6-letniego należy do rodzica.
2. Czy samorząd może powołać zerówki od września 2016 tylko w szkołach, czyli nie powołać żadnej w przedszkolu? Jak to się ma do prawa wyboru rodziców, o którm mowa w pkt. 1.?
MEN: Przekazując gminom, z dniem 1 stycznia 1992 r., zadanie zakładania i prowadzenia m. in. publicznych przedszkoli, ustawodawca określił jednocześnie, że jest to obowiązkowe zadanie własne gmin. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie edukacji publicznej, a taką potrzebą jest m.in. organizacja wychowania przedszkolnego należy więc do zadań własnych gminy. W związku z tym, to rada gminy ustala sieć prowadzonych przez gminę publicznych przedszkoli.
W przypadkach uzasadnionych warunkami demograficznymi i geograficznymi Rada Gminy może uzupełnić sieć publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych o inne formy wychowania przedszkolnego.
3. Czy nauczyciele nauczania początkowego klas 1 - 3 w SP mają uprawnienia do prowadzenia zerówek?
MEN: Tak – kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w przedszkolach i klasach 1-3 szkół podstawowych posiadają co do zasady osoby, które ukończyły studia wyższe w specjalności przygotowującej do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym, lub osoby które ukończyły zakład kształcenia nauczycieli w specjalności przygotowującej do pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym.
4. Po ile godzin dziecko 6-letnie może przebywać dziennie w placówkach obu typów? Czy świetlice w SP mają być wydzielone dla 6-latków?
MEN: Oddział przedszkolny jest podstawową jednostką organizacyjną przedszkola i mieszcząc się w budynku szkoły podstawowej, równocześnie zachowuje odrębności programowe. Nauczanie, wychowanie i opieka w nim jest zorganizowane odmiennie niż w oddziałach/klasach szkoły podstawowej, na zasadach odnoszących się do oddziałów przedszkola, tj. zgodnie z ramowym statutem przedszkola (załącznik nr 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół - Dz. U. Nr 61, poz. 624, z późn. zm.).
Dodatkowo wyjaśniam, że struktura organizacyjna szkoły podstawowej obejmuje klasy I-VI, co oznacza, iż oddział przedszkolny nie wchodzi w skład jej struktury organizacyjnej. Jednocześnie do realizacji zadań statutowych szkoła publiczna powinna zapewnić uczniom możliwość korzystania m.in. ze świetlicy [art 61 ust. 1 oraz 67 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (j.t. Dz. U. 2016 poz. 2156, z późn. zm.)]. Powyższe oznacza, że w świetlicy przebywają uczniowie szkoły tj. kl. I-VI, a nie dzieci z oddziału przedszkolnego. Dzieci z oddziału przedszkolnego powinny mieć zapewnioną opiekę w oddziale przedszkolnym, dostosowaną do potrzeb rodziców i ich czasu pracy.
Rodzice indywidualnie decydują o długości pobytu dziecka w przedszkolu/oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej.
5. Od której godziny mogą być i do której otwarte przedszkola i podstawówki dla celu nauczania 6-latków w zerówkach?
MEN: Osobą odpowiedzialną za właściwą organizację pracy jest bezpośrednio dyrektor przedszkola/szkoły.
Każde przedszkole publiczne (także oddział przedszkolny zorganizowany w szkole podstawowej) w swoim statucie, zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 4 załącznika nr 1 do ww. rozporządzenia w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół musi określić szczegółowe zasady przyprowadzania i odbierania dzieci z przedszkola (oddziału przedszkolnego) przez rodziców (prawnych opiekunów) lub upoważnioną przez nich osobę zapewniającą dziecku pełne bezpieczeństwo.
6. Czym różni się pobyt dziecka w zerówce od pobytu w podstawówce? Czy są jakieś szczególne wymagania ZWŁASZCZA pod względem liczby malców w grupie, liczby nauczycieli i / lub opiekunów, liczby posiłków, wyposażenia sal, stołówki, toalet...; może oddzielności od dzieci z klas starszych lub oddzielnego wejścia, odległości od stołówki, toalety...? Może są jakieś inne niewyliczone wymagania...?
