Palce młotkowate – czym są i jak je leczyć? Poznaj przyczyny! - ::4lomza.pl:: Regionalny Portal

Czym są palce młotkowate?

Palce młotkowate to typ deformacji polegającej na tym, iż stawy międzypaliczkowe bliższe ustawione są w przykurczu zgięciowym – to z kolei sprawia, że z wyglądu przypominają one młotek. Towarzyszy im najczęściej przeprost w stawie śródstopno-palcowym. W zależności od stopnia zaawansowania, leczenie palca młotkowatego wygląda trochę  inaczej.

Można wyróżnić:

• deformacje korektywne (bierne, miękkie), przy których możliwa jest korekcja bierna, np. poprzez wyprostowanie palca ręką lekarza, palce mają wówczas zachowana ruchomość,

• deformacje utrwalone (niekorektywne, sztywne), w których palec jest zgięty i trwale zniekształcony, nie można go wyprostować, takie deformacje wymagają interwencji chirurgicznej.

Najczęściej problem ten dotyczy drugiego palca u stopy, a więc tego, który w większości przypadków jest najdłuższy. Niekiedy też obejmuje również palec trzeci, czwarty i piąty. Czasem deformacja obejmuje tylko jeden palec, a czasem – kilka naraz. Warto dodać, że często na czubku zdeformowanego palca bądź też nad środkowym jego stawem dodatkowo pojawiają się modzele lub nagniotki – utrudniają one noszenie krytego obuwia, w którym palce poddawane są tarciu i uciskowi.

Przyczyny palca młotkowatego

Przyczyną palca młotkowatego jest nieprawidłowa motoryka chodu oraz nierównomierne obciążenie stóp. W dużym stopniu przyczynia się do niego nieodpowiednio dobrane obuwie. W wyniku jego noszenia dochodzi do spychania mniejszych palców, wskutek czego ustawione one zostają w nieodpowiedniej, zgiętej pozycji. Na powstanie deformacji może wpływać także dysproporcja mięśni. Kiedy palec jest zgięty w jednej pozycji zbyt długo, mięśnie ulegają naprężeniu i nie są w stanie się wyprostować. Tymczasem zwiększony nacisk powoduje ich ciągłe zginanie się. W niewygodnych butach palce ocierają się również o ich powierzchnię, czego efektem są powstające na nich modzele oraz nagniotki.

Wysoki obcas sprawia z kolei, że stopy spychane są ku dołowi, a palce – mocno przyciskane do butów, co także sprzyja pojawianiu się deformacji. Jeśli pacjent zmaga się ponadto z haluksami, dodatkowo wpływają one na złe ułożenie palców i sprawiają one, że paluch nachodzi na inne palce, wymuszając ich nieprawidłowe ustawienie.

Pojawianie się palca młotkowatego związane jest również z takimi czynnikami ryzyka, jak:

• wiek (problem ten dotyczy najczęściej osób po 50. roku życia),

• płeć (wada w większości przypadków pojawia się u kobiet),

• otyłość i nadwaga,

• cukrzyca,

• przykurcz mięśnia brzuchatego łydki;

• stopa nadmiernie wydrążona,

• zaburzenia funkcji mięśnia strzałkowego długiego i mięśnia piszczelowego tylnego,

• inne wady anatomiczne stóp.

Leczenie palca młotkowatego

Istnieje wiele metod leczenia palca młotkowatego. Dobiera się je w zależności od stopnia zaawansowania deformacji.

Opaski i wkładki ortopedyczne

Na początku zwykle wykorzystuje się specjalne akcesoria, które odciążają zdeformowane stawy. Ponadto, amortyzują one wstrząsy podczas chodzenia. Chodzi tu głównie o ochraniacze, wśród których można wyróżnić:

• opaski na palce młotkowate – są to wykonane z żelu polimerowego obrączki, które po nałożeniu na odpowiedni staw absorbują siły mechaniczne oraz rozprowadzają je po swojej strukturze, przy okazji zabezpieczając też przed podrażnianiem stawów podczas noszenia obuwia,

• plastry na palce młotkowate – stosuje się je zwłaszcza wtedy, gdy deformacja objęła kilka palców.

Istnieją również odpowiednio zaprojektowane wkładki:

• wyprofilowane pod okolicę przedstopia –  zapewniają miejscową ochronę zdeformowanych palców,

• zaopatrujące całe stopy –  zapewniają ochronę całym stopom, wyposażone są dodatkowo w peloty, które wspomagają biomechanikę stopy również przy innych, towarzyszących palcom młotkowatym deformacjach stóp.

Rehabilitacja

W leczeniu palca młotkowatego dobrze sprawdza się również rehabilitacja. Może ona obejmować:

• aktywację osłabionych mięśni,

• terapię manualną stawów palców,

• relaksację mięśni napiętych i skróconych,

• eliminowanie dysblasu mięśniowego na obszarze całej kończyny dolnej.

Czasem zalecana jest również fizykoterapia, a więc np. laseroterapia czy ultradźwięki.

Leczenie palca młotkowatego to także konieczność wypracowania odpowiednich nawyków. Dotyczy to głównie noszenia wygodnego, odpowiednio dobranego obuwia, na płaskim obcasie. Powinno ono mieć również miękką i grubą podeszwę.

Operacja palca młotkowatego

Jeśli deformacja i dolegliwości bólowe utrzymują się od dłuższego czasu, konieczna jest operacja. W tym przypadku wykorzystuje się różne metody, począwszy od niewielkich zabiegów wykonywanych na ścięgnach i torebce stawowej aż do operacji polegającej na usuwaniu powierzchni stawowych. 

W pierwszym przypadku zabiegi przeprowadza się w mniej zaawansowanym stadium i może być to:

• operacja Pisaniego – wykonuje się ją na ścięgnie zginacza palca krótkiego,

• operacja Girdlestona – wykonuje się ją na ścięgnie zginacza palca długiego.

W drugim przypadku, kiedy wada wymaga przeprowadzenia poważniejszej operacji, wykonuje się artrodezę, często uzupełniając ją procedurami na ścięgnach. Często też podczas zabiegu operuje się przy okazji haluksy, które często towarzyszą palcom młotkowatym.

Warto pamiętać, że nie poddanie się zabiegowi może skutkować wrastaniem paznokcia, powstawaniem modzeli, pęcherzy oraz odcisków. Czasami może dojść nawet do zwichnięcia stawu śródstopno-palcowego. Niekiedy skutkiem też mogą być zmiany zwyrodnieniowe w całej nodze. Leczenie nie kończy się jednak na samej operacji. Przez kilka tygodni po jej przeprowadzeniu należy nosić specjalne obuwie – szerokie i na płaskiej podeszwie. Wszelką aktywność fizyczną można wykonać po około 3 miesiącach od zabiegu.

tekst płatny