Coraz więcej ludzi potrzebuje pomocy
- W nowej siedzibie WOPiTU bardzo rozwinęliśmy się pod względem organizacyjnym przez dwa minione lata – ocenia psycholog Renata Szymańska, od 6 lat kierująca Wojewódzkim Ośrodkiem Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Łomży. - Oprócz dwóch oddziałów i dwóch poradni dla osób uzależnionych od środków psychoaktywnych, jakie działały w siedzibie przy ulicy Rybaki, w wyremontowanym budynku przy ul. Marii Skłodowskiej-Curie powstały nowe komórki. O wiele większa jest liczba naszych pacjentów od dzieci po seniorów, więc z tego powodu większa jest liczba osób z personelu.
Wojewódzki Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień działa od ponad 30 lat: przy Rybakach pod dyrekcją Pawła Kołakowskiego, a od 2017 r. z dyrektor Renatą Szymańską, z którą na czele przeprowadzono się po remoncie generalnym budynku po szpitalu zakaźnym. Od 2 lat nasz WOPiTU prężnie działa przy ul. Marii Skłodowskiej-Curie. Niegdyś placówka nastawiona głównie na pomoc alkoholikom i ich rodzinom miała około 1000-1200 pacjentów rocznie. Obecnie liczby są nieporównywalne: w 2021 r. z pomocy psychologów, psychoterapeutów i innych specjalistów skorzystało 2 880 osób; w 2022 r. były to aż 3 592 osoby, czyli o 1/4 więcej, głównie mieszkańców Łomży, powiatu łomżyńskiego i województwa podlaskiego. Czas 24 miesięcy szybko pokazał, zwłaszcza po okresie pandemii, jak potrzebna była ta inwestycja Urzędu Marszałkowskiego w podniesienie z ruin zakaźniaka, do czego przyczynił się wicemarszałek Marek Olbryś. W początkach WOPiTU pacjentami zajmowało się 14 terapeutów - dziś psychologów i psychoterapeutów jest 39. Pracowników etatowych i na umowach zlecenie WOPiTU zatrudnia 140, w tym 44 etatowo. Liczby z 2 lat pokazują, jak ważna i potrzebna była, jest i będzie inwestycja w placówkę na tak wysokim poziomie merytorycznym i organizacyjnym.
- Czas pandemii pokazał, jak ogromne jest zapotrzebowanie na usługi, świadczone przez Ośrodek – opowiada dyrektor Szymańska. Izolacje, kwarantanny, nauczanie online spowodowały, że dzieci i młodzież mają lęki szkolne, problemy z odnalezieniem się w relacjach z rówieśnikami i dorosłymi. Czasem wyjście z domu i robienie zakupów stawało się trudnym przeżyciem. Dominowały nastroje depresyjne - kontakty oparte były na Internecie, gdzie młodzi czytali nieprzyjemne rzeczy o sobie. Na przemoc w Sieci nakładały się sytuacje przemocowe w domu, nadmierna kontrola i konflikty z rodzicami. Dzieci w stresie, w sytuacjach rozwodowych i porozwodowych, czuły się opuszczone i osamotnione, co skutkowało problemami emocjonalnymi po powrocie do realnej szkoły. WOPiTU zorganizował ośrodek środowiskowej opieki psychologicznej dla dzieci i młodzieży, który w 2021 r. miał 652 pacjentów, zaś w 2022 r. - 617. Kierownikiem tej komórki i duszą przedsięwzięcia jest Małgorzata Wołłejko – Cychol. WOPiTU pomaga dzieciom w ośrodkach: w Sławcu od lipca 2021 r. i w Wysokiem Mazowieckiem od listopada 2021, przyjmując w sumie aż 1 320 pacjentów. Można by przyjąć więcej dzieci, bo tworzą się kolejki, lecz brak wykwalifikowanej kadry na rynku pracy.
