WARTO WIEDZIEĆ
Jak się rozpoznaje rodzaj nowotworu piersi? Żeby rozpoznać rodzaj raka, lekarze muszą przeprowadzić, m.in. badania na obecność trzech „receptorów". Receptor jest białkiem wy¬stępującym w komórce lub na jej powierzchni i jest cennym źródłem wielu informacji na te¬mat tego jak rak się rozwija.
Wyróżniamy na¬stępujące receptory:
estrogenowe (ER),
progesteronowe (PgR)
i receptor ludzkiego naskórkowego czyn¬nika wzrostu 2 (HER2).
W niektórych komórkach występuje nadmierna liczba wspomnianych receptorów bądź ich cał¬kowity brak. W przypadku dużej liczby recepto¬rów mówimy o ich nadekspresji, co oznacza, że komórki dzielą się i namnażają szybciej. Dzięki sprawdzeniu liczby powyższych receptorów na powierzchni komórki, lekarze są w stanie okre¬ślić rodzaj raka z jakim mamy do czynienia.
Co oznacza, że rak piersi ma charakter po¬trójnie ujemny?
Potrójnie ujemny rak piersi to taki rodzaj nowo¬tworu, który charakteryzuje się:
- brakiem receptorów estrogenowych (ER)
- brakiem receptorów progesteronowych (PgR)
- brakiem nadekspresji receptora HER2.
Dlaczego oznaczenie statusu receptorów ER, PgR i HER2 jest takie ważne?
Status receptorów hormonalnych i HER2 jest jednym z kluczowych czynników decydujących o wyborze stosowanego leczenia. Brak wiedzy na temat stanu receptorów może spowodować wybór terapii o gorszej skuteczności lub dalszy rozwój nowotworu, np. w przypadku zdiagnozowania potrójnie ujemnego raka piersi, leki celowane oddziałujące na receptor estrogenowy (ER), progesteronowy (PgR) oraz HER2, nie będą skuteczne.
Jak i gdzie oznaczyć receptory?
Określenia rodzaju guza ze względu na obec¬ność receptorów dokonuje lekarz patolog oglądając pod mikroskopem tkankę pobraną podczas biopsji. Pacjentka ma prawo i powin¬na poprosić swojego lekarza o szersze badania diagnostyczne w kierunku ustalenia obecności lub braku receptorów ER,
PgR i HER2. Takie badania są bezpłatne, a wy¬konuje się je w większości ośrodków onkolo¬gicznych w całej Polsce.
Jakie metody leczenia dostępne są w przy¬padku potrójnie ujemnego raka piersi?
Leczenie zależy od stopnia zaawansowania cho¬roby. Na wybór terapii ma wpływ obecność przerzutów, wielkość nowotworu pierwotnego
oraz wynik szczegółowych badań patologicznych, takich jak stopień złośliwości nowotworu, określający szybkość podziału komórek nowo¬tworowych. Metody stosowane w leczeniu cho¬rych na potrójnie ujemnego raka piersi to:
• leczenie chirurgiczne - rozpoznanie TNBC nie oznacza, że bezwzględnie ko¬nieczne będzie usunięcie piersi. Lekarz przedstawi Ci możliwości leczenia wraz z podaniem powodów ich zastosowania. W przypadku raka piersi, przeprowadza się dwa rodzaje zabiegów chirurgicznych: leczenie oszczędzające - usunięcie guza wraz z fragmentem tkanki wokół zmiany nowotworowej;
• mastektomię - usunięcie całej piersi;
• radioterapia - jest formą leczenia miejsco¬wego, niszczącego komórki rakowe pozo¬stałe po zabiegu chirurgicznym w miejscu, w którym wykryto raka;
• chemioterapia - przy wczesnym zdiagnozo- waniu TNBC współczynniki odpowiedzi na chemioterapię są bardzo wysokie. Ten rodzaj leczenia może mieć postać dożylną lub, w niektórych przypadkach, tabletek. Celem chemioterapii jest zapobieganie na¬wrotom raka piersi oraz odległym przerzu¬tom, z którymi mamy do czynienia wtedy, gdy komórki zaczynają rozwijać się w in¬nych organach, takich jak kości, wątroba, płuca, skóra oraz mózg;
• terapie celowane - leki stosowane w tera¬pii celowanej, potrafią odróżnić określone receptory - cele terapeutyczne i w ten spo¬sób odróżnić zdrową komórkę od chorej, co oznacza, że lek uderzając precyzyjnie w źródło nowotworu niszczy chorą komór¬kę nie czyniąc spustoszenia w organizmie. W terapii chorych na TNBC ważne jest także zahamowanie procesu powstawania sieci naczyń krwionośnych dostarczających „pokarm"do tkanek guza, tzw. angiogene- zy.
