Naukowcy przypomnieli Sofię Casanovę - Lutosławską - ::4lomza.pl:: Regionalny Portal

Gości z Hiszpanii i Polski, w tym dwie potomkinie Sofii Casanovy, witała Ewa Sznejder, dyrektor Muzeum Przyrody - Dworu Lutosławskich w Drozdowie. Pogoda dopisała, więc jedni naukowcy mogli zapoznać się, a drudzy spotkać po czasie w trakcie spaceru po parku wokół placówki.

Sofía Guadalupe Pérez Casanova de Lutosławski żyła w latach 1861-1958. Urodziła się w hiszpańskim mieście Coruna, za Lutosławskiego wyszła w 1887, a zmarła w 1958 w Poznaniu. Wybrała Polskę jako kraj, gdzie chciała wychować cztery córki. Profesor Ławski przypomina, że Sofia była wielką pisarką w Hiszpanii, na miarę Elizy Orzeszkowej, zaś w 1925 r. miała kandydować do literackiej Nagrody Nobla.

Do Drozdowa przyjechali badacze kultury i literatury, m.in. dr hab. Anna Janicka z Katedry Filologicznych Badań Interdyscyplinarnych na Uniwersytecie w Białymstoku, dr hab. Jan Stanisław Ciechanowski z Ośrodka Badań nad Europejskimi Pograniczami imienia Sofii Casanovy w WAL UW i prof. Małgorzata Dajnowicz, Podlaski Wojewódzki Konserwator Zabytków. Obrady prowadziła dr Amelia Serraller Calvo z Universidad Francisco de Vitoria w Madrycie w Hiszpanii. 

"Inteligentna kobieta o mocnym charakterze"
Symboliczną i wzruszającą niespodziankę sprawiła Krystyna Haertlé, prawnuczka Sofii, ponieważ przekazała trzy pudła pamiątek rodzinnych, m.in. zdjęć i listów do zbiorów Muzeum w Drozdowie. Druga krewna Sofii dr Hanna Libera z Essen w Niemczech głosiła wykład pt. „Ni contigo ni sin ti – rodzinna scheda Sofii Casanovy” ("Ani z tobą, ani bez ciebie..." - po hiszpańsku). Kustosz Tomasz Szymański z Muzeum Dworu przybliżył barwną postać Sofii Casanovy Lutosławskiej na tle kobiet z rodu Lutosławskich. Następnie kustosz Marcin Rydzewski wprowadził do projekcji filmu „Sofia Casanova - Lutosławska we wspomnieniach rodziny”. - To unikalne nagranie zostało przygotowane przed 10 laty w ramach konferencji pt. „Sofia Casanova Lutosławska - hiszpańska pisarka, Polka z wyboru” - mówi z satysfakcją dyrektor Sznejder. - Wykonał je w 2012 roku Pan Marcin Rydzewski.

Wśród badaczy życia i dorobku była również dr Rosario Martinez, która od kilkunastu lat gromadzi materiały do napisania monografii Sofii po hiszpańsku. W opinii dr Martinez, Sofia "była bardzo inteligentną kobietą o mocnym charakterze, który pozwolił jej przetrwać wszystkie przeciwności losu. Im bardziej ją poznawałam, tym chciałam wiedzieć o niej więcej" (cytat z Radia Białystok). Sofia zachwycała swoją poezją w latach młodości w Hiszpanii, natomiast później w Polsce dała się poznać jako publicystka i pierwsza kobieta, korespondent wojenny - co przypomniała dr Calvo. To nawiązanie do około tysiąca artykułów, m.in. na temat sytuacji w Polsce i Rosji od 1915 do 1939 r.

Orędowniczka sprawy polskiej w świecie
Jak powiedział nam kustosz Szymański, Sofia po przyjeździe do Drozdowa porozumiewała się w języku francuskim, który pod koniec XIX w. pełnił rolę angielskiego. Mąż Wincenty pomagał żonie uczyć się polskiego przez kilkukrotną lekturę "Pana Tadeusza" w podróży poślubnej. Sofia stała się orędowniczką sprawy polskiej w reportażach z Polski, opublikowanych w piśmie ABC w Hiszpanii. Dokonania działającej w czasie I wojny światowej w Czerwonym Krzyżu Sofii Casanovy, która też była obrończynią praw kobiet, są przedmiotem zainteresowania naukowców w drugim dniu obrad w Książnicy Podlaskiej w Białymstoku. Planowano referaty o: twórczości literackiej i reporterskiej, historii jej małżeństwa z prof. Wincentym Lutosławskim i wielowymiarowych związkach z Polską.

Mirosław R. Derewwońko

tel. red. 696 145 146

https://www.4lomza.pl/index.php?wiad=59779

https://www.4lomza.pl/index.php?wiad=61497

https://www.4lomza.pl/index.php?wiad=61857