ZOL na 30 łóżek
Nowa jest także poradnia psychologiczna, bezpłatna, głównie dla osób dorosłych. Zainteresowanie jest bardzo duże, a możliwość przyjęć ogranicza niski kontrakt z NFZ. W 2022 r. przyjęto 112 osób na dyżurach 4 godziny 4 razy w tygodniu. Trzeba zaznaczyć, że psychoterapia pacjenta odbywa się przez pół roku, rok i dłużej. Dzięki przenosinom do nowej siedziby, na 2. piętrze jest ZOL – Zakład Opiekuńczo-Leczniczy. Od połowy 2022 r. przyjął 40 osób, głównie starszych, schorowanych. Miał w 2022 r. kontrakt z NFZ na 18 łóżek, w 2023 – na 12. Dyrektor z nadzieją patrzy w przyszłość, że NFZ rozliczy koszty pomocy pacjentom, przywożonym ze szpitali w Łomży i Białymstoku. ZOL z pielęgniarką oddziałową Agnieszką Snarską ma 4 łóżka z respiratorami dla najciężej chorych. ZOL sprawił, że personel zwiększył się o pielęgniarki, lekarzy, opiekunów medycznych, fizjoterapeutów.
Nowum jest oddział stacjonarny dla uzależnionych z drugim rozpoznaniem psychiatrycznym, gdzie od listopada 2021 r. przyjęto 12 osób, a w całym 2022 – 45 osób, mających zaburzenia osobowości, schizofrenię (stan wyrównany farmakologicznie), depresję lub chorobę dwubiegunową afektywną.
Uzależnienia
WOPiTU kontynuuje działania, z których jest od 3 dekad najbardziej znany. Przy Rybakach oddział stacjonarny terapii uzależnienia od alkoholu miał maksymalnie 30 łóżek (kontrakt na 26) - w nowej siedzibie może przebywać do 38 pacjentów (kontrakt na 30). W roku 2021 leczono przez 8 tygodni 217 osób, zaś w 2022 – 206. Natomiast oddział dzienny (7 godzin od poniedziałku do piątku) miał w 2021 r. pacjentów 118, a w 2022 – 121. Terapia odbywa się w grupie do 12 osób. Najliczniejsza statystycznie jest poradnia leczenia uzależnień i współuzależnienia. Specjaliści przyjęli w 2021 r. aż 1 279 pacjentów, natomiast w 2022 było 1 476, o prawie 200 więcej. Tak wielki skok wynika, m.in. z konsekwencji pandemii, np. uzależnieni utracili pracę, mieli śmierci w rodzinie, źle przechorowali covid, co skutkowało powrotem do nadużywania trunków.
Z pomocy psychoterapeutów korzystali również chorzy, którzy obawiali się przerwania abstynencji, bo wpadli w przygnębienie i depresję. Z poradni dla uzależnionych od narkotyków w 2021 r. skorzystało 156 osób, gdy w 2022 r. było 91. Dodajmy, że WOPiTU prowadzi filię: poradnię uzależnień i współuzależnienia w Zambrowie, gdzie pomoc w 2021 r. znalazło 165 pacjentów, a 181 w 2022 r. Gdyby była tam wykwalifikowana kadra miejscowa, pacjentów przyjmowano by znacznie więcej. Tymczasem dojeżdżają terapeuci z Łomży.
- W nowej siedzibie Ośrodek rozwinął się, przyjmując 3-krotnie więcej pacjentów – podsumowuje dyrektor Renata Szymańska. - Wpisaliśmy się skutecznie w potrzeby społeczne i medyczne tysięcy mieszkańców Łomży, powiatu i województwa. Ale dla terapeutów i personelu pacjenci to nie liczby w statystykach, tylko konkretne osoby ze skomplikowaną, bolesną i trudną historią. Codziennie im towarzyszymy w smutku i radości, w niespełnionych oczekiwaniach i marzeniach o lepszym życiu.
Mirosław R. Derewońko
tel. red. 696 145 146
