Problemem jest Via Baltica czy władza?
Na pierwszym miejscu zagrożeń dla rozwoju gospodarczego miasta Łomża jest... Przebieg Paneuropejskiego Korytarza Transportowego (Via Baltica) przez Łomżę. Tak orzekł zespół „miejskich ekspertów” przygotowując analizę SWOT w zakresie gospodarki na potrzeby tworzonego nowego Programu Rozwoju Miasta Łomża. Zaskakujące twierdzenie, zważywszy, że położenie miasta przy ekspresowej drodze w tym samym dokumencie jest wymienione na pierwszym miejscu „mocnych stron” Łomży oraz na trzecim miejscu jej „szans”. Jak wynika z zapisanych w tym samym dokumencie zdiagnozowanych przez przedsiębiorców kluczowych problemów rozwoju gospodarczego miasta niemal wszystkie one zostały stworzone przez władze lokalne Łomży.
Prezydent Mariusz Chrzanowski niemal równo w sto dni po objęciu urzędu rozpoczął prace nad zapowiadanym jeszcze w kampanii wyborczej nowym Programem Rozwoju Miasta Łomża. Dokument ma powstać przy współpracy ekspertów z Państwowej Wyższej Szkoły Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży i szerokim zaangażowaniu mieszkańców Łomży. Efektem pierwszego etapu prac nad Programem było powstanie analizy SWOT i określenie kluczowych problemów dla rozwoju gospodarczego miasta. Opracował go powołany przez prezydenta zespół problemowy „gospodarka” składający się w większości z miejskich urzędników (Anna Kadłubowska, Andrzej Karwowski, Marek Raszczyk, Małgorzata Puchała, Mariola Jabłonowska, Andrzej Kiełczewski – Park Przemysłowy Łomża, Ryszard Fiedorowicz – Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej, Janusz Nowakowski – Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacji; oraz przedstawicieli: Łomżyńskiej Izby Przemysłowo – Handlowej, Cechu Rzemieślników i Innych Przedsiębiorców, Agencji Rozwoju Regionalnego, przedsiębiorców oraz Łomżyńskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego) pracujących pod opieką merytoryczną dr Adama Miary, prezydenckiego doradcy ds. gospodarczych. Teraz projekt dokumentu zaprezentowano na stronie internetowej miasta z zaproszeniem „do zgłaszania uwag, opinii oraz propozycji zmian” przed planowanym na przyszłą środę (22 kwietnia) spotkaniem konsultacyjnym.
Pierwsza część dokumentu przedstawia diagnozę gospodarczą miasta w odniesieniu do uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych, którą dr Miara prezentował na spotkaniu z przedsiębiorcami jeszcze pod koniec marca. Nowością jest druga część, czyli „analiza SWOT oraz zdiagnozowane przez przedsiębiorców kluczowych problemy rozwoju gospodarczego miasta”.
Nieszczęsna(?) Via Baltica
Analiza SWOT zawiera mocne i słabe strony w zakresie Łomży oraz szanse i zagrożenia jakie mogą wystąpić. Słabych stron i zagrożeń jest więcej niż mocnych stron i szans. Na uwagę w zestawieniu zasługuje Via Baltica, czyli planowana do budowy około 2020 roku ekspresowa droga łącząca Warszawę ze stolicami państw nadbałtyckich, o której przebieg przez Łomżę przez całe lata walczyli ekolodzy, ale także mieszkańcy, przedsiębiorcy i lokalni samorządowcy. I o ile tym pierwszym chodziło o ochronę cennych enklaw przyrody choćby nad rzeką Rospudą, to cała reszta widziała w tym stworzenie szansy na rozwój Łomży. Teraz „miejscy eksperci” ujęli Via Balticę na pierwszym miejscu zagrożeń dla rozwoju gospodarczego Łomży. Owszem, jest ona także na pierwszym miejscu „mocnych stron” Łomży, ale dopiero na trzecim miejscu „szans”. Wydaje się że z tym zagrożeniem to grubo przesadzili. Być może, chodzi o planowaną jako część Via Baltica obwodnicę Łomży, która wyprowadzi ruch tranzytowy z miasta. Klientów jadących przez Łomżę straci kilka stacji pali, ze trzy restauracje, zakłady wulkanizacyjne i firmy naprawiające ulice, regularnie niszczone przez ciężkie tiry...
