Diecezjanie wolą rozwody cywilne niż „kościelne” - ::4lomza.pl:: Regionalny Portal

Jakie są główne przyczyny orzeczonych rozwodów i separacji? W jakim stopniu stronom zależy na orzekaniu o winie za rozpad małżeństwa i do czego jest im to potrzebne, czy są wymierne korzyści?

- Z danych przedstawionych przez Przewodniczącego I Wydziału Cywilnego podległego mi Sądu Okręgowego w Łomży nie ma możliwości ustalenia liczby orzeczonych spraw o rozwód i separację dotyczących mieszkańców Łomży (i  /  lub powiatu łomżyńskiego), czy podania głównej przyczyny orzeczonych rozwodów i separacji, jak też ilości orzeczeń zapadłych z orzekaniem o winie lub bez orzekania, albowiem kwestie te nie podlegają odrębnej rejestracji – odpisała nam prezes Wiesława Kozikowska. - W związku z tym, ustalenie tych danych wymagałoby zaangażowania pracowników do studiowania poszczególnych akt, co wpłynęłoby na dezorganizację pracy Wydziału. Informacje ogólne co do przyczyn rozpadu pożycia małżeńskiego podałam już w 2024 r. Podałam również, że orzeczenie o winie ma znaczenie dla obowiązku alimentacyjnego wyłącznie pomiędzy małżonkami.

2 tysiące 519 rozwodów przez 6 lat w Łomżyńskiem

Przypomnijmy, że przez 5 lat od początku 2019 do końca 2023 r. w Sądzie Okręgowym w Łomży odnotowano wpływ 2 tysięcy 661 pozwów o rozwód, w tym  orzeczono rozwód w 2 095 sprawach, zaś w 345 sprawach postępowanie  umorzono. W ciągu 5-latki wpłynęło 96 pozwów o separację: orzeczono separację w 20 sprawach, a w 81 sprawach umorzono postępowanie. W roku 2023 spraw o rozwód wpłynęło 543, z czego uwzględniono 383 (75 umorzono), zaś o separację wnioskowano w 19 sprawach, a Sąd uwzględnił 10 separacji (5 umorzył). Analizując podane liczby należy pamiętać, że sprawy toczą się w czasie, więc proste sumowanie składników z danego roku jest nieprawidłowe.  Dla porządku statystyki podajemy liczbę umorzonych w 2024 r. spraw: o rozwód 58, o separację 1.

Powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania lub choćby jedno z nich. Z braku takiej podstawy właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej; jeśli podstawy nie ma - sąd miejsca zamieszkania powoda. Dynamika życia i przenoszenie się ludzi z powodów rodzinnych, zawodowych czy ekonomicznych również nie ułatwia analizy skali zjawiska trwałości małżeństw, gdyż Sąd w Łomży może orzekać w sprawach ludzi, którzy urodzili się nad morzem, ślub wzięli w górach, a mieszkają nad Narwią. W Mieście Łomża w 2024 r. zawarto 255 ślubów: w USC cywilnych było 98, konkordatowych 157, czyli w kościołach. 2023 r. – 97 cywilnych i 258 konkordatowych. 2022 r. – 105 cywilnych i 212 konkordatowych. 2021 r. – 108 cywilnych i 210 konkordatowych. Sąd Biskupi w Łomży przyjmuje także sprawy, wydaje wyroki i stwierdza nieważność małżeństwa (a nie rozwody, jak Sąd). Liczba wyroków w roku nie oznacza, że dotyczą spraw przyjętych w tym roku. Mogły wpłynąć wcześniej i w różnych latach (hak interpretacyjny jak w liczbach Sądu). Rok, sprawy przyjęte, wyroki wydane ogółem i wyroki stwierdzające nieważność : 2024 r. – 50 – 43 – 29; 2023 r. – 50 – 60 – 37; 2022 r. – 59 – 67 – 51; 2021 r. - 85 – 86 – 71; 2020 r. – 81 – 79 – 57. Sąd Biskupi w Łomży przez 5 lat wydał 335 wyroków, w tym pozytywnych 245. Jego jurysdykcja dotyczy Diecezji, w której mieszka około pół miliona ludzi, podczas gdy Sąd Okręgowy orzeka tylko dla 5 powiatów dawnego województwa łomżyńskiego. Mimo że bazy danych są odmienne (Miasto, Okręg SO, Diecezja), widać olbrzymią jak ocean dysproporcję liczby spraw, gdyż małżonkowie wolą rozstać się cywilnie, a nie kościelnie.

Orzeczenie o winie a obowiązek alimentacyjny

Przyczynami rozpadu pożycia małżeńskiego są, np.: zdrada małżonków, uzależnienie od alkoholu i narkotyków, hazard. W zdecydowanej większości małżonkowie wnoszą o nieorzekanie o winie, co jest uwzględniane przez Sąd, jeśli nastąpił zupełny i trwały rozpad pożycia. Kwestię tę reguluje art. 60 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który stanowi, że małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego środków utrzymania, zależnie od zarobków. Rozwód pociąga

czasem pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, dlatego Sąd na żądanie może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się do zaspokajania potrzeb małżonka niewinnego, choćby nie był w niedostatku. Obowiązek wygasa po zawarcia przez tegoż małżonka nowego małżeństwa. Publikujemy tabelę za rok 2023 i 2024 z liczbami spraw o rozwód i separację.

Mirosław R. Derewońko

tel. red.  696 145 146