Nowotwory złośliwe w Polsce – wczoraj, dziś i jutro
Zachorowania i zgony z powodu nowotworów złośliwych na początku XXI -go wieku (szczególnie w populacji w wieku średnim tj. 45-64 lata) są jednym z najpoważniejszych problemów zdrowotnych w Polsce.
Umieralność z powodu nowotworów złośliwych, szczególnie u mężczyzn przed 65-tym rokiem życia należy w naszym kraju do najwyższych kiedykolwiek obserwowanych na świecie.
Nowotwory stanowią u osób w średnim wieku przyczynę zgonów numer 1 u kobiet i numer 2 u mężczyzn (tuż po chorobach układu krążenia).
Głównym powodem takiego rozwoju sytuacji epidemiologicznej jest rozmiar ekspozycji człowieka na czynniki ryzyka, nieprawidłowe odżywianie, niehigieniczny tryb życia, stres, palenie papierosów itd. Jednym z głównych powodów takiego rozwoju sytuacji epidemiologicznej jest także niska skuteczność programów wczesnej diagnostyki , programów profilaktycznych, a co za tym idzie także obniżona skuteczność leczenia onkologicznego wynikająca z wysokiego zaawansowania chorób nowotworowych już w momencie ich wykrycia.
Polska wyróżnia się niechlubnie mak skutecznością populacyjnych programów badań przesiewowych o potwierdzonej naukowo skuteczności np. szyjki macicy u kobiet lub nowotworów złośliwych jelita grubego u mężczyzn. Liczba nowotworów złośliwych w Polsce gwałtownie rośnie.
Na przykład w 1963 roku na nowotwory złośliwe zmarło w Polsce 34 500 osób, a w 1996 roku 77 500. Wzrost ten jest znacznie szybszy w populacji mężczyzn. Liczba nowych zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce pod konie XX -go wieku sięgnęła około 120 000 rocznie.
Polska „wyróżnia się" niechlubnie wśród innych krajów tym, że w większości innych krajów Europy nowotwory są generalnie grupą schorzeń występujących w starszym wieku tj. dotyczą głównie ludzi po 65-tym roku życia. Polska ma zaś jedną z najwyższych na świecie częstość występowania nowotworów złośliwych u osób w średnim wieku tj. między 45-tym a 64-tym rokiem życia.
Częstość nowotworów u obu płci różni się w zależności od płci. U kobiet występują najczęściej nowotwory piersi, płuca, jelita grubego i szyjki macicy. U mężczyzn najczęstsze są zaś nowotwory płuc, żołądka, jelita grubego, prostaty.
Nie będę w tym miejscu przedstawiać charakterystyki epidemiologicznej nowotworów. Podam jedynie kilka liczb dotyczących najczęstszego nowotworu występującego u kobiet, które to mają nam wszystkim uzmysłowić rangę problemu raka piersi w Polsce.
Otóż ten nowotwór wykrywa się w ciągu roku w Polsce u prawie 12 000 osób. Zdominował on scenę nowotworową u kobiet w rozwiniętych krajach świata. W Polsce nowotwór ten jest nowotworem Nr 1 u kobiet od schyłku lat 70-tych, kiedy to nowe zachorowania na raka piersi przewyższyły ilość nowych zachorowań na raka żołądka. Decydujące znaczenie w walce z rakiem piersi ma wczesne rozpoznanie i skuteczne leczenie. W krajach skandynawskich, gdzie na szeroką skalę wprowadzono badania profilaktyczne obejmujące kobiety w przedziale wiekowym 50-64 rok życia, nastąpiło obniżenie umieralności z powodu raka piersi o około 30%. Jest to olbrzymi sukces badań przesiewowych, profilaktycznych. Wszyscy wiemy, że wczesne wykrycie choroby to szansa na skuteczne leczenie i całkowite wyleczenie.
Sukces współczesnej onkologii to nie tylko wczesna, sprawna diagnostyka i skuteczne leczenie, ale także wprowadzenie na masową skalę badań przesiewowych, populacyjnych. Sens takich badań jest istotny pod warunkiem, że mają one wieloletni okres obserwacji, obejmują ponad 80% ludności zamieszkującej na danym terenie, są one prowadzone regularnie, są powtarzalne, znane są metody badań przesiewowych charakterystyczne dla poszczególnych nowotworów.
Nowotworami, dla których potwierdzono skuteczność badań przesiewowych, profilaktycznych i badania te w istotny sposób przyczyniają się do obniżenia umieralności z powodu tych chorób nowotworowych są: rak piersi, rak jelita grubego, rak szyjki macicy i rak prostaty.
W Polsce został nareszcie wprowadzony Narodowy Program Zwalczania Raka, co miejmy nadzieję doprowadzi do powszechności prowadzenia badań skriningowych (przesiewowych), a tym samym przyczyni się do obniżenia umieralności z powodu niektórych nowotworów. A jest to główny cel prowadzenia takich badań.
W Szpitalu Wojewódzkim w Łomży od kilku lat prowadzone są badania profilaktyczne refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, a obejmują one wczesne wykrywanie nowotworów piersi (zarówno w ramach profilaktyki podstawowej, jak również pogłębionej), nowotworów szyjki macicy, nowotworów jelita grubego i nowotworów prostaty.