Jakie są przyczyny zachorowalności na potrójnie ujemnego raka piersi?
Badacze wciąż poszerzają swoją wiedzę na temat przyczyn zachorowalności na potrójnie ujemne¬go raka piersi. Wśród czynników ryzyka najcz꬜ciej wskazuje się uwarunkowania genetyczne.
W jakim wieku kobiety najczęściej zapadają na TNBC?
Nie istnieje wyraźna zależność wieku chorej od typu molekularnego raka piersi.
Jak wygląda skala problemu TNBC w Polsce i na świecie?
Rak piersi potrójnie ujemny występuje w około 15% przypadków wszystkich raków piersi.
TNBC dotyka w Polsce ok. 2000 pacjentek rocznie, co oznacza konieczność edukacji w zakresie różnych rodzajów raka i sposobów leczenia w zależności od specyfiki guza.
Dlaczego tak ważne jest dostarczanie wiedzy na temat choroby?
Najlepszym sposobem na walkę z chorobą jest jej zrozumienie - poznanie czym ona jest, co oznaczają wyniki wszystkich etapów diagnostycznych, jakie są możliwości leczenia, itp. Ta Wiedza pozwala na podjęcie odpowiednich decyzji dotyczących sposobu leczenia oraz stylu życia. Świadomość z jakim rodzajem nowotworu mamy do czynienia, pozwala na poszukiwanie najlepszych rozwiązań w radzeniu sobie z chorobą. Dzięki pozyskiwaniu wiedzy i dzieleniu się
rzetelnymi informacjami o chorobie możemy nie tylko pomóc sobie, ale także wpływać na to, by nasze otoczenie lepiej rozumiało nasze potrzeby.
Czy są organizacje, które pomagają chorym na TNBC ?
Wśród polskich organizacji aktywnie wspierają¬cych pacjentki z rakiem piersi znajdują się:
• Federacja Stowarzyszeń Amazonki -
organizacja działająca na rzecz kobiet z rakiem piersi, która skupia niemal 190 Klubów z całej Polski. Jest członkiem międzynarodowych organizacji „Reach to Recovery" oraz Europejskiej Koalicji Pacjentów z Chorobami Nowotworowymi i Polskiej Koalicji
Organizacji Pacjentów Onkologicznych, www. amazonkifederacja.pl
• Polskie Towarzystwo do Badań nad Rakiem Piersi - powstało w 2005 r. Jego głównym celem jest popularyzowanie wiedzy na temat choroby, opracowywanie programów nauczania dla osób zawodowo związanych z leczeniem raka piersi oraz zachęcanie polskich naukowców do po¬dejmowania badań poświęconych temu zagadnieniu. W skład organizacji wchodzą lekarze różnych specjalności, biolodzy molekularni, psycholodzy i socjolodzy związani z tematyką raka piersi, www.rakpiersi. edu.pl
• Wśród zagranicznych organizacji wiodącą jest Triple Negative Breast Cancer Fundation - misją fundacji jest edukacja, nt. potrójnie ujemnego raka piersi, wspieranie naukowców i badaczy w ich wysiłkach w celu skutecznego wykrywania, diagnozowania, zapobiegania i leczenia TNBC. www.tnbcfoundation.
