Zaproszenie
Utworzenie Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów
zostało poprzedzone powołaniem w Łomży - z inicjatywy Heleny
Czernek - na przełomie lat 60. i 70. oddziałów trzech ogólnopolskich
towarzystw naukowych prowadzących działalność z zakresu kultury
języka, literatury oraz historii. ŁTN rozpoczęło swoją działalność
w 1975 roku. Pierwszym prezesem Zarządu Towarzystwa został prof.
Józef Babicz, który pełnił tę funkcję do 1988 roku. Następnie na prezesa wybrano prof. Michała Gnatowskiego, który kieruje Zarządem
do dnia dzisiejszego. Od 1988 roku dyrektorem biura Zarządu jest
mgr inż. Elżbieta Żegalska, pełni ona także funkcję sekretarza generalnego. Celem Towarzystwa jest krzewienie nauki i pielęgnowanie
kultury, inspirowanie i popieranie badań naukowych oraz gromadzenie wszelkich materiałów naukowych ze szczególnym uwzględnieniem dziejów regionu, jego odrębności językowych i kulturowych.
Obecnie Towarzystwo liczy 214 członków. ŁTN prowadzi działalność
naukową, wydawniczą i popularyzatorską. Organizuje seminaria doktoranckie oraz sesje naukowe i popularnonaukowe, których odby
ło się 92. Członkowie Towarzystwa podejmują badania naukowe
z zakresu historii społeczeństwa i miast regionu, językoznawstwa,
socjologii i przyrody. Badania były dofinansowywane przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, organy samorządowe oraz ze środków własnych. Od blisko 30. lat Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe
prowadzi działalność wydawniczą. W tym okresie ukazało się 89 publikacji. Wśród nich znajdują się monografie najstarszych miast
regionu: Wizny, Jedwabnego, Szczuczyna, Radziłowa, Stawisk,
Łomży, Zambrowa, Kolna, Wysokiego Mazowieckiego, biografie
zasłużonych łomżan: rodziny Wagów, Stanisława Antoniego Szczuki,
Rajmunda Rembielińskiego, Adama Chętnika, Piotra Bańkowskiego,
Stanisława Michałowskiego, Heleny Czernek, Stefanii Karpowicz,
Stanisława Dworakowskiego, materiały z sesji i opracowania badań.
Od 1989 roku systematycznie wydawane są “Studia Łomżyńskie”.
Do tej pory ukazało się 16 tomów. Wszystkie publikacje można nabyć w siedzibie Towarzystwa, przy ul. Długiej 13 w Łomży. ŁTN posiada bibliotekę z bogatym księgozbiorem liczącym obecnie ponad
16 tysięcy woluminów, w tym 1900 zostało ofiarowanych na mocy
testamentu prof. Piotra Bańkowskiego. Profesor przekazał Towa-
rzystwu również cenną kolekcję porcelany, obrazów i mebli. Znaczącą część zasobów książkowych ŁTN stanowią starodruki oraz
wydawnictwa z XIX i początku XX wieku. Duży zbiór tworzą
ponadto książki oraz czasopisma dotyczące Ziemi Łomżyńskiej
i Kurpiowszczyzny. Z księgozbioru na co dzień korzystają studenci, nauczyciele oraz inni czytelnicy. ŁTN współpracuje z Polską
Akademią Nauk, uczelniami, towarzystwami naukowymi oraz
instytucjami kultury w zakresie popularyzowania wiedzy i nauki.
Elżbieta Żegalska