MEN: Oddział przedszkolny jest podstawową jednostką organizacyjną przedszkola i mieszcząc się w budynku szkoły podstawowej, równocześnie zachowuje odrębności programowe. Nauczanie, wychowanie i opieka w nim jest zorganizowane odmiennie niż w oddziałach/klasach szkoły podstawowej, na zasadach odnoszących się do oddziałów przedszkola, tj. zgodnie z ww. ramowym statutem przedszkola.
Ponadto dyrektor przedszkola/szkoły, w myśl rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach, zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w przedszkolu, a także bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach organizowanych przedszkole poza obiektami należącymi do przedszkola/szkoły.
7. Czy nieutworzenie w danym mieście zerówki w przedszkolu będzie złamaniem prawa? Jakie są tego konsekwencje?
MEN: Zapewnienie miejsc kształcenia, wychowania i opieki w przedszkolach oraz w innych formach wychowania przedszkolnego jest zadaniem oświatowym gmin. Rada gminy ustala sieć prowadzonych przez gminę publicznych przedszkoli i wskazuje adresy placówek, do których można zapisać dziecko.
Decyzja wyboru miejsca wychowania przedszkolnego dla dziecka realizującego obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego należy jednak do rodzica.
Dodatkowo wyjaśniam, że zgodnie z przepisami art. 20w ust. 2 ustawy o systemie oświaty w przypadku dzieci przyjętych do danego publicznego przedszkola rodzice składają na kolejny rok szkolny deklarację o kontynuowaniu wychowania przedszkolnego w tym przedszkolu, w terminie 7 dni poprzedzających termin rozpoczęcia postępowania rekrutacyjnego.
Mając powyższe na uwadze, dziecko może kontynuować edukację przedszkolną i realizować obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, pozostając w dotychczasowym przedszkolu.
Osobą odpowiedzialną za właściwą organizację oddziału przedszkolnego jest bezpośrednio dyrektor szkoły. Organem nadzorczym wobec działań dyrektora jest wójt/burmistrz/prezydent miasta oraz właściwy kurator oświaty.
8. Czy w przedszkolach i podstawówkach jest rejonizacja (miejsce w placówce w zw. z miejscem zam.). Czy będzie także w zerówkach w przedszkolach i podstawówkach...?
MEN: Gmina, w myśl obowiązujących przepisów prawa, nie może prowadzić rejonizacji, ani obwodów przedszkoli, w tym również oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych.
9. Gdzie rodzice mogą szukać porady i pomocy, dokonać interwencji, poskarżyć się, odwołać...?
MEN: Znowelizowane przepisy art. 14a ust. 2a i art. 17 ust. 7 ustawy o systemie oświaty przywracają kontrolę kuratorów oświaty nad działaniami jednostek samorządu terytorialnego w zakresie kształtowania sieci szkół i przedszkoli. Ustalenie przez radę gminy sieci publicznych przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych form wychowania przedszkolnego będzie możliwe po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty. Kurator oświaty oceni, czy projektowana sieć publicznych przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w publicznych szkołach podstawowych wraz z publicznymi innymi formami wychowania przedszkolnego, niepublicznymi przedszkolami, o których mowa w art. 90 ust. 1b ustawy o systemie oświaty i niepublicznymi innymi formami wychowania przedszkolnego, o których mowa w art. 90 ust. 1c ustawy o systemie oświaty, zapewni wszystkim dzieciom zamieszkałym na terenie gminy, obowiązanym do realizacji rocznego przygotowania przedszkolnego możliwość spełniania tego obowiązku, a dzieciom pięcioletnim, czteroletnim, a od 1 września 2017 r. – także trzyletnim – możliwość realizowania wychowania przedszkolnego.
Gminy nadal są zobowiązane do zapewnienia miejsc w placówkach wychowania przedszkolnego dla wszystkich uprawnionych dzieci. Gmina nie może zrzec się realizacji zadania własnego. Niezapewnienie miejsc wychowania przedszkolnego dzieciom mającym do tego prawo, jest naruszeniem przepisów prawa. Z ramienia państwa kontrolę nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego z punktu widzenia legalności sprawuje właściwy wojewoda. Zgodnie z art. 229 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (j.t. Dz. U. z 2013 r. poz. 267), rodzice mogą złożyć do właściwego wojewody skargę dotyczącą działalności rady gminy.
Opr.: Mirosław R. Derewońko