To, czy skorzystamy z możliwości wykonania tych badań zależy tylko od nas
Lek. rned. Małgorzata Wagner-Oleszczuk
Nowotwory stanowią u osób w średnim wieku przyczynę zgonów numer 1 u kobiet i numer 2 u mężczyzn (tuż po chorobach układu krążenia).
Głównym powodem takiego rozwoju sytuacji epidemiologicznej jest rozmiar ekspozycji człowieka na czynniki ryzyka, nieprawidłowe odżywianie, niehigieniczny tryb życia, stres, palenie papierosów itd. Jednym z głównych powodów takiego rozwoju sytuacji epidemiologicznej jest także niska skuteczność programów wczesnej diagnostyki , programów profilaktycznych, a co za tym idzie także obniżona skuteczność leczenia onkologicznego wynikająca z wysokiego zaawansowania chorób nowotworowych już w momencie ich wykrycia.
Polska wyróżnia się niechlubnie mak skutecznością populacyjnych programów badań przesiewowych o potwierdzonej naukowo skuteczności np. szyjki macicy u kobiet lub nowotworów złośliwych jelita grubego u mężczyzn. Liczba nowotworów złośliwych w Polsce gwałtownie rośnie.
Na przykład w 1963 roku na nowotwory złośliwe zmarło w Polsce 34 500 osób, a w 1996 roku 77 500. Wzrost ten jest znacznie szybszy w populacji mężczyzn. Liczba nowych zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce pod konie XX -go wieku sięgnęła około 120 000 rocznie.
Polska „wyróżnia się" niechlubnie wśród innych krajów tym, że w większości innych krajów Europy nowotwory są generalnie grupą schorzeń występujących w starszym wieku tj. dotyczą głównie ludzi po 65-tym roku życia. Polska ma zaś jedną z najwyższych na świecie częstość występowania nowotworów złośliwych u osób w średnim wieku tj. między 45-tym a 64-tym rokiem życia.
Częstość nowotworów u obu płci różni się w zależności od płci. U kobiet występują najczęściej nowotwory piersi, płuca, jelita grubego i szyjki macicy. U mężczyzn najczęstsze są zaś nowotwory płuc, żołądka, jelita grubego, prostaty.
Nie będę w tym miejscu przedstawiać charakterystyki epidemiologicznej nowotworów. Podam jedynie kilka liczb dotyczących najczęstszego nowotworu występującego u kobiet, które to mają nam wszystkim uzmysłowić rangę problemu raka piersi w Polsce.
Otóż ten nowotwór wykrywa się w ciągu roku w Polsce u prawie 12 000 osób. Zdominował on scenę nowotworową u kobiet w rozwiniętych krajach świata. W Polsce nowotwór ten jest nowotworem Nr 1 u kobiet od schyłku lat 70-tych, kiedy to nowe zachorowania na raka piersi przewyższyły ilość nowych zachorowań na raka żołądka. Decydujące znaczenie w walce z rakiem piersi ma wczesne rozpoznanie i skuteczne leczenie. W krajach skandynawskich, gdzie na szeroką skalę wprowadzono badania profilaktyczne obejmujące kobiety w przedziale wiekowym 50-64 rok życia, nastąpiło obniżenie umieralności z powodu raka piersi o około 30%. Jest to olbrzymi sukces badań przesiewowych, profilaktycznych. Wszyscy wiemy, że wczesne wykrycie choroby to szansa na skuteczne leczenie i całkowite wyleczenie.
Sukces współczesnej onkologii to nie tylko wczesna, sprawna diagnostyka i skuteczne leczenie, ale także wprowadzenie na masową skalę badań przesiewowych, populacyjnych. Sens takich badań jest istotny pod warunkiem, że mają one wieloletni okres obserwacji, obejmują ponad 80% ludności zamieszkującej na danym terenie, są one prowadzone regularnie, są powtarzalne, znane są metody badań przesiewowych charakterystyczne dla poszczególnych nowotworów.
Nowotworami, dla których potwierdzono skuteczność badań przesiewowych, profilaktycznych i badania te w istotny sposób przyczyniają się do obniżenia umieralności z powodu tych chorób nowotworowych są: rak piersi, rak jelita grubego, rak szyjki macicy i rak prostaty.
W Polsce został nareszcie wprowadzony Narodowy Program Zwalczania Raka, co miejmy nadzieję doprowadzi do powszechności prowadzenia badań skriningowych (przesiewowych), a tym samym przyczyni się do obniżenia umieralności z powodu niektórych nowotworów. A jest to główny cel prowadzenia takich badań.
W Szpitalu Wojewódzkim w Łomży od kilku lat prowadzone są badania profilaktyczne refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, a obejmują one wczesne wykrywanie nowotworów piersi (zarówno w ramach profilaktyki podstawowej, jak również pogłębionej), nowotworów szyjki macicy, nowotworów jelita grubego i nowotworów prostaty.
To, czy skorzystamy z możliwości wykonania tych badań zależy tylko od nas
Lek. rned. Małgorzata Wagner-Oleszczuk
