Moneta ze Stuttgartu i obwieszczenie ze Lwowa w Muzeum Fort
Moneta 20 fenigów z 1918 roku, wybita w Stuttgarcie, oraz obwieszczenie powołania we Lwowie z 1916 roku - to dwa nowe eksponaty, o jakie wzbogaciła się kolekcja Muzeum Fort w Piątnicy, które stworzył w schronie pogotowia bojowego przy forcie III ppłk. Ludwik Zalewski w połowie lat 90.
Ze względu na wilgoć i wodę płynącą po ścianach, większość zbiorów Muzeum Fort przeniesiono do budynku na pobliskiej strzelnicy fortu III. Można tam oglądać pamiątki militarne od czasu wojen szwedzkich, np. bagnety, manierki, nieśmiertelniki, naboje i dokumenty, związane z wojskowością.
Z zaboru austriackiego i zaboru pruskiego
Obwieszczenie powołania podpisał we Lwowie c.k. starosta i komisarz rządowy Adam Grabowski. Afisz wydrukowano w trzech kolumnach i 3 językach – polskim, niemieckim i chyba ukraińskim. Podaje on „do publicznej wiadomości, że wszyscy pospolitacy – urodzeni w latach 1897-1866, którzy przy ponownym przeglądzie uznani zostali do do tego czasu za zdatnych do służby z bronią w pospolitem ruszeniu, mają zgłosić się natychmiast do szeregów w obozie rekrutów we Lwowie (ul. Janowska – magazyny siana i owsa) najpóźniej do 11-tej godziny przed południem (...). Każdy obowiązany do służby, „winien we własnym interesie przynieść z sobą”, m.in.: parę silnych butów, bieliznę wełnianą, o ile możności - onuczki, nóż, widelec i łyżkę, tudzież naczynie do jedzenia. Za buty i bieliznę wełnianą c.k. starosta i komisarz Grabowski obiecał wynagrodzenie wg oszacowania i ostrzegł grubym drukiem, że niezastosowanie się do nakazu będzie jak najsurowiej karane. Trzeba pamiętać, że w tamtym czasie toczy się I wojna światowa, a Polski nie ma jeszcze na mapie Europy.
20 fenigów pochodzi z 1918 r. i Mennicy Stuttgart. Była to moneta tzw. Królestwa Polskiego, które w latach 1917 – 1918 Niemcy utworzyli na terenach gubernatorstwa: warszawskiego i lubelskiego, ziemi: łódzkiej i kieleckiej, a czasowo i guberni łomżyńskiej. 20 fenigów, które wycofano z obiegu w 1924 r., było częścią jednostki nazywanej marką polską. Na awersie jest orzeł w koronie i znak mennicy, zaś na rewersie u góry napis Królestwo Polskie, nominał 20 fenigów i poniżej data 1918. - To Królestwo Polskie jest na poły fikcyjne, jak i ta moneta – komentuje ppłk. Zalewski. - Niemcy chcieli zachęcić Polaków do wstępowania do armii pruskiej, za obietnicę odtworzenia na dawnych ziemiach polskich państwa „królestwa” po zniesieniu zaborów, ale Józef Piłsudski im nie zaufał...
Przypomnijmy, że ppłk rezerwy Ludwik Zalewski (lat 68) jako prezes Stowarzyszenia Klub „Fort” w Piątnicy został doceniony w 2010 roku Odznaką Honorową i Medalem Pamiątkowym Kustosza Tradycji, Chwały i Sławy Oręża Polskiego, przyznawanymi przez Ministerstwo Obrony Narodowej. Ppłk. Zalewski dowodził od 1996 do 2003 I Łomżyńskim Batalionem Remontowym w Garnizonie Łomża. W 2003 otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi, w 2005 został Senatorem VI kadencji z listy LPR.
Mirosław R. Derewońko
tel. red. 696 145 146