Urzędniczy problem
Wśród 10 zdefiniowanych zagrożeń dla rozwoju gospodarczego Łomży na drugim miejscu jest „brak współpracy z samorządem województwa”, a na szóstym „obsługa petentów przez US (Urząd skarbowy – dop. red.) i ZUS”. Nie ma „ratusza”, choć właściwie pod tym pierwszym kryją się polityczne kontakty władz ratusza z władzami Urzędu Marszałkowskiego w Białymstoku. To właśnie tam dzielą unijne dotacje i mogą, ale nie muszą, dać ich na Łomżę, a „nowa perspektywa UE na lata 2014-2020” jest wymieniona na pierwszym miejscu szans Łomży.
Tymczasem okazuje się, że przedsiębiorcy lokalni, określając „kluczowe problemy” gospodarcze Łomży skupili się de facto na błędach i zaniechaniach lokalnej władzy. Na pierwszym miejscu tych problemów ustawiono brak planu zagospodarowania przestrzennego, dalej jest (2.) brak promocji miasta i przedsiębiorców, (3.) wysokie podatki lokalne, (4.) brak współpracy UM z przedsiębiorcami, (5.) brak kształcenia dostosowanego do warunków rynku pracy, (6.) brak uzbrojonych terenów inwestycyjnych, (7.) brak wystarczającej współpracy przedsiębiorców z IOB (instytucje otoczenia biznesu - dop. red.). Za sześć z nich bezpośrednio odpowiada ratusz – czyli władze samorządowe Łomży, które w siódmym też mają swój znaczący udział.
***
Analizy SWOT w zakresie gospodarki Łomży
mocne strony
1. Korzystne położenie miasta na głównym szlaku transportowym o znaczeniu międzynarodowym
2. Obecność szkolnictwa wyższego w Łomży
3. Wysokorozwinięta branża rolno-spożywcza
4. Wysokorozwinięta branża budowlana
5. Duża liczba małych i średnich przedsiębiorstw, które decydują o potencjale gospodarczym
6. Posiadanie strefy ekonomicznej
7. Posiadanie Parku Przemysłowego
8. Ulgi od podatków lokalnych
9. Funkcjonowanie ośrodków wzrostu przedsiębiorstw cechujące się wysoką innowacyjnością.
słabe strony
1. Brak terenów inwestycyjnych
2. Brak współpracy UM z przedsiębiorcami
3. Wysokie podatki lokalne
4. Brak wykwalifikowanej kadry pracowniczej mimo dużego bezrobocia
5. Niedostosowanie oferty kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych do potrzeb rynku pracy
6. Brak planu zagospodarowania przestrzennego
7. Brak kolejowego połączenia pasażerskiego
8. Niekorzystne, ujemne saldo migracji
9. Słabe przygotowanie i uzbrojenie już istniejących terenów inwestycyjnych.
10. Brak promocji miasta, w tym również promocji łomżyńskich firm
szanse
1. Nowa perspektywa UE na lata 2014-2020
2. Duży potencjał naukowo badawczy Łomżyńskich uczelni.
3. Przebieg Paneuropejskiego Korytarza Transportowego (Via Baltica)
4. Baza surowców do rozwoju sektora rolno-spożywczego
5. Żywność ekologiczna, funkcjonalna, specjalistyczna
6. Starzejące się społeczeństwo (nowa specjalizacja Łomży – opieka nad osobami starszymi)
zagrożenia
1. Przebieg Paneuropejskiego Korytarza Transportowego (Via Baltica)
2. Brak współpracy z samorządem województwa
3. Ograniczenia dla rozwoju gospodarki wynikające z uwarunkowań przyrodniczych
4. Emigracja podatkowa przedsiębiorstw
5. Upadek szkolnictwa zawodowego
6. Obsługa petentów przez US i ZUS
7. Niedostosowana oferta kształcenia zawodowego może hamować rozwojową gałąź przemysłu.
8. Niekorzystna strategia PKP dla Łomży.
9. Niskie dochody mieszkańców
10. Brak Instytucji Otoczenia Biznesu
